Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc

-------- o0o --------

Ph¶ Téc

Chi Hä ®Æng c«ng

Hung TH«ng

QuyÓn ®Çu

* * *

Nguêi viÕt: §Æng Th¸i B×nh

Phèi hîp thùc hiÖn: §Æng C«ng An

Lª V¨n Minh

N¨m §inh Hîi - 2007

Lêi nãi ®Çu

(Thay lêi tùa)

* * *

Nuíc cã Sö cña Nuíc. Mçi D©n Téc ®Òu cã LÞch Sö cña D©n Téc. Mçi Dßng Hä còng ®Òu cã LÞch Sö cña Dßng Hä. Ph¶ Téc (tøc lµ Gia Ph¶ cña Dßng Hä) còng chÝnh lµ LÞch Sö cña Dßng Hä vËy.

* * *

Nguêi ViÖt Nam chóng ta chÞu ¶nh huëng s©u s¾c tu tuëng cña §¹o Khæng, ®Æt ch÷ "HiÕu vi tiªn". NghÜa lµ ®Æt ch÷ HiÕu lªn hµng ®Çu..

Ngµy xua, dï ®i lµm Quan t¹i ®©u, nÕu ë nhµ cã ®¹i tang, ®Òu ®uîc TriÒu §×nh cho nghØ viÖc 3 n¨m ®Ó vÒ chÞu tang, khi hÕt tang míi tiÕp tôc lµm viÖc.

Còng ngµy xua, khi häc xong, nÕu ®uîc chän ®i lµm Quan, nguêi ta lÊy ch÷ HiÕu lµm tiªu chuÈn ®Çu tiªn. §ã lµ tiªu chuÈn vÒ §øc. NÕu nguêi bÊt hiÕu, sÏ bÞ lo¹i ®Çu tiªn. Nªn nãi "HiÕu vi tiªn" lµ vËy.

Tõ ¶nh huëng tu tuëng ®ã, nªn nguêi ViÖt chóng ta cã phong tôc Thê Phông Tæ Tiªn rÊt s©u ®Ëm. Cã n¬i s©u ®Ëm ®Õn møc trë thµnh V¨n ho¸ Dßng Hä. Do vËy, bé Ph¶ Téc trë nªn rÊt quan träng. V× nÕu kh«ng cã Ph¶ Téc th× con ch¸u ®êi sau kh«ng biÕt nguån gèc Tæ Tiªn.

Nguêi kh«ng biÕt nguån gèc Tæ Tiªn còng nhu nuíc kh«ng cã nguån, nhu c©y kh«ng cã gèc, nhu nguêi kh«ng biÕt Quèc Gia, D©n Téc m×nh lµ ®©u. Ngµy xua, nguêi nhu vËy thuêng bÞ khinh rÎ vµ c¶m thÊy rÊt tñi nhôc. MÆt kh¸c, nÕu kh«ng cã Ph¶ Téc th× khi sinh con thuêng bÞ ®Æt trïng tªn. Nhu vËy lµ ph¹m Huý. Ngµy xua, viÖc ®Æt trïng tªn ph¹m Huý lµ rÊt kiªng, v× khi gäi con lµ ®ông ®Õn Vong Linh nguêi ®· khuÊt, Vong Linh sÏ bÊt b×nh mµ ta kh«ng biÕt. V× vËy, c«ng viÖc biªn chÐp Ph¶ HÖ ®Ó luu l¹i cho ®êi sau lµ viÖc rÊt quan träng vµ thiÕt yÕu.

* * *

Tr¶i qua mÊy tr¨m n¨m theo Cô Tæ vÒ lËp nghiÖp t¹i ®Êt Hung Th«ng, Hä chóng ta còng chÞu chung víi sù th¨ng trÇm cña LÞch Sö §Êt Nuíc, con ch¸u c¸c ®êi v× ®ã còng ph©n t¸n vµ luu l¹c nhiÒu n¬i, trong Nam ngoµi B¾c, miÒn xu«i, miÒn nguîc. V× vËy, viÖc Thê Phông Tæ Tiªn vµ gi÷ g×n nh÷ng B¶o vËt cña Tiªn Tæ còng kh«ng ®uîc chu toµn, bé Gia Ph¶ truíc ®©y cña Hä ta v× vËy mµ còng kh«ng cßn sau mét c¬n ho¶ ho¹n.

* * *

Råi chiÕn tranh ®i qua, §Êt Nuíc ®· hoµ b×nh ®uîc h¬n 30 n¨m. Trong thêi gian ®ã, ai còng nghÜ tíi Tæ Tiªn vµ ®Òu muèn lµm mét viÖc g× ®ã cho Tæ Tiªn nhung vÉn chua lµm ®uîc, v× ®ang cßn mu«n vµn khã kh¨n cña thêi hËu chiÕn, ai còng ph¶i lo x©y c¬ lËp nghiÖp, æn ®Þnh cuéc sèng, t¹o ®µ ph¸t triÓn cho con ch¸u mai sau. MÆt kh¸c, sè anh em con ch¸u tõ truíc ®· ph©n t¸n hoÆc luu l¹c nhiÒu n¬i, vÉn chua t×m ®uîc th«ng tin vÒ nhau. V× vËy, c«ng viÖc viÕt l¹i Gia Ph¶ còng cø lÇn lùa m·i cho tíi h«m nay.

* * *

Lµ nguêi ®uîc giao nhiÖm vô viÕt Gia Ph¶ míi cho Dßng Hä m×nh, trong lßng rÊt phÊn khëi vµ vinh dù, v× ®· ®uîc lµm mét viÖc cã ý nghÜa träng ®¹i cho Dßng Hä. Song còng x¸c ®Þnh r»ng ®©y lµ mét viÖc hÕt søc khã kh¨n, v× mét mÆt th× Gia Ph¶ cò kh«ng cßn, mäi tu liÖu hÇu nhu kh«ng cã. MÆt kh¸c, khi triÓn khai c«ng viÖc nµy th× c¸c Cô cao niªn trong Hä kh«ng cßn ®uîc mÊy nguêi, nªn nhiÒu th«ng tin muèn hái nhung kh«ng cßn mÊy ai nhí ®uîc.

* * *

ViÕt Gia Ph¶ lÇn nµy ®uîc ®Æt ra 3 yªu cÇu lín:

- Mét lµ: §i t×m nguån gèc cña Dßng Hä ta lµ tõ ë ®©u? Nguêi ®Çu tiªn ®ua con ch¸u vÒ lËp nghiÖp t¹i ®Êt Hung Th«ng lµ ai? Tõ n¨m nµo? §Õn nay ®· ®uîc mÊy ®êi?

- Hai lµ: LËp ®uîc Ph¶ HÖ, biÕt ®uîc tªn tuæi cña c¸c bËc TiÒn Nh©n ®· qua ®êi ®Ó con ch¸u ®êi sau biÕt vµ ghi nhí.

- Ba lµ: Néi dung cuèn Ph¶ Téc lÇn nµy kh«ng chØ lµ biªn chÐp Ph¶ HÖ, mµ cßn muèn tæng kÕt ®uîc nh÷ng kinh nghiÖm chung cña c¸c bËc TiÒn Nh©n ®Ó gîi më, vµ nh¾n göi tíi con ch¸u ®êi sau tham kh¶o, víi môc ®Ých n©ng cao gi¸o dôc tinh thÇn ®oµn kÕt, x©y dùng tu tuëng huíng thiÖn, huíng thuîng, x©y dùng ý chÝ, hoµi b·o vµ lý tuëng cho con ch¸u ®êi sau, ®Ó mong sao, ®êi sau cã nhiÒu con ch¸u phÊt lªn, trë thµnh nh÷ng nguêi cã c«ng ®ãng gãp lín cho §Êt Nuíc, cho D©n Téc, më mang thanh danh h¬n n÷a cho Dßng Hä.

* * *

§Ó ®¹t ®uîc 3 yªu cÇu trªn, c«ng viÖc dù ®Þnh sÏ tiÕn hµnh tõ 3 ®Õn 4 n¨m theo 3 huíng.

- Mét lµ: GÆp vµ hái tÊt c¶ c¸c bËc cao niªn trong Hä, c¶ Néi vµ Ngo¹i, cïng c¸c chñ gia ®×nh ®Ó xem c¸c bËc TiÒn Nh©n cã dÆn l¹i ®iÒu g×, vµ cã ai nhí thªm ®uîc ®iÒu g×?

- Hai lµ: Tíi mét sè Téc §Æng lín c¶ trong tØnh còng nhu ngoµi tØnh, ®ång thêi t×m gÆp Ban liªn l¹c Hä §Æng Toµn Quèc (BLLH§TQ) nhê t×m kiÕm gióp th«ng tin. §©y lµ mét thuËn lîi lín, v× qua 8 n¨m ho¹t ®éng, BLL ®· dÞch vµ nghiªn cøu trªn 300 cuèn Gia Ph¶, V¨n Bia vµ S¾c Phong cña nhiÒu Hä §Æng trªn toµn quèc.

- Ba lµ: Cè g¾ng t×m gÆp mét sè nhµ Ngo¹i C¶m ®Ó th«ng qua hä, hái xem c¸c Vong Linh cã m¸ch b¶o cho ®iÒu g× ch¨ng?

TËn dông thuËn lîi nµy, ngµy 18 th¸ng 5 n¨m 2007, chóng ta ®· göi mét “Thu tr×nh Hä” tíi BLLH§TQ ®Ò nghÞ ghi tªn Hä ta vµo Danh b¹ cña Hä §Æng Toµn Quèc, ®ång thêi qua ®ã, nhê t×m kiÕm gióp th«ng tin vÒ Chi Hä ta.

Qua gÇn mét n¨m ®i quan hÖ vµ t×m kiÕm th«ng tin theo c¶ 3 huíng nhu nãi trªn. Th¸ng 8 n¨m 2007, ta nhËn ®uîc thu phóc ®¸p cña Cô Cö §Æng Ngäc Lu¬ng, Phã BLLH§TQ, kiªm Trëng Ban biªn kh¶o Ph¶ Téc Hä §Æng Lam Hång vµ Ph¶ Téc Hä §Æng Toµn Quèc.

Qua thu, Cô ®· cung cÊp cho ta mét sè th«ng tin rÊt quan träng, gióp ta rót ng¾n ®uîc nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc trong viÖc t×m nguån gèc Dßng Hä (Néi dung cô thÓ cña nh÷ng th«ng tin nµy sÏ ®uîc ph©n tÝch kü ë phÇn sau).

Tuy dù ®Þnh ban ®Çu lµ c«ng viÖc t×m kiÕm th«ng tin sÏ lµm trong mét ®Õn hai n¨m, nhung nay gÆp thuËn lîi nµy, cïng víi sù cè g¾ng cña tù th©n. MÆt kh¸c, c¶m thÊy r»ng: NÕu kÐo dµi thªm thêi gian còng chua thÓ t×m thªm ®uîc th«ng tin nhiÒu h¬n thÕ, nªn cuèi th¸ng 8 n¨m2007 ®· b¾t ®Çu khai bót.

Theo kÕt luËn cña BLLH§TQ lµ c¶ Nuíc ViÖt Nam chØ cã mét Hä §Æng, vµ mçi Dßng Hä §Æng hiÖn nay thùc chÊt lµ mét Chi Hä, nhung do l©u ®êi kh«ng biÕt nhau n÷a nªn gäi thµnh mét Dßng Hä §Æng.

V× vËy, tªn cuèn Ph¶ Téc Hä ta lÇn nµy gäi lµ "Ph¶ Téc Chi Hä §Æng C«ng Hung Th«ng".

Ph¶ HÖ cña c¸c Dßng Hä ®Òu ®uîc kÐo dµi theo thêi gian vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c thÕ hÖ, chø kh«ng ph¶i chØ ®ãng khung ë cuèn Ph¶ Téc nµy. V× vËy, cuèn Ph¶ Téc lÇn nµy gäi lµ quyÓn ®Çu, vÒ sau ph¶i tæ chøc viÕt tiÕp vµ gäi c¸c cuèn viÕt sau lµ quyÓn 2, quyÓn v.v...

Hoµn thµnh ®uîc cuèn Ph¶ Téc lÇn nµy, sù cè g¾ng cña b¶n th©n chØ lµ rÊt nhá, mµ c«ng lao to lín nhÊt chÝnh lµ ë sù huëng øng nhiÖt t×nh vµ sù ®ãng gãp c¶ vÒ tiÒn b¹c, c«ng søc vµ sù gióp ®ì, cæ vò ®éng viªn vÒ mäi mÆt cña tÊt c¶ c¸c Cô ¤ng, Cô Bµ, tÊt c¶ Anh Em, Con ch¸u c¶ Néi vµ Ngo¹i trong Hä, ®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì to lín cña BLLH§TQ, mµ trùc tiÕp lµ Cô Cö §Æng Ngäc Lu¬ng, Phã BLLH§TQ, ®ång thêi lµ Truëng Ban biªn kh¶o Ph¶ Téc Hä §Æng Lam Hång vµ Ph¶ Téc Hä §Æng Toµn Quèc.

* * *

Truíc hÕt xin thµnh kÝnh vµ tr©n träng håi huíng C«ng §øc tíi tÊt c¶ c¸c Cô ¤ng, Cô Bµ, tÊt c¶ Anh Em, Con Ch¸u Néi Ngo¹i ®· cã c«ng ®ãng gãp cho bé Ph¶ Téc lÇn nµy ®uîc ra ®êi

Th¸ng 11 n¨m 2007

KÝnh bót

§Æng Th¸i B×nh

Lêi s¸m hèi ®Çu tiªn

* * *

- KÝnh l¹y Vong Linh Cô ThØ Tæ, Vong Linh Cô Tiªn Tæ

- KÝnh l¹y Vong Linh Bµ C« Tæ Hä

- KÝnh l¹y Vong Linh c¸c bËc Tæ Hä

- KÝnh l¹y Vong Linh Can, Cè, ¤ng, Bµ

- KÝnh l¹y Vong Linh c¸c cô «ng, cô bà, «ng Chó, bà C« trong Hä

- KÝnh l¹y Vong Linh tÊt c¶ c¸c ¤ng, Bµ, Anh, Em trong Hä.

Con v« cïng vinh dù ®uîc Tæ Tiªn vµ Dßng Hä giao cho träng tr¸ch lín lµ viÕt l¹i Ph¶ Téc cho Hä ta.

C«ng viÖc nµy lµ v« cïng khã kh¨n, v× Gia Ph¶ cò kh«ng cßn, mäi th«ng tin hÇu nhu chua cã.

V× vËy, dï con ®· rÊt cè g¾ng, lµm viÖc víi tr¸ch nhiÖm cao, vµ víi t×nh c¶m thiÕt tha nhÊt. Nhung v× thùc tÕ nh trªn, nªn tin ch¾c r»ng sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng chç cßn sai, cßn sãt, hoÆc nhÇm lÉn. Do vËy, con viÕt lêi nµy xin s¸m hèi truíc víi c¸c bËc Vong Linh, xin c¸c bËc Vong Linh thø lçi cho con vÒ nh÷ng sai sãt nÕu cã do lùc bÊt tßng t©m nµy, ®ång thêi còng mong c¸c bËc Vong Linh chØ gi¸o con ch¸u ®êi sau h·y tiÕp tôc t×m hiÓu, ph¸t hiÖn thªm ®Ó söa ch÷a vµ bæ sung cho cuèn Ph¶ Téc cña Hä chóng ta ®uîc ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c h¬n.

KÝnh cÈn

phÇn I

s¬ luîc vÒ Ban liªn l¹c

Hä §Æng Toµn quèc

vµ LÞch Sö Hä §Æng toµn quèc ViÖt Nam

* * *

Cã mét sù kiÖn rÊt phÊn khëi cho tÊt c¶ mäi ngUêi Hä §Æng chóng ta lµ: GÇn ®©y, víi s¸ng kiÕn cña mét sè ngUêi Hä §Æng cã hiÕu nghÜa vµ Häc thøc, ®· lËp ra Ban liªn l¹c Hä §Æng Toµn Quèc (BLLH§TQ).

Ngµy 19 th¸ng 9 n¨m 1999, BLL chÝnh thøc ra ®êi vµ gÆp mÆt lÇn ®Çu tiªn t¹i Hµ Néi.

Môc ®Ých ho¹t ®éng cña BLL lµ sUu tËp tÊt c¶ Gia Ph¶ cña c¸c Dßng Hä §Æng trªn Toµn Quèc, t×m ra LÞch Sö, nguån gèc vµ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c Dßng Hä §Æng víi nhau. Qua ®ã ph¸t ®éng tinh thÇn ®oµn kÕt, t×m vÒ céi nguån, ®éng viªn tÊt c¶ con ch¸u lµm tèt viÖc Thê Phông, tëng niÖm vµ ghi nhí c«ng §øc Tæ Tiªn, nhÊt lµ víi c¸c bËc TiÒn Nh©n cã c«ng lín víi Dßng Hä, víi Quª HU¬ng, víi §Êt NUíc, ®ång thêi tÝch cùc phÊn ®Êu vµ häc tËp, thi ®ua ®ãng gãp nhiÒu thµnh tÝch cho §Êt NUíc, lµm r¹ng danh cho dßng dâi Hä §Æng chóng ta.

Qua 8 n¨m ho¹t ®éng, BLLH§TQ ®· tæ chøc nhiÒu cuéc héi th¶o, tæ chøc nhiÒu chuyÕn ®i kh¶o s¸t nhiÒu Hä §Æng trªn c¶ NUíc, kh¶o s¸t nhiÒu Nhµ Thê, V¨n Bia, S¾c Phong cña c¸c Téc §Æng lín, ra nhiÒu tËp san giíi thiÖu nhiÒu Néi dung liªn Quan ®Õn LÞch Sö vµ truyÒn thèng cña c¸c Dßng Hä §Æng, ®ång thêi ®· dÞch ®Uîc kho¶ng trªn 300 cuèn Gia Ph¶, V¨n Bia, S¾c Phong vµ Bµi VÞ. Trong ®ã cã nhiÒu bé ph¶ lín mang tÇm tU liÖu LÞch Sö Quèc Gia, vµ ®· gióp cho nhiÒu téc §Æng t×m ®Uîc nguån gèc Dßng Hä, viÕt bæ sung vµ chØnh söa ®Uîc Gia Ph¶ cña Dßng Hä ®uîc ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c h¬n.

§Æc biÖt, ngµy 23 vµ 24 th¸ng 8 n¨m 2002, ®· më Héi th¶o Khoa häc vÒ Danh Nh©n Anh Hïng D©n Téc §Æng TÊt, §Æng Dung, vµ sù ®ãng gãp cña Hä §Æng trong LÞch Sö D©n Téc, dUíi sù chñ tr× cña Gi¸o Su TiÕn Sü §ç Bang, Tæng thu ký Héi Khoa häc LÞch Sö ViÖt Nam, Chñ tÞch Héi Khoa häc LÞch Sö Thõa Thiªn – HuÕ.

* * *

Qua 8 n¨m nghiªn cøu, BLLH§TQ ®· ®ua ra mÊy kh¼ng ®Þnh Quan träng sau ®©y:

1. TÊt c¶ c¸c Hä §Æng trªn Toµn Quèc ViÖt Nam ®Òu chung mét gèc Tæ. NghÜa lµ tÊt c¶ c¸c téc §Æng trªn Toµn Quèc ViÖt Nam lµ mét Hä §Æng. Mçi Téc §Æng hiÖn nay lµ mét Chi trong mét Téc §Æng lín.

* * *

Gèc Tæ Hä §Æng xa xua nhÊt ®îc biÕt ®Õn lµ ë ®Êt Nam Du¬ng (Nam Du¬ng xua kia, nay lµ huyÖn C¶nh, TØnh Hµ Nam, Trung Quèc). Theo tµi liÖu LÞch Sö th× tõ xa xua, vïng Êy lµ thuéc vÒ ®Êt Giao Ch©u, tøc lµ nguêi ViÖt cæ.

Ngµy nay, mét sè Ph¶ Téc Hä §Æng còng cßn ghi "Hä ta gèc Tæ t¹i Nam Du¬ng", nhng kh«ng ghi râ Nam Du¬ng lµ ë ®©u.

Theo tµi liÖu su tÇm ®¨ng trªn tËp san cña BLLH§TQ th× vµo kho¶ng thÕ kû 13 truíc c«ng nguyªn, ë Nam Du¬ng, bÊy giê Hä §Æng gäi lµ Nuíc §Æng (cã lÏ lµ v× ë ®ã hÇu hÕt lµ nguêi Hä §Æng cu tró nªn lËp nªn Nuíc §Æng, còng nhu cã lµng gäi lµ Ng« X¸ hay lµng §Æng X¸, v× lµng Êy hÇu hÕt lµ nguêi Hä Ng« hay nguêi Hä §Æng, nªn lÊy Hä ®Æt cho tªn Lµng).

Vµo ®Çu thêi §«ng H¸n, Hä §Æng lËp ®uîc c«ng lín nªn trë thµnh mét Gia Téc hiÓn h¸ch nhÊt thêi bÊy giê, ®uîc TriÒu §×nh sñng ¸i, thiªn h¹ quý träng, nguêi quyÒn quý vµ c«ng hÇu rÊt nhiÒu.

Nhng ®Õn thêi An §Õ cña §«ng H¸n, Hä §Æng bÞ vu c¸o nªn gÆp ph¶i ®¹i n¹n. §Õn n¨m 703 Tr.CN, Nuíc Së cïng Nuíc B¸ ®¸nh nhau víi Nuíc TÇn, Nuíc §Æng ®em qu©n cøu viÖn Nuíc TÇn nªn ®¾c téi víi Së. §Õn thêi Lç Trang C«ng n¨m thø 16 (N¨m 678 Tr.CN), Nuíc §Æng bÞ Nuíc Së tiªu diÖt. Tõ ®ã, con ch¸u Hä §Æng t¶n m¸t ®i kh¾p n¬i, theo c¸c huíng §«ng T©y vµ Nam.

* * *

Còng theo tµi liÖu suu tÇm vµ nghiªn cøu ®¨ng trªn tËp san cña BLLH§TQ th× tõ ®êi Hïng Vu¬ng thø 6, c¸ch ®©y trªn 3.500 n¨m, ®· cã nguêi Hä §Æng ra gióp Vua ®¸nh giÆc ¢n lËp c«ng lín, ®uîc TriÒu §×nh phong thuëng vµ ®uîc LÞch Sö ghi c«ng tÝch. Vµ theo ChiÒu dµi LÞch Sö, ®Õn TriÒu Lª §¹i Hµnh cßn ph¸t hiÖn nhiÒu C«ng ThÇn Danh Tuíng cã c«ng lín víi TriÒu §×nh còng ®uîc LÞch Sö luu danh. Nhng thêi kú ®ã, nguêi Hä §Æng chua ghi chÐp Gia Ph¶ nªn nay kh«ng cã c¬ së ®Ó ghÐp nèi ®uîc c¸c dßng víi nhau.

M·i ®Õn TriÒu Lý C«ng UÈn (N¨m Canh TuÊt - 1010), nguêi Hä §Æng míi cã Gia Ph¶. Nguêi ®Çu tiªn ®uîc ghi trong Ph¶ Téc Hä §Æng ViÖt Nam lµ Ngµi §Æng HiÒn.

HiÖn t¹i, BLLH§TQ ®· ghÐp nèi ®uîc Ph¶ HÖ Hä §Æng ViÖt Nam tõ Cô TÞ Tæ §Æng HiÒn truyÒn nèi c¸c ®êi cho ®Õn ngµy nay nhu sau:

Ph¶ HÖ nµy lµ ghi theo vÒ dßng thø tíi Chi Hä §Æng Lam Hång, ngoµi dßng nµy cßn cã c¸c dßng trªn vµ duíi ®Òu ®uîc ghÐp nèi ®Çy ®ñ vµ ®Òu chung Cô TÞ Tæ §Æng HiÒn.

Riªng dßng Lam Hång ph¸t triÓn cho ®Õn nay ®· ®uîc 35 ®êi ®Òu ®uîc ghi chÐp ®Çy ®ñ.

* * *

2. Hä §Æng lµ mét trong nh÷ng Dßng Hä lín, cã LÞch Sö l©u ®êi nhÊt ViÖt Nam.

Tuy ®Õn ®Çu TriÒu Lý (1010), Hä §Æng míi chÐp Gia Ph¶, nhng dÊu tÝch nguêi Hä ®Æng ®Ó l¹i trong LÞch Sö tõ rÊt sím, vµo thêi c¸c Vua Hïng dùng Nuíc.

Theo tµi liÖu suu tÇm vµ nghiªn cøu ®¨ng trªn tËp san cña BLLH§TQ th× nguêi Hä §Æng xa nhÊt ®uîc LÞch Sö ghi c«ng tÝch lµ Ngµi §Æng Hoµng ë ®êi Hïng Vu¬ng thø 6. Ngµi cïng víi 4 nguêi con trai cña m×nh ®Òu ra gióp Vua Hïng ®¸nh giÆc ¢n cïng víi Th¸nh Giãng. Khi th¾ng giÆc, ®uîc Vua phong HÇu Long B¶o

- Linh Lang Duìng LiÖt §¹i Vu¬ng

- Linh Lang DiÖn Phóc §¹i Vu¬ng

- Linh Lang TiÕp Kh¸nh §¹i Vu¬ng

- Linh Lang DiÖn Uý §¹i Vu¬ng.

§ã lµ 4 vÞ Thµnh Hoµng hiÖn nay cßn ®uîc thê t¹i §×nh BÝch §éng, VÜnh B¶o, KiÕn An, H¶i Phßng.

- §Õn ®êi Hïng Vu¬ng thø 18, cã §Æng T¸ lµ L¹c Tíng, ®uîc Hïng TuÊn Vu¬ng phong §¹i Nguyªn So¸i cÇm qu©n ®¸nh giÆc.

- Ngµi §Æng O¸nh, con Ngµi §Æng Uy ®uîc Hïng DuÖ Vu¬ng phong "Hoµn Khai Kh¸nh §¹i Vu¬ng", t«n lµm Thµnh Hoµng. HiÖn nay, t¹i §×nh lµng ë quª lµ x· Trung Kªnh, Gia Lu¬ng, B¾c Ninh cßn cã 13 S¾c Phong cña TriÒu Vua.

- Ngµi §Æng Minh vµ §Æng TriÒu lµ hai anh em cã c«ng dÑp giÆc, ®uîc phong "Hïng TriÒu §iÖn §« ChØ Huy Sø, T¶ H÷u Tuíng Qu©n, Truy Phong §¼ng Phóc ThÇn", hiÖn cßn ®Òn thê t¹i quª ë lµng NghÜa Trang, HuyÖn Yªn Mü, Hung Yªn.

Tõ thêi B¾c thuéc ®Õn c¸c TriÒu ®¹i Phong KiÕn, cßn cã rÊt nhiÒu C«ng ThÇn Danh Tuíng ®uîc LÞch Sö ghi c«ng tÝch, ë ®©y kh«ng thÓ nªu hÕt ®uîc.

§iÓn h×nh lµ vµo TriÒu Lª §¹i Hµnh cã 5 anh em lµ §Æng C«ng TuÊn, §Æng C«ng Trung, §Æng C«ng Thä, §Æng C«ng Nghiªm vµ §Æng C«ng Xu©n ®· cã c«ng gióp Vua ®¸nh giÆc Tèng trªn s«ng B¹ch §»ng. C¶ n¨m anh em ®Òu ®uîc phong §¹i Vu¬ng, ®uîc Thê Phông t¹i §×nh §èc HËu, Tiªn L·ng (H¶i Phßng), vµ ®uîc Nhµ Níc xÕp h¹ng di tÝch LÞch Sö vµo n¨m 1992.

9 Trong LÞch Sö chèng ngo¹i x©m thêi phong kiÕn, Hä §Æng ®· cã nh÷ng ®ãng gãp to lín, m·i m·i cßn vang khóc nh¹c hµo hïng, nhu §Æng TÊt vµ §Æng Dung lµ hai cha con, hai Danh Tuíng, hai vÞ Anh Hïng, hai vÞ Quèc SÜ vµ cßn nhiÒu C«ng ThÇn, Danh Tíng kh¸c n÷a, trong ®ã cã nhiÒu vÞ ®uîc Nhµ Vua tÆng nh÷ng ch÷ vµng nhu "TiÕt LiÖt Cu¬ng Trung", "Trung thÇn HiÕu Tö", "Trung HiÕu VÜnh Kiªn"...

§Ønh cao lµ ë thêi ®¹i Hå ChÝ Minh cã Cô Truêng Chinh, tøc lµ §Æng Xu©n Khu, quª ë lµng Hµnh ThiÖn, x· Xu©n Hång, huyÖn Xu©n Truêng, Nam §Þnh. Cô lµ Häc trß xuÊt s¾c cña Chñ TÞch Hå ChÝ Minh, ®· gi÷ nhiÒu chøc vô tèi cao trong §¶ng vµ Nhµ Nuíc nhu: Hai lÇn lµm Tæng BÝ Thu §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam, Chñ TÞch Nuíc, Chñ TÞch Quèc Héi Nuíc ViÖt Nam.

Nhuu trªn lµ míi nãi ®Õn nh÷ng Danh Nh©n cã ®Ó l¹i dÊu tÝch LÞch Sö. Tin r»ng truíc Ngµi §Æng Hoµng vµ ngoµi nh÷ng Danh Nh©n ®uîc LÞch Sö ghi c«ng tÝch nãi trªn, sÏ cßn ®ang cã nhiÒu nguêi Hä §Æng kh¸c n÷a còng kh«ng kÐm sù hµo hïng nhung ngµy nay ta chua ®uîc biÕt.

§ã lµ nãi vÒ chiÒu dµi LÞch Sö. Cßn vÒ quy m« th× cho ®Õn nay, trªn kh¾p c¶ Nuíc tõ B¾c vµo Nam hÇu nh ë ®©u còng cã c¸c téc §Æng cu tró, lËp nghiÖp. Cã nh÷ng lµng toµn lµ nguêi Hä §Æng. Cã Hä lín ChiÕm tíi phÇn lín d©n cu trong mét x·.

Qua ®ã chøng tá r»ng: Hä §Æng lµ mét trong nh÷ng Dßng Hä lín vµ l©u ®êi nhÊt ViÖt Nam.

* * *

3. Nguêi Hä §Æng rÊt hiÕu Häc, chiÕm nhiÒu Khoa b¶ng, cã nhiÒu Danh ThÇn, Danh Tuíng cã c«ng lín víi Nuíc.

Qua lôc t×m trong LÞch Sö, cïng víi sù tæng hîp trong c¸c bé Ph¶ cña c¸c dßng Téc §Æng lín ë nhiÒu ®Þa phu¬ng trªn c¶ nuíc, BLLH§TQ ®· thèng kª ®uîc rÊt nhiÒu c¸c nhµ Khoa b¶ng lµ nguêi Hä §Æng vµ kh¼ng ®Þnh r»ng: Nguêi Hä §Æng cã truyÒn thèng rÊt hiÕu häc. Trong LÞch Sö ®· cã rÊt nhiÒu ngêi chiÕm ®uîc Khoa b¶ng cao. Theo ®ã, cã nhiÒu Danh ThÇn, Danh Tuíng lËp c«ng lín, ®uîc TriÒu §×nh ban thuëng, phong Tuíc, vµ ®uîc quÇn chóng t«n vinh.

Nhu ®· nªu ë trªn, tõ ®êi Hïng Vu¬ng thø 6 ®· cã bèn cha con Ngµi §Æng Hoµng gióp Vua ®¸nh giÆc ¢n, ®uîc Vua phong Tuíc §¹i Vu¬ng, t«n lµm Thµnh Hoµng. §êi Hïng Vu¬ng thø 18, cã §Æng T¸, §Æng O¸nh, §Æng Minh, §Æng TriÒu. §Õn thêi B¾c thuéc cã c¸c Ngµi nhu §Æng Nhuîng, §Æng Cao. Thêi Bµ Trung cã §Æng Thi S¸ch vµ hai anh em §Æng TiÕn vµ §Æng Vò (Thi S¸ch cã s¸ch nãi lµ hä NguyÔn), thêi nhµ Ng« cã §Æng Tu©n, nhµ §inh cã §Æng Ch©u, thêi Lª §¹i Hµnh cã n¨m anh em lµ §Æng C«ng TuÊn, §Æng C«ng Trung, §Æng C«ng Thä, §Æng C«ng Nghiªm vµ §Æng C«ng Xu©n ®Òu lµ nh÷ng Danh Nh©n cã c«ng lín víi TriÒu §×nh, ®uîc TriÒu §×nh phong tuíc vµ ®uîc quÇn chóng t«n vinh. §ã còng chÝnh lµ nh÷ng nguêi cã häc réng. V× cã häc réng míi lµm ®uîc Quan, lµm Tuíng trong TriÒu. Cã häc réng míi ®îc TriÒu §×nh th©u dông. Nhung v× thêi ®ã chua cã khoa cö nªn chua cã Khoa b¶ng mµ th«i.

Qua ®Õn TriÒu Lý, Nuíc ta b¾t ®Çu cã khoa cö, tõ ®ã ®Õn nay cã rÊt nhiÒu nguêi chiÕm Khoa b¶ng. Theo mét thèng kª chua ®Çy ®ñ, tÝnh tõ khoa thi Êt TÞ (n¨m 1185) ®Õn khoa thi Kû Mïi (1919), Hä §Æng ®· cã 70 nguêi ®ç §¹i Khoa. Trong ®ã cã 1 Tr¹ng Nguyªn (Cô §Æng C«ng ChÊt, khoa thi n¨m T©n Söu - 1661), 1 HiÒn Sü, 1 Th¸i Häc Sinh, 1 NhÞ Gi¸p TiÔn Sü, 5 Th¸m Hoa, 6 Hoµnh Tõ, 9 Hoµng Gi¸p, 9 Phã B¶ng, 37 TiÕn Sü.

§Æc biÖt cã 2 Cô lµ §Æng NghiÔm ®Ëu B¶ng Nh·n lóc 15 tuæi vµ §Æng Ma La ®Ëu Th¸m Hoa lóc 13 tuæi.

Trong mét sè bé Ph¶ lín nhu:

- "§Æng Téc Ph¶ ký" cña Chi Hä §Æng ë x· Tïng Léc, HuyÖn Can Léc, Hµ TÜnh ghi râ: Ngµi §Æng B¸ KiÓn lµ con trai Th¸i Su Côc LÖnh §Æng Lé, lµm Quan HËu NhÞ Lang, sinh ra Tri Ch©u §Æng §×nh Dùc. Ngµi §Æng §×nh Dùc sinh ra Quèc C«ng §Æng TÊt, Ngµi §Æng TÊt sinh ra B×nh Chu¬ng Quèc Sù §Æng Dung... Nhu vËy, lµ ®· cã ®Õn 4 ®êi liªn tiÕp nèi nhau chiÕm Khoa b¶ng vµ nèi nhau lµm Quan. §ã lµ míi nãi mét dßng truëng, cßn c¸c dßng thø còng cßn nhiÒu nguêi chiÕm khoa b¶ng n÷a.

- HoÆc nh bé "§Æng Gia Ph¶ ký" cña Chi Hä §Æng ë Vi S¬n, Phó Thä, ghi: Hoµng Gi¸p §Æng Chiªm lµ danh thÇn ®êi Lª, lµ dßng dâi cu¶ B×nh Chu¬ng Quèc Sù §Æng Dung, sinh ®uîc 3 con trai lµ §Æng C«ng Cñ, §Æng Minh Khiªm vµ §Æng T¸n, c¶ 4 cha con ®Òu lµ TiÕn Sü.

- Bé "§Æng Gia Ph¶ Ký" cña Chi Hä §Æng ë lµng An §Ó, HiÖp Hoµ, Vò Thu Th¸i B×nh còng ghi: Cô §Æng Phóc M·n sinh ra TiÕn Sü - HiÒn Sü §Æng Nghiªm, Cô §Æng Nghiªm sinh ra Cao NghÜa ThÇn §Æng T¶o, §Ö NhÞ Gi¸p TiÕn Sü §Æng DiÔn, vµ Th¸m Hoa §Æng Ma La v.v...

Qua nh÷ng sè liÖu trªn cho thÊy, Hä §Æng lµ dßng hä cã truyÒn thèng Khoa cö vµ Khoa b¶ng l©u ®êi, ®ång thêi lµ dßng hä Danh Gi¸, nhiÒu thêi ®· ®uîc TriÒu §×nh ¸i mé, ®uîc quÇn chóng t«n vinh.

Lµ nguêi Hä §Æng, tÊt c¶ con ch¸u hËu duÖ chóng ta h·y noi gu¬ng c¸c bËc TiÒn Nh©n, tÝch cùc phÊn ®Êu häc tËp vµ rÌn luyÖn ®Ó trë thµnh nh÷ng nguêi cã HiÕu, cã §øc, cã Tµi, ®Ó cïng víi Tr¨m Hä, thi ®ua gãp søc m×nh vµo x©y dùng §Êt Nuíc, lµm cho §Êt Nuíc ngµy cµng giµu m¹nh, lµm cho mçi gia ®×nh ngµy cµng yªn vui, h¹nh phóc, lµm cho Téc §Æng ngµy cµng r¹ng danh.

phÇn II

ph¶ téc chi hä ®Æng c«ng

hung th«ng

* * *

I - LÞch sö chi hä ®Æng c«ng chóng ta

1) Bµi VÞ ThØ Tæ vµ Bµi VÞ Tiªn Tæ

Mét trong nh÷ng di s¶n quý gi¸, lµ B¶o VËt, lµ Tu liÖu duy nhÊt cña Tæ Tiªn cßn l¹i ®Ó líp con ch¸u chóng ta ®i t×m nguån gèc vµ lÞch sö Dßng Hä, lµ Bµi VÞ cña Cô ThØ Tæ vµ Bµi VÞ cña Cô Tiªn Tæ do Cô Téc Truëng §Æng C«ng VÞ, 81 tuæi nhí ®uîc vµ nãi l¹i. NÕu kh«ng cßn nhí ®uîc hai Bµi VÞ nµy th× con ch¸u ngµy nay dï cã HiÕu víi Tæ Tiªn ®Õn mÊy còng ®µnh chÞu bã tay. V× vËy, c«ng lao cña "Sù nhí” nµy ®èi víi bé Ph¶ Téc lÇn nµy lµ v« gi¸.

Bµi VÞ ThØ Tæ:

- ThØ Tæ Kh¶o, danh Hång NhËn Phñ qu©n vÞ tiÒn

- ThØ Tæ Tû, hiÖu Bµ NhËn Nhô Nh©n vÞ vÞ tiÒn

* * *

Bµi VÞ Tiªn Tæ:

- Tiªn Tæ Kh¶o, TiÒn Lª TriÒu, Quèc tö Gi¸m Gi¸m Sinh, §Æng Quý C«ng, Tù C«ng Hång Phñ qu©n vÞ tiÒn.

- Tiªn Tæ TØ, TiÒn Lª TriÒu, Quèc Tö Gi¸m Gi¸m Sinh,

§Æng ChÝnh ThÊt, HiÖu Bµ Hång Nhô Nh©n chÝnh vÞ tiÒn

(Bµi VÞ nµy lµ do Cô §Æng C«ng VÞ nhí l¹i ë tuæi 81, sau 40 n¨m Gia Ph¶ cò bÞ mÊt, nªn vÒ luËt vµ vÒ v¨n tõ cã thÓ cã chç sai. V× vËy, ë ®©y chØ chó träng vÒ ý, mµ kh«ng chó träng vÒ luËt vµ ch÷).

* * *

2) §Æc ®iÓm ®Þa lý vïng quª Tæ Tiªn lËp nghiÖp vµ tãm t¾t lÞch sö Chi Hä ta.

- Kh«ng biÕt tõ n¨m nµo, v× duyªn cí g× mét Cô Tæ ®· dÉn con ch¸u vÒ ®Êt Hung Th«ng thuéc huyÖn Hung Nguyªn, tØnh NghÖ An, lËp nghiÖp?

- Cô tõ ®©u vÒ ®©y, Cô tªn lµ g×, v× sao Cô l¹i vÒ ®©y, Cô sinh ra nh÷ng ai, truyÒn ®Õn nay ®· ®uîc mÊy ®êi? v.v...

§ã lµ nh÷ng c©u hái mµ tÊt c¶ con ch¸u trong Hä hiÖn nay ®Òu ®ang muèn biÕt mµ chua ®uîc biÕt.

* * *

Ngµy xua, Hung Th«ng lµ mét x· thuéc vïng ®ång chiªm thuÇn n«ng, xa s«ng ngßi vµ ®« thÞ, xung quanh gi¸p c¸c x· Hung X¸, Hung Xu©n, Hung TiÕn, Hung Th¾ng, Hung T©n, vµ x· Nam C¸t cña huyÖn Nam §µn, c¸ch thµnh phè Vinh 12 km, c¸ch nói Thµnh 8 km, c¸ch s«ng Lam 2 km.

V× lµ vïng ®ång chiªm thuÇn n«ng, nªn ®êi sèng xua kia ë ®©y thuêng lµ nhiÒu vÊt v¶, khã kh¨n vµ thiÕu thèn, con nguêi sèng ë ®©y l©u n¨m thuêng cã tÝnh c¸ch chÊt trùc, thuÇn ph¸c vµ rÊt nhiÒu tÝnh to¸n lo toan.

ë gi÷a x· cã mét con ®uêng gäi lµ ®uêng C¸i Quan ®i tõ Vinh qua Hung ChÝnh, qua Hung Th¸i, Hung T©n, qua Hung Th«ng, Hung X¸, ®Õn bê s«ng Lam (ngµy nay ®· ®uîc n¾n chØnh lµm thµnh ®êng 12 - 9).

Truíc ®©y, x· cã tªn lµ Yªn Th«ng, thuéc Tæng Th«ng L¹ng. Sau C¸ch M¹ng Th¸ng 8 gäi lµ Hung Th«ng vµ cã 2 th«n chÝnh lµ L¸ng Th«n vµ §«ng Th«n (cßn gäi lµ lµng L¸ng vµ lµng §«ng). §Õn n¨m C¸ch M¹ng gi¶m t« (kho¶ng 1950) tõ 2 th«n ®uîc chia thµnh c¸c xãm: L¸ng Th«n Chia thµnh xãm 1 vµ xãm 9, §«ng Th«n Chia thµnh c¸c xãm 8, 10, 11.

Qua thêi gian, c¸c xãm cßn cã nhiÒu lÇn thay ®æi tªn gäi. §Õn n¨m 1990, cô thÓ c¸c xãm nhu sau: Xãm 1 cò nay chia thµnh 3 xãm lµ 1, 2, 3; xãm 9 cò chia thµnh xãm 4, 5, 6; xãm 8 cò chia thµnh 2 lµ xãm 7 vµ xãm 9; xãm 10 cò nay gäi lµ xãm 8; xãm 11 cò nay gäi lµ xãm 10 vµ xãm 11, vµ tªn gäi ®ã tån t¹i cho ®Õn ngµy nay.

§Çu tiªn, Cô ThØ Tæ Hä ta vÒ ë t¹i L¸ng Th«n (sau ®æi thµnh xãm 9, vµ nay lµ c¸c xãm 4, 5, 6). Khi ph¸t triÓn thµnh c¸c Chi th× Chi Truëng vµ Nhµ Thê Hä ë ®ã, Chi II vµ Chi III th× ë ®Êt §«ng Th«n (thuéc xãm 8 vµ xãm 11 cò, nay lµ c¸c xãm 7 vµ 10). Hµng n¨m, Hä tÕ 2 lÇn vµo r»m th¸ng Giªng vµ r»m th¸ng B¶y, kh«ng cã ngµy Giç Hä.

§Õn kho¶ng gÇn n¨m 1940, Chi I ë L¸ng Th«n, do kh«ng cã con nèi dâi nªn tuyÖt hÕt, Nhµ Thê Hä tån t¹i mét thêi gian th× h háng, ph¶i th¸o dì.

HiÖn nay, khu«n viªn ®Êt Nhµ Thê cò cña Hä ta vÉn cßn t¹i xãm 5, kh«ng ai d¸m ®Õn ë trªn ®ã c¶ v× nghe nãi thiªng l¾m. §· cã vµi lÇn cã nguêi ®Õn lµm nhµ hoÆc c¸c c«ng tr×nh trªn ®ã, nhung sau ®Òu ph¶i tr¶ l¹i, kh«ng d¸m tiÕp tôc.

Tõ ®ã Hä ta kh«ng cã Nhµ Thê n÷a. ViÖc tÕ Hä lóc nµy lµm t¹i nhµ Téc Truëng.

Tuy kh«ng cã Nhµ Thê nhng viÖc TÕ Tù vµ Thê Phông Tæ Tiªn hµng n¨m vÉn rÊt chu ®¸o. Lóc nµy Cô §Æng C«ng Tuy, ë Chi II §«ng Th«n thay Chi I lµm Téc Truëng.

§Õn n¨m 1960, toµn miÒn B¾c tiÕn vµo cao trµo hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. Thêi gian nµy, mét mÆt do cao trµo C¸ch M¹ng, mét mÆt do chiÕn tranh, nªn t©m lý trong x· héi cã thay ®æi, viÖc Hä kh«ng ®uîc chó träng nh tríc ®©y n÷a. Tuy vËy, viÖc tÕ tù vµ Thê Phông Tæ Tiªn cña Hä ta vÉn gi÷ ®Òu ®Æn. Lóc nµy Cô §Æng C«ng Tuy ®· mÊt, Cô §Æng C«ng VÞ, con cña Cô Tuy kÕ tôc lµm téc truëng cho ®Õn ngµy nay.

N¨m 1965 Nhµ Nuíc ta cã chÝnh s¸ch d·n d©n, ®ua mét phÇn d©n cu ë ®ång b»ng ®Êt chËt nguêi ®«ng lªn d¾m d©n khai hoang, ph¸t triÓn kinh tÕ ë miÒn nói. Gia ®×nh Cô §Æng C«ng VÞ téc truëng, thuéc diÖn di d©n cïng víi nhiÒu gia ®×nh kh¸c trong Hä vµ trong ®Þa phu¬ng, rêi Quª Hu¬ng lªn huyÖn Quú Hîp ®Þnh cu. Tõ ®©y, viÖc TÕ Tù vµ Thê Phông Tæ Tiªn cña Hä ta thay ®æi h¼n, chñ yÕu ai lµm ë nhµ nÊy. Thêi gian nµy, mét mÆt do li t¸n, mét mÆt do cao trµo c¸ch m¹ng, t«n sïng duy vËt, bµi b¸c t©m linh, bµi trõ mª tÝn, t©m lý x· héi cã nhiÒu thay ®æi. MÆt kh¸c, chiÕn tranh ngµy cµng më réng vµ ¸c liÖt, nªn lóc nµy c¸ch m¹ng lµ trªn hÕt, Ýt ai quan t©m nhiÒu ®Õn viÖc thê cóng. V× vËy, viÖc TÕ Tù vµ Thê Phông Tæ Tiªn kh«ng mÊy ai coi träng n÷a. Cã ch¨ng th× chØ ë trong t©m cña c¸c bËc cao niªn.

Th¸ng 10 n¨m 1967 ë quª Hung Th«ng x¶y ra ho¶ ho¹n. Trong Hä ta cã mÊy gia ®×nh bÞ ch¸y hÕt nhµ cöa, trong ®ã cã nhµ Cô §Æng C«ng Tuêng vµ bé Gia Ph¶ Hä ®ang ®uîc Cô cÊt gi÷. VËy lµ tõ ®ã, Hä ta kh«ng cßn Gia Ph¶ n÷a.

Vµo kho¶ng n¨m 1970, Nhµ Nuíc ta cã chñ tru¬ng quy ho¹ch l¹i ®ång ruéng vµ ®Êt ®ai, nªn tÊt c¶ l¨ng tÈm må m¶ cña tÊt c¶ c¸c Dßng Hä t¹i quª nhµ ®Òu ®uîc di dêi, quy tËp vÒ mét khu vùc gäi lµ nghÜa trang §ång Ch¹n. Må m¶ Tæ Tiªn Hä §Æng chóng ta còng ®uîc quy tËp vÒ ®ã vµ x©y thµnh mét khu l¨ng mé chung gäi lµ "Tæ Tiªn Hä §Æng".

* * *

§Õn nay ®· h¬n 40 n¨m ly t¸n, vµ §Êt Nuíc còng hoµ b×nh thèng nhÊt ®uîc trªn 30 n¨m, nhung Hä ta vÉn trong t×nh tr¹ng ph©n t¸n nhu xua.

Cô thÓ, qua kh¶o s¸t, hiÖn t¹i sè Hé vµ KhÈu cña Hä ta cã nhu sau:

- ë t¹i Hung Th«ng cã: 6 hé, 26 khÈu, 12 ®inh

- ë Vinh cã: 6 hé, 26 khÈu, 12 ®inh

- ë Quú Hîp cã: 6 hé, 18 khÈu, 7 ®inh

- ë S¬n La cã: 3 hé, 9 khÈu, 5 ®inh

- ë §¾c L¾c cã: 1 hé, 6 khÈu, 3 ®inh

- ë Sµi Gßn cã: 4 hé, 18 khÈu, 7 ®inh

Céng: 27 hé, 102 khÈu, 46 ®inh

HiÖn nay, §Êt Nuíc ®· ®æi míi, kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn, ®êi sèng n©ng cao h¬n tríc nhiÒu. Theo ®ã, phong trµo kh«i phôc viÖc Hä diÔn ra kh¾p n¬i. Nhung riªng Hä chóng ta do ®Æc ®iÓm ph©n t¸n nhu trªn nªn còng cha kh«i phôc ®uîc bao nhiªu. ViÖc Thê Phông Tæ Tiªn chñ yÕu vÉn ai lµm nhµ nÊy.

§Æc ®iÓm LÞch Sö Nuíc ta trong nhiÒu thËp kû tíi sÏ cßn cã nh÷ng thay ®æi nhanh chãng vµ s©u s¾c: C«ng nghiÖp ph¸t triÓn, thÞ trêng më réng kh«ng chØ trong Nuíc mµ cßn ra Quèc tÕ, ®ßi hái kÐo theo sù ®iÒu chØnh vµ ph©n bè l¹i lao ®éng vµ d©n cu. RÊt nhiÒu nguêi ph¶i theo ®ã rêi Quª Hu¬ng ®i vÒ c¸c thµnh phè lín ®Ó lµm viÖc råi lËp nghiÖp lu«n ë ®ã. V× vËy, Hä ta vÉn tiÕp tôc cßn ph¶i ph©n t¸n h¬n n÷a. Líp trÎ hËu thÕ sÏ cßn cã nhiÒu nguêi rêi Quª Hu¬ng vÒ c¸c thµnh phè lín, thÕ hÖ lín tuæi ë Quª Hu¬ng dÇn dÇn còng quy tiªn hÕt. Do ®ã viÖc tÕ tù vµ Thê Phông Tæ Tiªn theo c¸ch tËp trung nh xa sÏ sÏ rÊt khã thùc hiÖn vµ kh«ng cßn phï hîp n÷a.

XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm trªn, viÖc TÕ Tù vµ thê phông Tæ Tiªn còng cÇn thiÕt ph¶i cã mét sù ®æi míi, ®Ó lµm sao cho tÊt c¶ con ch¸u ®Òu lu«n nhí nghÜ ®Õn Tæ Tiªn, ®Òu biÕt ch¨m lo Thê Phông Tæ Tiªn, vµ võa phï hîp víi t×nh h×nh vµ ®iÒu kiÖn míi cña §Êt Nuíc nhu ®· nãi ë trªn. §ã lµ ®iÒu mäi nguêi ®Òu nªn suy ngÉm.

* * *

3) X¸c ®Þnh nguån gèc Dßng Hä.

Hä ta tõ ®©u vÒ ®©y? V× sao mµ vÒ ®©y? VÒ ®©y tõ n¨m nµo? Ngêi ®Çu tiªn vÒ ®©y lµ ai, Tªn g×? TruyÒn ®Õn nay ®· ®uîc mÊy ®êi? v.v...

* * *

Cô NguyÔn NghiÔm, th©n phô cña §¹i thi hµo NguyÔn Du, lµ mét nhµ nho lín, nãi r»ng: "Mäi viÖc sinh ra ®Òu cã c¸i lý cña nã. Nh÷ng bËc tóc nho ph¶i lÊy c¸i lý mµ suy cho cïng".

Cã lÏ viÖc t×m vµ x¸c ®Þnh nguån gèc Dßng Hä chóng ta còng ph¶i dïng nhiÒu ®Õn viÖc suy lý vµ trong thùc tÕ, ngµnh viÕt sö còng ph¶i dïng nhiÒu ®Õn quan ®iÓm nµy. V× vËy, truíc hÕt chóng ta còng h·y nªn thÊu triÖt quan ®iÓm trªn nhu Cô NguyÔn NghiÔm ®· nãi lµ "Ph¶i lÊy c¸i lý mµ suy cho cïng".

* NhËn ®Þnh ®Çu tiªn:

Tuy chua ai kÕt luËn ®uîc ch¾c ch¾n c¶, nhung tõ l©u, mét sè con ch¸u trong Hä ®· c¨n cø vµo sè hé khÈu hiÖn cã, kÕt hîp víi sè må m¶ hiÖn cã mµ suy r»ng: "Ch¾c lµ Tæ Tiªn Hä ta vÒ ®Êt Hung Th«ng nµy chua l©u l¾m, míi chõng kho¶ng trªn duíi 200 n¨m lµ cïng, v× hiÖn t¹i sè con ch¸u chØ cã 27 hé, 102 khÈu, 46 ®inh, vµ sè må m¶ kÓ c¶ míi nhÊt ®Õn l©u nhÊt chØ cã kho¶ng 60 ng«i".

Víi sè luîng 102 nguêi sèng vµ kho¶ng 60 nguêi ®· chÕt cho thÊy sè con ch¸u cña Hä ta qua c¸c ®êi lµ chua nhiÒu.

* * *

* NhËn ®Þnh thø 2:

Trong t©m hån nguêi ViÖt Nam ta thuë xua, hai tiÕng "Quª Hu¬ng" rÊt lµ thiªng liªng vµ g¾n bã. NÕu b×nh thuêng, sÏ kh«ng cã ai rêi bá Quª Hu¬ng ®i n¬i kh¸c c¶. HoÆc nÕu cã ®i th× cuèi ®êi Hä còng trë vÒ, hoÆc nÕu chua vÒ, hoÆc kh«ng vÒ ®uîc th× Hä còng nh¾c nhë con ch¸u lu«n nhí tíi Quª Hu¬ng, vµ ch¾c ch¾n ®êi con ch¸u sÏ vÒ th¨m quª, chø kh«ng bao giê døt tuyÖt. VËy th× t¹i sao Cô Tæ chóng ta l¹i rêi quª vÒ ®©y, vµ ®êi sau con ch¸u kh«ng ai biÕt quª truíc lµ ®©u?! Ph¶i ch¨ng cã thÓ lµ ë thêi Cô, vµ víi b¶n th©n Cô cã ®iÒu g× kh«ng b×nh thuêng mµ nay chóng ta chua râ?!

* * *

* NhËn ®Þnh thø ba:

- Mét lµ: Quan l¹i hoÆc Tuíng quèc, ®uîc TriÒu §×nh cö ®i trÊn thñ.

- Hai lµ: Ch¹y ®ãi

- Ba lµ: §i lµm ¨n xø nguêi råi ë l¹i ®ã lu«n

- Bèn lµ: Ch¹y giÆc

- N¨m lµ: Ch¹y trèn sù truy lïng cña ChÝnh quyÒn

- S¸u lµ: BÞ b¸n vÒ xø kh¸c tõ nhá

Trong s¸u trêng hîp trªn th× bèn trêng hîp ®Çu ch¾c lµ kh«ng ®óng víi Cô Tæ chóng ta, v× nÕu lµ Quan l¹i hoÆc Tuíng quèc cö ®i trÊn thñ th× sÏ cã S¾c Phong, ChiÕu chØ lu l¹i ®êi sau, vµ ®uîc Sö S¸ch hoÆc Gia Ph¶ chÐp l¹i râ rµng, tiÕng t¨m luu truyÒn hËu thÕ. H¬n n÷a, nÕu lµ Quan L¹i hoÆc Tuíng Quèc ®i trÊn thñ th× sÏ cßn cã nhiÒu quyÕn thuéc cïng ®i, vÒ sau trë thµnh mét Dßng Hä lín, cã bÒ thÕ, chø kh«ng ph¶i døt tuyÖt tung tÝch nhu Hä ta. Cßn nÕu lµ ch¹y ®ãi, hoÆc ®i lµm ¨n råi lËp nghiÖp ë quª míi, hay ch¹y giÆc th× kh«ng cã ai døt h¼n Quª Hu¬ng, mµ cuèi ®êi hoÆc khi hÕt giÆc, hä sÏ t×m vÒ, hoÆc sÏ nãi cho con ch¸u biÕt vÒ gèc g¸c Quª Hu¬ng (dï cho sang tíi nuíc ngoµi còng vËy). MÆt kh¸c, trong Bµi VÞ Tiªn Tæ cã ghi: "TiÒn Lª TriÒu Quèc tö gi¸m Gi¸m Sinh..." Nhu vËy cã nghÜa lµ Cô Tiªn tæ cña chóng ta truíc häc trêng Quèc Tö Gi¸m ë TriÒu Lª.

Thêi truíc, ®uîc häc ë Quèc tö gi¸m lµ thuéc nhµ danh gi¸, cã truyÒn thèng Khoa b¶ng, chø kh«ng thÓ lµ ch¹y ®ãi hoÆc bá quª ®i lµm ¨n ®uîc.

Cô Tæ chóng ta l¹i cµng kh«ng thÓ ë truêng hîp thø s¸u. V× nÕu lµ nguêi bÞ b¸n tõ nhá cho mét dßng hä nµo ®ã, th× chØ trë thµnh mét ®inh cña hä ®ã, chø kh«ng thÓ thµnh Cô Tæ cña mét Hä ®uîc.

VËy th× Cô Tæ cña chóng ta chØ cã thÓ lµ ë vµo truêng hîp thø n¨m, tøc lµ ch¹y trèn mét sù truy lïng cña ChÝnh quyÒn .

Qua nh÷ng ph©n tÝch nh trªn, cã thÓ cho phÐp chóng ta nhËn ®Þnh r»ng: Víi Cô Tæ cña chóng ta, ch¾c lµ ë thêi Cô vµ víi b¶n th©n Cô, sÏ cã vÊn ®Ò g× gay go l¾m, nªn Cô ph¶i rêi Quª Hu¬ng vÒ ®©y sinh c¬ lËp nghiÖp, vµ dÊu biÖt tung tÝch vÒ Quª Hu¬ng vµ §Êt tæ. Thêi gian Cô vÒ ®©y lµ chua l©u l¾m, chØ kho¶ng trªn duíi vµi tr¨m n¨m lµ cïng.

VËy th× Cô tªn lµ g×? Nguêi ®uîc ghi lµ "Danh Hång NhËn" trong Bµi VÞ ThØ Tæ cã ph¶i lµ tªn thËt cña Cô hay kh«ng?

§ã lµ viÖc mµ chóng ta ®ang t×m lêi ®¸p.

§ang ph©n tÝch vµ suy nghÜ nh trªn th× th¸ng 8/2007, chóng ta nhËn ®uîc thu phóc ®¸p cña Cô Cö §Æng Ngäc Lu¬ng, phã BLLH§TQ, truëng ban Biªn kh¶o Ph¶ Téc Hä §Æng Lam Hång vµ Ph¶ Téc Hä §Æng toµn quèc (Cô lµ nguêi ®· tham gia nghiªn cøu, dÞch thuËt tíi 300 cuèn Gia Ph¶, V¨n Bia, S¾c Phong vµ Bµi VÞ cña nhiÒu Hä §Æng trªn c¶ Nuíc). Néi dung th cña Cô cho biÕt nh÷ng th«ng tin nh sau:

- Cô Tæ Hä ta tªn thËt lµ §Æng Ng¹n, ®ç Tam Truêng, lµ em thø cña §« §èc §Æng Quèc §èng, con cña Th¸i Nh¹c QuËn C«ng §Æng SÜ Hµn, hiÖn cã Nhµ Thê t¹i Tiªn §iÒn, Uy ViÔn (Nghi Xu©n, Hµ TÜnh).

- C¶ gia ®×nh cã c¶ th¶y 20 vÞ gåm con ch¸u, anh em, chó b¸c phß Quang Trung. Khi T©y S¬n thÊt b¹i, Vua t«i nhµ T©y S¬n bÞ NguyÔn ¸nh xö l¨ng tr× rÊt tµn b¹o, trong ®ã cã §« §èc §èng. Mét gi¸o sü tªn lµ BiSe biªn thu vÒ Ph¸p kÓ r»ng, mét «ng Quan xø NghÖ vµo hµng cao cÊp bÞ phanh th©y hµng ngh×n miÕng, bëi nguêi ta ghÐt «ng h¬n c¶.

- Tõ ®ã nhµ Hä §Æng ph¶i ly t¸n, thay tªn ®æi hä. §Õn nay ®· tiÕp nèi ®uîc mét sè vÞ ë Yªn Luu (X· Hung Hoµ, thµnh phè Vinh ngµy nay), ë §µ N½ng, ë Qu¶ng Nam, ë Quy Nh¬n, ë Biªn Hoµ, ë HuÕ v.v...

- Cô §Æng Ng¹n cña Chi ta vÒ Hung Th«ng kh«ng mang tªn thËt ®Ó tr¸nh sù truy lïng cña NguyÔn ¸nh nªn ®Æt tªn tù lµ Danh Hång NhËn, ta hiÓu thÕ nµy: Hång lµ nói Hång ë quª gèc - Nghi Xu©n, ®Õn quª Èn nói Thiªn NhÉn - Hung Nguyªn. §ã lµ ®êi thø nhÊt.

- §êi thø hai lµ Bµi VÞ "Tiªn Tæ kh¶o §Æng Quý C«ng, Tù C«ng Hång..."

- ¤ng Hång sinh ®uîc 3 ngêi con trai, nguêi thø nhÊt vµ ngêi thø ba chua biÕt tªn, nguêi thø hai tªn lµ §Æng C«ng XÝ. §ã lµ ®êi thø ba. TruyÒn ®Õn nay ®· ®uîc 8 ®êi. Nhu thÕ lµ hîp víi Ph¶ Téc ë Nghi Xu©n vµ Ph¶ Téc toµn quèc.

(Nh÷ng th«ng tin trªn ®îc ghi ë bé ph¶ cña Chi Hä §Æng SÜ Hµn ë Tiªn §iÒn, Uy ViÔn, Nghi Xu©n, do Cô Cö Nh©n §Æng Tè Nga viÕt n¨m 1811.

§o¹n tõ tªn «ng §Æng C«ng XÝ vÒ sau lµ do ta cung cÊp trong "Thu tr×nh Hä").

* Thø nhÊt: ViÖc NguyÔn ¸nh tr¶ thï nhµ T©y S¬n rÊt d· man lµ ®iÒu cã thËt, v× LÞch Sö ®· ghi râ rµng. ViÖc §« §èc §èng bÞ xö l¨ng tr× nÆng nhu vËy th× sè 20 nguêi trong quyÕn thuéc theo §« §èc phß Quang Trung ph¶i s¬ t¸n, thay tªn ®æi hä, dÊu tung tÝch ®Ó tr¸nh sù truy lïng cña ChÝnh quyÒn lµ rÊt cã lý.

Sù kiÖn trªn còng trïng hîp víi ph©n tÝch vµ nhËn ®Þnh thø 2 vµ thø 3 cña ta ë trªn, nªn cã thÓ nãi r»ng: Nh÷ng th«ng tin trªn lµ rÊt ®¸ng tin cËy.

* Thø hai: Thêi gian NguyÔn ¸nh lªn ng«i lµ n¨m 1802, tÝnh ®Õn nay lµ 205 n¨m. Nhu vËy còng khíp víi nhËn ®Þnh ®Çu tiªn cña chóng ta.

* Thø ba: Suy r»ng Cô Tæ chóng ta vÒ ®Õn Hung Th«ng dÊu tªn thËt vµ ®Æt tªn Tù lµ "Danh Hång NhËn". Hång lµ nói Hång (quª gèc), NhËn lµ nói Thiªn NhÉn (quª Èn).

Sù suy luËn nµy cã thÓ cã lý, v× theo nhu trong thu Cô Cö Lu¬ng nãi th× Cô Ng¹n §ç Tam Truêng (Tam Truêng lµ mét cÊp Häc vÞ duíi TiÕn Sü mét bËc, tu¬ng ®u¬ng nhu phã TiÕn Sü hoÆc th¹c sü ngµy nay). Nhu vËy, Cô lµ nguêi häc réng, nªn rÊt cã thÓ Cô ®· dïng nh÷ng Èn tù s©u s¾c.

* Thø tu: Qua Bµi VÞ “ Thû Tæ Kh¶o Danh Hång NhËn Phñ Qu©n VÞ TiÒn”, ta thÊy r»ng Bµi VÞ nµy kh«ng ghi Hä. §ã cã thÓ lµ ë ®êi cò, do viÖc dÊu tung tÝch nªn Cô kh«ng tiÕt lé hä cña m×nh. §Õn ®êi Tiªn Tæ ®· c¶m thÊy an toµn nªn c¸c Cô míi ghi râ lµ hä §Æng. §©y lµ mét b»ng chøng n÷a ®Ó cã thÓ kh¼ng ®Þnh nh÷ng th«ng tin trªn lµ ®óng.

* * *

Qua nh÷ng ý ph©n tÝch trªn, kÕt hîp víi nh÷ng nhËn ®Þnh cña chóng ta ë truíc ®ã, cã thÓ tin r»ng: Cô ThØ Tæ Hä ta tõ Nghi Xu©n Hµ TÜnh, do ch¹y trèn sù tr¶ thï cña NguyÔn ¸nh ®èi víi Vua t«i T©y S¬n, nªn ®· ch¹y vÒ Hung Th«ng, dÊu tªn thËt cïng mäi tung tÝch vÒ Quª Hu¬ng vµ §Êt Tæ, ®Æt tªn tù lµ "Danh Hång NhËn", thêi gian lÞch sö lµ vµo n¨m 1802.

* * *

          Tuy nhiªn, cßn mét ®iÒu nghi vÊn lµ: Cã ph¶i Cô ThØ Tæ Danh Hång NhËn cña chóng ta chÝnh lµ Cô §Æng Ng¹n, em thø n¨m cña §« §èc §Æng Quèc §èng, tøc lµ con trai thø n¨m cña Th¸i Nh¹c QuËn C«ng §Æng SÜ Hµn hay kh«ng? Hay Cô lµ mét trong sè nh÷ng nguêi con kh¸c cña Cô Hµn? Hay lµ mét ngêi nµo kh¸c trong sè quyÕn thuéc gåm 20 ngêi theo §« §èc §èng phß Quang Trung lóc bÊy giê. V× Cô §Æng SÜ Hµn cã tÊt c¶ 9 nguêi con trai. Trong ®ã cã 6 nguêi ®· biÕt tung tÝch, cßn l¹i 3 nguêi chua biÕt, gåm: §Æng TriÒu (thø tu) ®Ëu Tam truêng, §Æng Ng¹n (thø n¨m) ®Ëu Tam truêng, vµ §Æng Cung (thø b¶y) ®Ëu cö nh©n.

          VËy cã c¨n cø nµo râ h¬n ®Ó cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®uîc ch¾c ch¾n lµ Cô §Æng Ng¹n ch¹y vÒ Hung Th«ng?

          Qua kh¶o luËn víi Cô Cö Lu¬ng vÒ ý nµy, Cô ph©n tÝch nh sau:

          - Kh¼ng ®Þnh lµ Cô Ng¹n v× cã liªn Quan ®Õn c¸i tªn lµ Ng¹n. Ng¹n lµ ®«i bê Ng¹n, lµ T¶ Ng¹n vµ H÷u Ng¹n cña con s«ng Quª Hu¬ng.

Linh c¶m tõ sù liªn quan ®Õn c¸i tªn lµ Ng¹n nµy , nªn Cô kh«ng ®i xa mµ chØ tõ H÷u Ng¹n sang T¶ Ng¹n cña s«ng Lam mµ th«i.

§©y lµ tÝn hiÖu$Èn cña Cô ®Ó mai sau con ch¸u cã thÓ suy ra vµ biÕt ®uîc.

H¬n n÷a, cïng ch¹y vÒ Hung Nguyªn cßn cã mét nguêi n÷a lµ Cô §Æng TiÕn, B¸c ruét cña Cô Ng¹n, vÒ x· Hung Hoµ (Yªn Luu ngµy xa).

Nay ghi ý nµy vµo ®©y ®Ó tÊt c¶ mäi nguêi cïng con ch¸u mai sau cã thÓ nghiªn cøu tiÕp.

          Tãm l¹i, qua nh÷ng ph©n tÝch vµ nhËn ®Þnh cña chóng ta, céng víi nh÷ng th«ng tin do Cô Cö Lu¬ng cung cÊp, ta cã thÓ thèng nhÊt ý kiÕn nhu sau: "RÊt cã thÓ Cô ThØ Tæ cña chóng ta lµ mét trong sè quyÕn thuéc gåm 20 nguêi ®· cïng §« §èc §Æng Quèc §èng phß T©y S¬n. Khi T©y S¬n thÊt b¹i, ®Ó tr¸nh sù truy lïng tr¶ thï cña NguyÔn ¸nh, nªn Cô ®· tõ Nghi Xu©n ch¹y vÒ Hung Th«ng, dÊu tªn thËt cïng mäi tung tÝch vÒ Quª Hu¬ng vµ §Êt tæ ®Î l¸nh n¹n. Thêi gian lµ vµo n¨m 1802 ". Cßn tªn thËt cña Cô lµ ai, cã ph¶i chÝnh lµ Cô §Æng Ng¹n hay kh«ng, th× chê thªm thêi gian hoÆc cã thªm th«ng tin râ h¬n n÷a míi nªn kh¼ng ®Þnh ch¾c ch¾n.

          Víi kÕt luËn nhu trªn, mong r»ng thêi gian sau hoÆc ®êi sau, anh em, con ch¸u, ai cã nhiÖt t©m víi Tæ Tiªn th× h·y tiÕp tôc t×m thªm th«ng tin vµ kh¼ng ®Þnh thªm ®Ó ®ua anh em, con ch¸u chóng ta vÒ ®uîc víi céi nguån gèc tÝch Tæ Tiªn. §ã lµ ®iÒu rÊt nªn lµm.

4) X¸c ®Þnh thø tù c¸c ®êi tiÕp nèi trong Ph¶ HÖ.

          X¸c ®Þnh vÊn ®Ò nµy, chóng ta vÉn ph¶i tiÕp tôc thÊm nhuÇn quan ®iÓm cña Cô NguyÔn NghiÔm lµ "Ph¶i lÊy c¸i lý mµ suy cho cïng".

          * X¸c ®Þnh ®êi thø nhÊt.

Nhu trªn chóng ta ®· kh¼ng ®Þnh Cô ThØ Tæ "Danh Hång NhËn" cña chóng ta do viÖc ch¹y n¹n LÞch Sö, ®· vÒ Hung Th«ng l¸nh n¹n, lËp nªn Chi Hä míi ë ®©y vµ ph¸t triÓn thµnh Dßng Hä §Æng C«ng cña chóng ta ngµy nay. Thêi gian Cô vÒ ®©y lµ vµo n¨m 1802, v× ®©y lµ mèc LÞch Sö. ChÝnh mèc LÞch Sö nµy lµ lý do ®Ó Cô ph¶i rêi Quª Hu¬ng sang xø kh¸c l¸nh n¹n.

          V× vËy, Cô lµ ®êi thø nhÊt.

          Thêi gian tõ 1802 ®Õn 2007 lµ 205 n¨m. Theo tæng hîp thùc tÕ th× mçi thÕ hÖ nèi tiÕp c¸ch nhau trªn díi 25 n¨m. Nhu vËy, víi thêi gian 205 n¨m, Hä ta ®· nèi tiÕp sau Cô ®uîc 8 ®Õn 9 ®êi hËu thÕ.

          * X¸c ®Þnh ®êi thø hai:

          Theo th«ng tin cña Cô Cö Lu¬ng th× Cô ThØ Tæ cña chóng ta lµ ®êi thø nhÊt, sinh ra Cô Tiªn Tæ §Æng Quý C«ng tù C«ng Hång lµ ®êi thø hai.

          §Ó x¸c minh th«ng tin nµy ta ph©n tÝch vµ nhËn ®Þnh theo mÊy ý sau:

          - Thø nhÊt: Trong Bµi VÞ Cô Tiªn Tæ cã ghi: "TiÒn Lª TriÒu Quèc Tö Gi¸m gi¸m sinh...". Cã nghÜa lµ truíc ®©y Cô häc ë truêng Quèc Tö Gi¸m ë TriÒu Lª.

          Vµ nh Cô Cö Lu¬ng cho biÕt th× Cô ThØ Tæ cña chóng ta lµ nguêi ®Ëu Tam Truêng, con Cô Th¸i Nh¹c QuËn C«ng. Nhu vËy, Cô ThØ Tæ vµ Tiªn Tæ cña chóng ta ®Òu xuÊt th©n tõ gia ®×nh truyÒn thèng Khoa b¶ng.

          Ngµy xua, chØ cã con nhµ danh gi¸, Quan l¹i, hoÆc h¹ng Nhµ Nho kh¸ gi¶ míi ®uîc häc Quèc Tö Gi¸m, cßn h¹ng b×nh d©n lµ kh«ng thÓ cã. V× vËy, cã thÓ nãi r»ng th«ng tin trªn lµ ®óng, vµ Cô Tiªn Tæ tù C«ng Hång chÝnh lµ con cña Cô ThØ Tæ Danh Hång NhËn, vµ ®ã lµ ®êi thø 2.

          - Thø hai: Còng theo nhu Bµi VÞ cña Cô Tiªn Tæ cho biÕt th× Cô ®· häc trêng Quèc Tö Gi¸m ë TriÒu Lª, nhung kh«ng thÊy ghi Khoa b¶ng. §iÒu nµy rÊt cã thÓ lµ Cô häc ë Quèc Tö Gi¸m vµo nh÷ng n¨m cuèi TriÒu Lª. Cã thÓ Cô häc ®· xong nhung chua thi v× chua ®Õn kú thi, hoÆc häc chua xong th× nhµ Lª mÊt ng«i (nhµ Lª mÊt vµo n¨m 1789), hoÆc cã thÓ ®ang häc th× T©y S¬n næi dËy nªn Cô bá häc theo phß T©y S¬n;.

          Tõ ý ph©n tÝch trªn, ta cã thªm c¬ së ®Ó tin r»ng: Cô ThØ Tæ lµ ®êi thø nhÊt sinh ra Cô Tiªn Tæ lµ ®êi thø hai.

          * X¸c ®Þnh ®êi thø ba.

          Theo th«ng tin cña Cô Cö Lu¬ng cung cÊp th× Cô Tiªn Tæ tù C«ng Hång sinh ®îc 3 ngêi con trai. Nguêi thø nhÊt vµ nguêi thø 3 chua biÕt tªn, nguêi thø hai lµ Cô §Æng C«ng XÝ. VËy, Cô XÝ cã ph¶i lµ ®êi thø 3 hay kh«ng? ViÖc nµy cÇn ph¶i cã b»ng cø ®Ó chøng minh.

          §Ó chøng minh ®iÒu nµy, ta lÊy 2 mèc LÞch Sö quan träng mµ ta biÕt ®uîc ®Ó tÝnh to¸n, ®ã lµ n¨m sinh cña §« §èc §Æng Quèc §èng, do Gia Ph¶ ë Tiªn §iÒn ghi chÐp, vµ n¨m sinh cña Cô §Æng C«ng Trung hä ta, do thÇy gi¸o NguyÔn Huy Uyªn, ch¸u Ngo¹i cña Cô Trung cung cÊp:

          - N¨m sinh cña §« §èc §Æng Quèc §èng lµ 1738.

- N¨m sinh cña Cô §Æng C«ng Trung lµ 1863.

          - Kho¶ng c¸ch gi÷a hai Cô lµ 115 n¨m.

- Gi¶ sö Cô ThØ Tæ cña chóng ta lµ Cô §Æng Ng¹n, em thø 5 cña Cô §èng th× Cô Ng¹n sÏ Ýt h¬n Cô §èng kho¶ng 10 tuæi. Nhu vËy, n¨m sinh cña Cô Ng¹n lµ vµo kho¶ng 1748.

          - Víi thêi gian 115 n¨m nµy tu¬ng ®u¬ng víi 4 hoÆc 5 thÕ hÖ. NÕu lµ 4 thÕ hÖ th× mçi thÕ hÖ b×nh qu©n c¸ch nhau lµ 28,7 n¨m. NÕu lµ 5 thÕ hÖ th× b×nh qu©n mçi thÕ hÖ c¸ch nhau lµ 23 n¨m.

          - Víi hai møc b×nh qu©n lµ 28,7 vµ 23 n¨m nhu trªn lµ chua thÓ kh¼ng ®Þnh ®uîc, v× c¶ hai ®Òu cã lý.

          - Nhung ë ®©y, Cô Trng lµ con thø ba cña Cô thø ba (tøc lµ con ót cña Cô ót) cho nªn b×nh qu©n n¨m cho mçi thÕ hÖ sÏ dµi h¬n dßng truëng. V× vËy, tÝnh 4 thÕ hÖ sÏ cã lý h¬n. NghÜa lµ Cô Trung thuéc ®êi thø 4 mµ Cô Trng lµ thÕ hÖ tiÕp sau Cô XÝ, gäi Cô XÝ lµ B¸c ruét. Do ®ã, Cô XÝ sÏ lµ ®êi thø 3.





    ThÕ nhung, Cô Téc Truëng §Æng C«ng VÞ l¹i cung cÊp thªm mét th«ng tin kh¸c víi nh÷ng nhËn ®Þnh trªn. §ã lµ viÖc Cô nhí l¹i Phô Uý tríc ®©y thuêng ®äc mçi khi tÕ Hä.

          Cô nãi r»ng Cô kh«ng nhí ®uîc c¸c tªn ë trong Phô Uý, nhng mçi khi cóng, thuêng nghe ®äc nhu sau:

          - ThØ tæ...

          - Tiªn tæ...

          - Lôc thÕ Tæ hiÓn tiªn tæ kh¶o

          - Ngô thÕ Tæ hiÓn cao tæ kh¶o

          - Tø thÕ Tæ hiÓn t»ng tæ kh¶o

          - Cao T»ng Tæ kh¶o

          - HiÓn Kh¶o, HiÓn TØ v.v...

* * *

          NÕu theo Phô Uý nµy lµ mét thø tù, th× ®Õn Cô §Æng C«ng XÝ ®· lµ ®êi thø 6 hoÆc thø 7, vµ ®Õn nay ®· lµ kho¶ng 12 ®Õn 13 ®êi råi.

          NÕu nhu vËy, mèc thêi gian Cô Tæ vÒ Hung Th«ng ph¶i lµ vµo kho¶ng tõ n¨m 1670 ®Õn n¨m 1700, tøc lµ ë cuèi thêi TrÞnh T¹c hoÆc ë thêi TrÞnh C¨n.

          ë thêi ®iÓm nµy, LÞch Sö §Êt Nuíc kh«ng cã g× biÕn ®éng lín ngoµi cuéc ChiÕn tranh TrÞnh NguyÔn. Nhung ®Õn ®êi TrÞnh C¨n, cuéc ChiÕn nµy t¹m dõng, §Êt Nuíc b×nh yªn, kh«ng cã lý do ®Ó Cô Tæ ta ph¶i rêi Quª Hu¬ng cò.

          Qua th¶o luËn víi Cô Cö Lu¬ng vÒ Phô Uý nµy, ý kiÕn cña Cô nh sau: "Phô Uý nµy thÊy cã chç m©u thuÉn. Cã thÓ nhÇm c¶ phÇn cóng gia tiªn vµo ®©y. Nay kh«ng cßn b¶n gèc, còng kh«ng cßn tªn tuæi nªn kh«ng ®o¸n ®Þnh ®uîc. RÊt cã thÓ do nhí nhÇm, viÕt nhÇm hoÆc nhí sai, viÕt sai ch¨ng".

* * *

          VÒ cuèn Gia Ph¶ truíc ®©y, Cô §Æng C«ng VÞ nãi lµ Cô nghe Cha (Tøc Cô §Æng C«ng Tuy) truyÒn l¹i r»ng: Gia Ph¶ nµy lµ do Cô H¬ng ChÝnh (tøc lµ Cô Ên hay Cô Nhêng) ®i d¹y häc ë Thanh Chu¬ng viÕt råi ®em vÒ, chø truíc ®ã kh«ng cã. Tuy nãi lµ Gia Ph¶ nhng thùc chÊt chØ lµ b¶n ghi tªn cña nh÷ng ngêi ®· mÊt theo thø tù thêi gian ®Ó ®äc khi cóng, chø kh«ng ghi râ c¸c ®êi.

          Cô Ên (hay Cô Nhuêng) thuéc ®êi thø 2 sau Cô XÝ, gäi Cô XÝ lµ B¸c ruét. Nhu vËy, nÕu theo thø tù nhu Phô Uý th× Cô Ên ®· lµ ®êi thø b¶y hoÆc thø t¸m råi. Con ch¸u ®Õn ®êi thø b¶y, thø t¸m míi chÐp Gia Ph¶ th× ch¾c ch¾n lµ sÏ cã chç nhí sai, viÕt sai.

          Cßn cã mét vÊn ®Ò kh«ng cã lý n÷a lµ: Theo nhu Bµi VÞ Tiªn Tæ, th× c¸c Cô Tæ cña chóng ta lµ bËc cã Häc thøc vµ Khoa b¶ng. VËy th× t¹i sao c¸c Cô l¹i kh«ng chÐp Gia Ph¶ ®Ó l¹i. §ã lµ ®iÒu kh«ng cã lý, v× ë thêi c¸c Cô ngµy xua, cuèn Gia Ph¶ lµ v« cïng quan träng, c¸c gia ®×nh vµ c¸c Dßng Hä cã häc thøc kh«ng thÓ kh«ng cã. VËy mµ thùc tÕ ë Hä ta l¹i kh«ng cã.

          Nhu vËy, ph¶i ch¨ng ë thêi ®ã, ®èi víi c¸c Cô, cã ®iÒu g× gay cÊn l¾m khiÕn c¸c Cô ph¶i dÊu mäi tung tÝch vÒ Quª Hu¬ng vµ §Êt Tæ ch¨ng?

          Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, thÊy r»ng th«ng tin nµy lµ chua ®ñ c¨n cø ®Ó kh¼ng ®Þnh ®îc ®iÒu g×. Tuy vËy, còng cÇn ®ua vµo ®©y ®Ó tiÕp tôc nghiªn cøu.

* * *

L¹i cßn mét th«ng tin n÷a lµ: HiÖn nay, khi hái vÒ tung tÝch Chi trëng cña Hä ta t¹i L¸ng Th«n, nhiÒu nguêi cao tuæi ë ®©y ®Òu nãi: "Hä §Æng lµ Hä ®Çu tiªn vÒ lËp nghiÖp t¹i L¸ng Th«n vµ tõ rÊt sím, c¸ch ®©y kho¶ng 700 n¨m. Sau ®ã lµ hä TrÇn, c¸ch ®©y kho¶ng 500 n¨m, sau n÷a ®Õn hä Cao. Hä §Æng to l¾m, hÇu hÕt d©n L¸ng Th«n ®Òu lµ nguêi hä §Æng".

          Hái tiÕp n÷a lµ c¨n cø vµo ®©u mµ biÕt ®uîc nhu vËy, Hä nãi lµ c¨n cø vµo LÞch Sö hä TrÇn.

          Tuy vËy, ®ã chØ lµ tin truyÒn miÖng, kh«ng cã c¨n cø. LÞch Sö hä TrÇn th× ta cha thÊy, nh÷ng ®iÒu v« lý lµ ë chç: C¸ch ®©y 700 n¨m, mét Dßng Hä to lín ®Õn møc chiÕm gÇn hÕt mét lµng, vËy mµ nay l¹i tuyÖt hÕt, kh«ng ai cßn nhí vµ biÕt ®uîc mét tung tÝch g×. §iÒu ®ã lµ kh«ng cã lý. Vµ thùc tÕ lµ qua viÖc quy tËp må m¶ vµo n¨m 1970, toµn bé må m¶ ë khu vùc L¸ng Th«n chØ vÎn vÑn chua ®Çy mét chôc ng«i, trong ®ã cã ng«i mé Tæ.

          Thùc tÕ ®ã chøng tá r»ng tin truyÒn miÖng nªu trªn lµ hoµn toµn kh«ng cã lý vµ kh«ng chÝnh x¸c.

          ViÖc Chi Truëng L¸ng Th«n ®· tuyÖt, hiÖn t¹i kh«ng cßn tung tÝch, vµ víi sè luîng må m¶ gÇn mét chôc ng«i ®· chøng tá Chi nµy chØ tån t¹i trong mét thêi gian ng¾n vµ cha cã con ch¸u ph¸t triÓn. Nh vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh Chi nµy chØ truyÒn ®uîc 4 ®êi nh ph©n tÝch trªn lµ hîp lý.

* * *

          Tãm l¹i, qua nh÷ng con sè, vµ qua sù ph©n tÝch trªn, cho phÐp chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng:

          Cô ThØ Tæ cña Chi Hä ta truíc ë Nghi Xu©n (Hµ TÜnh), theo Gia téc phß T©y S¬n. §Õn n¨m 1802, T©y S¬n thÊt b¹i, NguyÔn ¸nh lªn ng«i Hoµng §Õ vµ tr¶ thï Vua T«i T©y S¬n rÊt tµn b¹o. §Ó tr¸nh n¹n tr¶ thï ®ã, Cô ®· rêi Quª Hu¬ng vÒ ®Êt Hung Th«ng ®Ó l¸nh n¹n, dÊu tªn thËt cïng mäi tung tÝch vÒ Quª Hu¬ng vµ §Êt Tæ, vµ lËp nªn Chi Hä §Æng C«ng t¹i ®©y. Nguêi ®Çu tiªn chÝnh lµ nguêi cã Bµi VÞ "Danh Hång NhËn". §ã lµ ®êi thø nhÊt. §êi thø 2 lµ Cô Tiªn tæ §Æng Quý C«ng Tù C«ng Hång. §Õn Cô §Æng C«ng XÝ lµ ®êi thø 3. TruyÒn ®Õn thÕ hÖ sau nhÊt hiÖn nay lµ 9 ®êi.

* * *

          Bµn thªm vÒ ch÷ "Tæ" trong cÆp tõ "ThØ Tæ" "Tiªn Tæ" v.v...®Ó mäi nguêi vµ con ch¸u ®êi sau ®uîc râ.

          Theo c¸ch gäi cña Nho Häc xua th×:

          - Cha mÑ: Khi cßn sèng, cha gäi lµ Phô, mÑ gäi lµ MÉu. Sau khi chÕt, cha gäi lµ HiÓn Kh¶o, mÑ gäi lµ HiÓn Tû.

          - ¤ng bµ: Khi cßn sèng, «ng gäi lµ Tæ Phô, bµ gäi lµ Tæ MÉu. Sau khi chÕt, «ng gäi lµ Tæ Kh¶o, bµ gäi lµ Tæ Tû.

          - §êi Cè (tiÕng B¾c gäi lµ ®êi Cô): Khi cßn sèng gäi lµ T»ng Tæ Phô vµ T»ng Tæ MÉu. Sau khi chÕt gäi lµ T»ng Tæ Kh¶o vµ T»ng Tæ Tû.

          - §êi Can (tiÕng B¾c gäi lµ ®êi Kþ): Khi cßn sèng gäi lµ Cao Tæ Phô, Cao Tæ MÉu. Sau khi chÕt gäi lµ Cao Tæ Kh¶o, Cao Tæ Tû.

          - §Õn bËc Can lµ cßn n»m trong Gia Tiªn, con ch¸u cßn ph¶i lµm giç. Tõ bËc Can trë lªn con ch¸u kh«ng lµm giç n÷a mµ ®uîc cóng chung víi tÕ Hä. Khi Cóng xuíng lµ Cao Cao Tæ Kh¶o, Cao Cao Tæ Tû. Trªn n÷a th× gäi chung lµ c¸c bËc Tiªn Tæ.

          - NÕu mét ngêi ®i vÒ mét vïng quª míi ®Ó lËp nghiÖp råi lËp thµnh mét Dßng Hä hay mét Chi Hä míi ë ®ã, th× nguêi ®Çu tiªn Êy trë thµnh Cô ThØ Tæ (còng cßn gäi lµ Thuû Tæ) cña Dßng Hä hoÆc Chi Hä míi t¹i vïng ®ã. C¸c Cô Tæ bÒ trªn n¬i gèc g¸c xuÊt xø cña Cô ThØ Tæ th× gäi lµ c¸c bËc TÞ Tæ.

5. VÒ truyÒn thèng Häc hµnh, Khoa b¶ng vµ sù ph¸t triÓn cña Chi Hä ta tõ sau ngµy vÒ lËp nghiÖp t¹i ®Êt Hung Th«ng.

          Theo Bµi VÞ cña Cô ThØ Tæ vµ Cô Tiªn Tæ cña Chi Hä ta th× c¸c Cô ®Òu lµ nh÷ng nguêi cã Häc hµnh vµ Khoa b¶ng. Cô ThØ Tæ ®· ®ç "Tam trêng" (t¬ng ®u¬ng phã TiÕn Sü hoÆc th¹c sü ngµy nay). Cô Tiªn Tæ lµ häc sinh truêng Quèc Tö Gi¸m.

          Vµ nÕu Cô ThØ Tæ cña chóng ta lµ mét trong nh÷ng nguêi con cña Th¸i Nh¹c QuËn C«ng §Æng SÜ Hµn th× cµng chøng tá Chi Hä ta cã truyÒn thèng Häc hµnh tõ nhiÒu ®êi truíc n÷a.

          ChØ tiÕc lµ: Cô Tiªn Tæ §Æng Quý C«ng tù C«ng Hång cña chóng ta sinh ra gÆp lóc thêi cuéc phong trÇn nªn vµo truêng Quèc Tö Gi¸m häc chua xong hoÆc míi häc xong th× LÞch Sö biÕn ®éng, Nhµ Lª mÊt ng«i, T©y S¬n trÞ v× chua ®uîc bao l©u th× thÊt b¹i, Gia Long NguyÔn ¸nh lªn ng«i, gia ®×nh gÆp quèc n¹n ph¶i ch¹y ®i Èn l¸nh. VËy lµ, tõ ®©y Chi Hä chóng ta ph¶i tõ gi· con ®uêng Häc hµnh, Khoa b¶ng vµ Quan l¹i, chØ lo t×m kiÕm kÕ sinh nhai, Èn dÊu tung tÝch, b¶o toµn sinh mÖnh vµ dßng gièng. V× vËy, còng tõ ®©y, Hä ta b¾t ®Çu buíc vµo thêi kú suy tho¸i trªn con ®uêng häc hµnh vµ khoa cö cho ®Õn tËn h«m nay.

          Tõ ®êi thø 3 (Cô §Æng C«ng XÝ) ®Õn ®êi thø 6 (tøc lµ 4 ®êi liªn tiÕp), c¸c Cô rÊt Ýt ®îc häc hµnh, cã ch¨ng th× còng chØ ®äc th«ng viÕt th¹o, lµm ®Õn chøc "Hu¬ng" lµ nhiÒu (hu¬ng lµ mét chøc l¹i ë trong lµng, nhu c¸n bé th«n ngµy nay). Chua lªn næi «ng Lý, «ng X·, chø chua nãi ®Õn «ng HuyÖn, «ng TØnh hoÆc h¬n n÷a.

          §Õn ®êi thø 7 vµ thø 8, duíi thêi ®¹i Hå ChÝ Minh vµ X· Héi Chñ NghÜa, viÖc Häc hµnh cña Dßng Hä ta míi khëi s¾c trë l¹i, ®· b¾t ®Çu cã nh÷ng con ch¸u vµo c¸c truêng §¹i häc, Trung häc vµ Cao ®¼ng. Tuy nhiªn, c¸i sù häc nµy chñ yÕu còng ®ang lµ t×m vµ ®æi míi kÕ sinh nhai, hoÆc nãi n«m na lµ ®æi nghÒ sinh sèng mµ th«i, chø chua ai cã chÝ nguyÖn lín ®Ó muu §¹i quèc sù nhu truyÒn thèng c¸c Cô TÞ Tæ ngµy xua. V¶ l¹i, sù khëi s¾c nµy còng chua ®ång ®Òu, chñ yÕu ®ang tËp trung nhiÒu ë Chi II, cßn Chi III chØ míi cã Nh¸nh III lµ khëi s¾c ®uîc, cßn nh¸nh tríc vÉn chua thÊy trë m×nh.

* * *

          Qua vÊn ®Ò nªu trªn, mong r»ng tÊt c¶ con ch¸u ®êi sau h·y biÕt ®Æc ®iÓm nµy vµ cïng nhau ®oµn kÕt, phÊn ®Êu vît bËc, Häc tËp thËt tèt, ®Ó cã nhiÒu con ch¸u lµ TiÕn Sü, lµ Gi¸o Su, nhiÒu nguêi buíc vµo hµng Quan Chøc Nhµ Nuíc, ®Õn bËc nguyªn Thñ Quèc Gia, mu §¹i quèc sù, muu lîi Ých lín cho Nuíc, cho d©n, ®Ó xøng ®¸ng truyÒn thèng cña Dßng Hä xua kia

Nhu ®· nãi ë trªn, Tæ Tiªn Hä §Æng chóng ta lµ ë L¸ng Th«n (nay lµ xãm 5 x· Hung Th«ng). §Õn ®êi thø 3 th× h×nh thµnh 3 nh¸nh, nay lµ 3 chi. Chi I ë l¹i L¸ng Th«n, cßn Chi II vµ Chi III th× lªn §«ng Th«n lËp nghiÖp.

          VÒ Cô ThØ Tæ kh¶o: Tªn thËt, n¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu thÊt truyÒn. HiÖn nay chØ luu l¹i Bµi VÞ "ThØ Tæ Kh¶o, Danh Hång NhËn Phñ qu©n VÞ TiÒn" do Cô Téc Truëng §Æng C«ng VÞ nhí ®uîc.

          VÒ Cô bµ ThØ Tæ Tû: Tªn Hä, n¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu thÊt truyÒn. HiÖn nay chØ luu l¹i Bµi VÞ "ThØ Tæ Tû HiÖu Bµ NhËn Nhô Nh©n VÞ VÞ TiÒn" do Cô Téc Truëng §Æng C«ng VÞ nhí ®uîc.

          - VÒ Cô Tiªn Tæ Kh¶o: Tªn thËt, n¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu thÊt truyÒn. HiÖn nay chØ biÕt qua Bµi VÞ "Tiªn Tæ Kh¶o TiÒn Lª TriÒu Quèc Tö Gi¸m Gi¸m sinh, §Æng Qóy C«ng, tù C«ng Hång Phñ Qu©n VÞ TiÒn" do Cô Téc Truëng §Æng C«ng VÞ nhí ®uîc.

          - VÒ Cô bµ Tiªn Tæ Tû: Tªn, Hä, n¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu thÊt truyÒn. HiÖn nay còng chØ biÕt ®uîc qua Bµi VÞ "Tiªn Tæ Tû TiÒn Lª TriÒu Quèc Tö Gi¸m Gi¸m Sinh, §Æng ChÝnh ThÊt, HiÖu Bµ Hång Nhô Nh©n ChÝnh VÞ TiÒn" do Cô Téc Truëng §Æng C«ng VÞ nhí ®uîc.

          Theo nh Bµi VÞ trªn, ta biÕt r»ng Cô Tiªn Tæ cña chóng ta tríc häc ë truêng Quèc Tö Gi¸m ë TriÒu Lª. §ã lµ ®êi thø 2.

          VÒ ®êi thø 2 nµy, ch¾c lµ Cô ThØ Tæ còng ®ang cßn cã nh÷ng nguêi con kh¸c n÷a nhung cã thÓ Cô kh«ng ®ua vÒ ®©y, v× sî nÕu lé th× sÏ bÞ giÕt hÕt c¶. Bëi thÕ, Cô ®· göi ®i n¬i kh¸c, thay tªn, ®æi hä, nªn hiÖn nay con ch¸u kh«ng ai biÕt ®uîc tung tÝch g× vÒ hËu duÖ cña c¸c Cô. HoÆc còng cã thÓ c¸c Cô vÉn vÒ c¶ ë Hung Th«ng nhung v× kh«ng cã Gia Ph¶ ®Ó l¹i nªn nay chóng ta kh«ng biÕt.

* * *



1) Chi I t¹i L¸ng Th«n

          Nhu ®· nãi ë trªn, Cô Tiªn Tæ Tù C«ng Hång sinh h¹ 3 nguêi con trai. Tõ ®©y Hä ta h×nh thµnh 3 Nh¸nh nay gäi lµ 3 Chi (Thùc chÊt lµ 3 tiÓu Chi).

          Nguêi con truëng cña Cô Tiªn Tæ ®øng ®Çu Chi trëng cïng víi Tæ Tiªn sèng t¹i L¸ng Th«n. §Õn nay tªn tuæi, n¨m sinh, n¨m mÊt cña Cô ®Òu thÊt truyÒn. §©y lµ ®êi thø 3.

ThØ Tæ


          §êi thø nhÊt

Tiªn Tæ


          §êi thø 2

? ? ?


          §êi thø 3

Cô M©n


          §êi thø 4

TuyÖt



Cô ®êi thø 3 cña Chi nµy sinh ®uîc mÊy nguêi con?

          HiÖn nay, kÓ c¶ c¸c bËc cao niªn trong Hä, vµ c¸c Cô cao tuæi Hä kh¸c sèng xung quanh khu«n viªn Nhµ Thê cò cña Hä ta, ®Òu kh«ng ai biÕt vµ nhí ®uîc g× ngoµi mét Cô bµ ®· giµ tªn lµ Cô M©n ë ®êi thø tu. Nh vËy, cã nghÜa lµ Cô ®êi thø 3 chØ sinh h¹ ®uîc Cô M©n. §Õn Cô M©n kh«ng cã con nèi dâi nªn tuyÖt, kh«ng truyÒn nèi ®uîc ®êi thø 5 n÷a.

          Toµn bé th«ng tin vÒ Chi I mµ hiÖn nay chóng ta cã ®uîc lµ: Vµo kho¶ng n¨m 1940, trªn khu«n viªn ®Êt Nhµ Thê cò cña Hä ta, cã mét gian nhµ tranh thÊp nhá, víi Cô M©n bµ ®· giµ sèng ë ®ã. Ngoµi ra kh«ng ai nhí ®uîc tý g× vÒ Cô M©n «ng hoÆc con ch¸u cña Cô ë ®©u.

          §iÒu ®ã chøng tá lµ Cô M©n «ng ®· mÊt tõ rÊt sím vµ c¸c Cô kh«ng cã con. HoÆc còng cã thÓ Cô M©n bµ chÝnh lµ con g¸i Hä §Æng, con cña Cô ®êi thø 3 kh«ng xuÊt gi¸, ë vËy cho ®Õn giµ.

          KÕt hîp nh÷ng th«ng tin trªn, céng víi gÇn mét chôc ng«i mé ®uîc di dêi ë khu vùc L¸ng Th«n, cho ta thªm c¬ së ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng: Hä ta vÒ ®©y chua l©u, vµ Chi I chØ truyÒn ®uîc 4 ®êi th× tuyÖt.

                2) CHI II T¹I §¤NG TH¤N

                                       ( nay lµ Chi I )

§êi thø 3 (Chi II)

          §Æng C«ng XÝ: Con thø 2 cña Cô Tiªn Tæ §Æng Quý C«ng, tù C«ng Hång.

          - N¨m sinh, n¨m mÊt: ThÊt truyÒn

          - Cô bµ: Hä, tªn, n¨m sinh, n¨m mÊt: ThÊt truyÒn

          - Hai Cô sinh ®uîc 3 nguêi con trai lµ §Æng C«ng Huúnh, §Æng C«ng Ho»ng vµ §Æng C«ng Khu¬ng.

Chi 2 ®Õn ®©y chia thµnh 3 nh¸nh.

§êi thø 4 (Nh¸nh I Chi II)

          §Æng C«ng Huúnh: Con ®Çu Cô §Æng C«ng XÝ

          - N¨m sinh, n¨m mÊt: ThÊt truyÒn. Giç ngµy: 11/11

          - Thä du¬ng: ThÊt tuÇn du (trªn 70 tuæi)

          Cô bµ: ChÝnh thÊt, truëng n÷ hä Cao.

          - Tªn thËt, n¨m sinh, n¨m mÊt: ThÊt truyÒn

          - Thêng gäi: Bµ Huúnh

          - Ngµy giç: Mång 2 tÕt. Thä du¬ng B¸t TuÇn du (trªn 80 tuæi)

          - Hai Cô sinh h¹ 3 nguêi con, nguêi con g¸i ®Çu xuÊt gi¸ vÒ L¸ng Th«n. Tªn thËt, n¨m sinh, n¨m mÊt: Kh«ng nhí, thêng gäi lµ Bµ Tri C¨n. Con thø 2 lµ §Æng C«ng Tuy. Ngêi thø 3 lµ con g¸i, xuÊt gi¸ vÒ Lµng ¦íc LÖ (x· Hng §¹o). Tªn thËt, n¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu kh«ng nhí.

          - Cô Tri C¨n sinh ®uîc 3 nguêi con g¸i gäi lµ: Bµ Cai Tuynh, Bµ Cai BÝnh vµ Bµ Tri Huyªn. Nay c¸c Bµ ®Òu ®· mÊt c¶.

          - Cô vÒ Lµng ¦íc LÖ còng sinh ®uîc 2 nguêi con trai råi mÊt. Ngêi con trai ®Çu tªn lµ Muu. Ngêi thø 2 kh«ng nhí tªn. TÊt c¶ ®Òu ®· mÊt.

§êi thø 5 (Nh¸nh I Chi II)



          §Æng C«ng Tuy. Cßn cã tªn kh¸c lµ Gi¸p, tªn kh¸c n÷a lµ Kh¸n Tuy. Thuþ, ChÊt Ph¸c (Kh¸n lµ chøc Kh¸n SuÊt, gÇn gièng nhu nguêi phô tr¸ch c«ng t¸c §oµn thÓ cña Xãm hiÖn nay).

          - Cô lµ con trai duy nhÊt cña Cô Huúnh.

          - N¨m sinh: ThÊt truyÒn. MÊt ngµy 14 - 3 n¨m 1955.

          - Giç ngµy 14 - 3. Thä du¬ng: ThÊt tuÇn du (tøc lµ trªn 70 tuæi).

          Qua tuæi thä vµ tªn Gi¸p cña Cô, ta cã thÓ dù ®o¸n lµ Cô sinh n¨m 1884 (n¨m Gi¸p Th©n), ®Õn n¨m mÊt lµ 1955 (N¨m Êt Mïi) lµ 72 tuæi.

          Sau khi Chi I tuyÖt, Cô thay Chi I lµm Téc Truëng.

          Cô bµ: ChÝnh thÊt, truëng n÷ hä Hoµng, tªn huý lµ Loan.

          - N¨m sinh, n¨m mÊt: ThÊt truyÒn (ChØ biÕt Cô mÊt sím khi Cô Téc Truëng §Æng C«ng VÞ míi kho¶ng 5 hoÆc 7 tuæi. Tøc lµ vµo kho¶ng n¨m 1933. Lóc ®ã Cô míi kho¶ng trªn duíi 40 tuæi.

          - Ngµy giç: Ngµy 8 th¸ng 5

          Cô sinh h¹ ®îc 4 nguêi con: 3 trai, 1 g¸i.

Ngêi con trai ®Çu tªn lµ Êt vµ nguêi con trai ót tªn lµ KhuyÓn ®Òu mÊt tõ nhá.

§êi thø 6 (Nh¸nh I Chi II)

1. §Æng ThÞ MÆc: Lµ con Cô §Æng C«ng Tuy

          - N¨m sinh: 1922 hoÆc 1923, n¨m mÊt 1995, thä 73 tuæi.

          - Ngµy giç:   16 th¸ng 7.

          - Chång tªn lµ Lª V¨n Cung, nguêi cïng x·, lµm n«ng nghiÖp vµ giái nghÒ thî méc.

          Hai Cô kh«ng cã con nªn em Cô lµ Cô §Æng C«ng VÞ cho nguêi con trai thø 4 tªn lµ §Æng C«ng Minh sang ë lµm con ®Ó phông duìng tuæi giµ. V× vËy, Cô Minh ®æi tõ hä §Æng thµnh hä Lª lµ v× vËy.

          V× chång Cô cã tªn lµ Cung, nªn lóc cßn t¹i thÕ, ngêi ta thuêng gäi Cô lµ bµ Cung. Tuy kh«ng cã con, nhng hai Cô sèng víi nhau chung thuû vµ t×nh c¶m cho ®Õn giµ. §ã lµ c¸i §øc rÊt quý

2. §Æng C«ng VÞ: Con Cô §Æng C«ng Tuy, sinh n¨m 1927. Lµm nghÒ n«ng vµ giái nghÒ thî nÒ, tÝnh c¸ch kiªn tr×, ch¨m chØ, ®¹o ®øc mÉu mùc.   Tõ n¨m 1955, sau khi Cô §Æng C«ng Tuy mÊt, Cô kÕ tôc lµm Téc Truëng Hä cho ®Õn ngµy nay. Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, Cô tham gia tßng qu©n, nhung sau v× søc khoÎ kÐm nªn trë vÒ ®Þa phu¬ng, ho¹t ®éng D©n qu©n, Du kÝch vµ tham gia c¸c kho¸ D©n c«ng ho¶ tuyÕn. Cô ®uîc Nhµ Nuíc tÆng thuëng Hu©n chu¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng III

          Cô Bµ: Lµ Phan ThÞ ¶, Sinh n¨m 1928 con Cô Phan §×nh Thu, nguêi cïng lµng.

          Cô lµ nguêi ®¶m ®ang, giái viÖc néi trî vµ nu«i d¹y con rÊt tèt nªn c¸c con Cô ai còng truëng thµnh vµ ®Òu lµ nguêi cã §øc.

Hai Cô sinh h¹ 8 nguêi con, 6 trai, 2 g¸i. TÊt c¶ ®Òu truëng thµnh.

          - Nguêi thø nhÊt: §Æng Th¸i B×nh, sinh n¨m:    1946

          - Nguêi thø hai:    §Æng ThÞ Lan, sinh n¨m:       1949

          - Nguêi thø ba:     §Æng C«ng An sinh n¨m:       1952

          - Nguêi thø tu:     §Æng C«ng Minh, sinh n¨m:   1956

          - Nguêi thø n¨m: §Æng C«ng Linh, sinh n¨m:    1958

          - Nguêi thø s¸u:   §Æng C«ng Lam, sinh n¨m:     1962

          - Nguêi thø b¶y:   §Æng C«ng Thµnh, sinh n¨m: 1967

          - Nguêi thø t¸m:   §Æng ThÞ Vinh, sinh n¨m:       1970

          Hai Cô sèng ë ®Êt Hung Th«ng ®Õn n¨m 1965 th× ®em gia ®×nh lªn x· Ch©u Quang, huyÖn Quú Hîp theo chÝnh s¸ch di d©n cña §¶ng vµ nhµ Nuíc. §Õn n¨m 2001, hai Cô vÒ sèng víi con ch¸u ë thµnh phè Vinh. N¨m 2007, hai Cô quy y Tam B¶o lµm PhËt Tö cña §¹o PhËt.

* * *

§êi thø 7 (Nh¸nh I Chi II)

1. §Æng Th¸i B×nh. Sinh n¨m 1946, ®¶ng viªn §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam (§CSVN), con truëng Cô §Æng C«ng VÞ.

          §ang häc phæ th«ng th× chiÕn tranh më réng, Cô tham gia Bé ®éi, lµm Qu©n gi¶i phãng miÒn Nam. Tõ n¨m 1966 ®Õn n¨m 1975, Cô chiÕn ®Êu ë B¾c Lµo, Nam Lµo, Qu¶ng TrÞ vµ Thõa Thiªn.

          - N¨m 1976, Cô chuyÓn ngµnh vÒ lµm viÖc ë HuyÖn Uû, vµ Uû Ban Nh©n D©n huyÖn Quú Hîp.

          - N¨m 1989, nghØ hu

          - Tuæi trÎ, Cô Ýt ®uîc häc ë truêng, nhng Cô cã tinh thÇn tù häc rÊt cao. Sau tuæi n¨m m¬i, Cô tinh th«ng Kinh DÞch, hiÓu s©u ¢m Du¬ng, Ngò Hµnh, B¸t Qu¸i, tinh th«ng TriÕt häc Kim Cæ. §Æc biÖt lµ hiÓu s©u vÒ PhËt Häc.

          - Cô rÊt nguìng mé PhËt Ph¸p vµ kÝnh nguìng §¹o PhËt nªn Cô ®· Quy

Y Tam B¶o, vµ thuêng xuyªn vµo Chïa lµm C«ng qu¶ cho Tam B¶o.

          Cô bµ: Nguêi Hä Du¬ng, ë cïng x·, vµ cïng lªn Quú Hîp, tªn lµ Du¬ng ThÞ Do, sinh n¨m 1952, lµm nghÒ Gi¸o viªn.

          Hai Cô sèng víi nhau ®uîc t¸m n¨m, sinh h¹ mét con g¸i tªn lµ §Æng ThÞ NghÜa, sau ®ã ly h«n. Tõ ®ã Cô B×nh sèng ®éc th©n cho ®Õn giµ, kh«ng t¸i h«n.

2. §Æng ThÞ Lan: Sinh n¨m 1949. Tèt nghiÖp truêng Trung cÊp Y tÕ, lµm Y sÜ, vµo ChiÕn trêng phôc vô Thanh niªn xung phong, sau n¨m 1975, vÒ lµm viÖc ë bÖnh x¸ L©m truêng Quú Hîp, xuÊt gi¸ vÒ x· Hung Lîi (Hng Nguyªn).

Chång tªn lµ TrÞnh V¨n Th¸i. Hai Cô kh«ng cã con, sèng víi nhau ®uîc 8 n¨m th× ly h«n. HiÖn nay ®· nghØ hu, sèng mét m×nh, Quy Y Tam B¶o lµm PhËt Tö chø kh«ng t¸i gi¸.

3. §Æng C«ng An: Sinh 1952, ®¶ng viªn §CSVN, tèt nghiÖp §¹i häc kinh tÕ - Tµi chÝnh.

Khi ra truêng lµm C¸n bé gi¶ng d¹y t¹i truêng Trung cÊp Ng©n Hµng B¾c Th¸i. Sau ®ã lµm Gi¸m ®èc Ng©n Hµng NN Quú Hîp. §Õn n¨m 2000, chuyÓn vÒ Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ PTNT tØnh NghÖ An lµm Truëng phßng Tæ chøc. Cô lµ nguêi giái vÒ nghiÖp vô, cã n¨ng lùc c«ng t¸c vµ cã tinh thÇn vît khã rÊt cao.

          Vî lµ lµ Hå ThÞ Hiªn, sinh n¨m 1958, ®¶ng viªn §CSVN, quª x· Hung T©n, cïng víi gia ®×nh lªn x· Ch©u Quang, huyÖn Quú Hîp. Truíc lµ c¸n bé x· Ch©u Quang, lµ mét c¸n bé n¨ng næ, cã uy tÝn. Tõ n¨m 2004, vÒ lµm viÖc t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ PTNT tØnh NghÖ An.

HiÖn t¹i, 2 Cô sèng t¹i nhµ sè 19, ngâ 333, ®uêng NguyÔn Van Cu, Phuêng Hung B×nh. TP. Vinh.

Hai Cô sinh h¹ 3 con trai:

          §Æng Th¸i S¬n, sinh n¨m:       1981

          §Æng C«ng Giang, sinh n¨m: 1985

          §Æng Xu©n Hµo, sinh n¨m:     1987

          Hai Cô cßn cã mét lÇn sinh n÷a nhung kh«ng thµnh.

4. §Æng C«ng Minh: Sinh n¨m 1956, ®¶ng viªn §CSVN.

Lµ Kü su §iÖn, sau khi tèt nghiÖp §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi, Cô vÒ lµm viÖc t¹i XÝ nghiÖp Liªn hîp ThiÕc NghÖ TÜnh (Má ThiÕc Quú Hîp). §Õn n¨m 2005, chuyÓn vÒ lµm C¸n bé gi¶ng d¹y t¹i Truêng Trung cÊp NghÒ sè I thuéc Tæng Liªn §oµn Lao ®éng ViÖt Nam (T¹i thµnh phè Vinh). Cô lµ nguêi giái vÒ chuyªn m«n, lµm viÖc rÊt chu ®¸o vµ cã tr¸ch nhiÖm.

          Lóc lªn 5 tuæi, do bµ c« lµ §Æng ThÞ MÆc kh«ng cã con nªn Cô §Æng C«ng VÞ cho Cô sang ®ã ë lµm con ®Ó phông duìng tuæi giµ. V× vËy, Cô Minh ®æi tõ hä §Æng thµnh hä Lª. HiÖn nay, Cô cã tªn lµ Lª V¨n Minh. C¸c con Cô còng mang Hä Lª.

          - Vî lµ lµ Hoµng ThÞ Hoµn, sinh n¨m 1967, ®¶ng viªn §CSVN, tèt nghiÖp §¹i Häc ngµnh KÕ to¸n – KiÓm to¸n, quª ë x· Nghi Hu¬ng (Nghi Léc), cïng lªn x· Ch©u Quang, Quú Hîp. Truíc ®©y, Cô còng lµm viÖc t¹i XÝ nghiÖp Liªn hîp ThiÕc NghÖ TÜnh. N¨m 2005 vÒ lµm viÖc t¹i TP Vinh. Cô lµ mét nguêi vî hiÒn thôc, t×nh c¶m víi mäi nguêi, ®uîc nhiÒu nguêi quý mÕn.

HiÖn nay 2 Cô cã nhµ riªng t¹i sè 11 ngâ 46 ®uêng NguyÔn Gia ThiÒu, phuêng Hung Dòng TP. Vinh, vµ sinh h¹ ®uîc 2 con, 1 trai, 1g¸i.

          - Con trai: Lª Thanh H¶i, sinh n¨m 1988.

          - Con g¸i: Lª ThÞ V©n, sinh n¨m 1990.

5. §Æng C«ng Linh: Sinh 1958, ®¶ng viªn §CSVN, tèt nghiÖp §¹i Häc Kinh tÕ Quèc d©n Hµ Néi. Truíc ®©y lµm viÖc t¹i Ng©n hµng huyÖn Hång D©n, tØnh Minh H¶i (Nay lµ tØnh B¹c liªu), sau ®ã chuyÓn vÒ lµm viÖc t¹i HuyÖn Uû Quú Hîp. HiÖn nay lµ Gi¸m ®èc Quü tÝn dông Nh©n d©n T¦ Chi nh¸nh NghÖ An. Cô lµ nguêi lµm viÖc n¨ng ®éng vµ sèng h¶o t©m.

          - Vî lµ TrÇn ThÞ Lan, quª ë x· §øc Phóc, §øc Thä (Hµ TÜnh), sinh n¨m 1960, tríc lµm c¸n bé ngµnh L¬ng Thùc. Khi Nhµ Nuíc xo¸ bá bao cÊp, c¬ quan gi¶i thÓ, Cô chuyÓn sang lµm thî may vµ lµ thî may giái t¹i Quú Hîp, kh¸ch hµng rÊt ®«ng. HiÖn nay nghØ huu ë thµnh phè Vinh.

Hai Cô cã nhµ riªng t¹i sè 5 ngâ 6/6, ®uêng Lý Tù Träng, phuêng Hµ Huy TËp, thµnh phè Vinh, ®· sinh h¹ 2 nguêi con, 1 trai, 1 g¸i.

          - Con trai: §Æng TrÇn Nam, sinh n¨m 1986.

          - Con g¸i: §Æng ThÞ TuyÕt, sinh n¨m 1990.

6. §Æng C«ng Lam: Sinh n¨m 1962, ®¶ng viªn §CSVN, häc Häc ViÖn Ng©n Hµng

          - N¨m 1979, tham gia Qu©n ®éi

          - N¨m 1990, lµm c¸n bé uû ban nh©n d©n thÞ trÊn Quú Hîp.

          - N¨m 2004, chuyÓn vÒ lµm viÖc t¹i quü TÝn dông nh©n d©n T¦ Chi nh¸nh NghÖ An. Cô cã ®øc tÝnh ch©n thµnh, lµm viÖc cã tr¸ch nhiÖm cao.

          - Vî lµ NguyÔn ThÞ H»ng, sinh n¨m 1968 nguêi x· §ång V¨n - HuyÖn Thanh Ch¬ng, lªn n«ng truêng B·i Phñ (Con Cu«ng), häc Trung cÊp kÕ to¸n. HiÖn ®ang lµm kÕ to¸n t¹i truêng TiÓu häc sè I thÞ trÊn Quú Hîp, sinh h¹ mét con g¸i lµ §Æng ThÞ Thanh Nga.

N¨m 2.000 ph¸t sinh m©u thuÉn vµ ly h«n. §Õn nay chua cã ai t¸i h«n.

7. §Æng C«ng Thµnh: Sinh n¨m 1967, häc Häc ViÖn Ng©n Hµng, hiÖn lµm viÖc t¹i nhµ m¸y ®êng NAT & L ( T¹i Quú Hîp).

Cô lµ nguêi ®iÒm ®¹m, ch©n thµnh, khÐo tay vµ t×nh c¶m víi mäi nguêi.

          - Vî lµ Lª ThÞ Minh, sinh n¨m 1973, cïng ë x· Hung Th«ng lªn x· Ch©u Quang (Quú Hîp), tèt nghiÖp Cao ®¼ng Su Ph¹m MÉu Gi¸o, hiÖn ®ang lµm viÖc t¹i truêng MÉu Gi¸o x· Ch©u Quang, ®· sinh h¹ mét con g¸i tªn lµ §Æng ThÞ Thuû, con g¸i thø 2 tªn lµ §Æng ThÞ Quúnh.

8. §Æng ThÞ Vinh: Sinh n¨m 1970, häc hÕt phæ th«ng, ë nhµ lµm ruéng. XuÊt gi¸ vÒ Hä NguyÔn ë DiÔn Ch©u.

Cô cã ®øc tÝnh tèt, nhiÖt t×nh vµ ch¨m chØ.

          - Chång tªn lµ NguyÔn §øc Dung, ë x· DiÔn Hïng, huyÖn DiÔn Ch©u, cïng lªn x· Ch©u Quang Quú Hîp sinh sèng. Häc hÕt phæ th«ng, ë nhµ lµm ruéng vµ lµm thî, ®· sinh h¹ hai con trai lµ:

          - NguyÔn §øc HiÕu, sinh 1990, ®ang häc phæ th«ng.

          - NguyÔn §øc Th¶o, sinh 1992, ®ang häc phæ th«ng.

* * *

§êi thø 8 (Nh¸nh I Chi II)

1. §Æng ThÞ NghÜa, sinh n¨m 1977, con g¸i Cô §Æng Th¸i B×nh. Häc ®Õn Th¹c sÜ ngµnh V¨n Su Ph¹m, hiÖn d¹y häc t¹i Hµ Néi.

          - Chång lµ §µo Xu©n Nh· ë Th«n §¹i NghiÖp x· T©n D©n, huyÖn Phó Xuyªn, tØnh Hµ T©y, sinh n¨m 1973, tèt nghiÖp §¹i Häc Qu©n Sù, Sü Quan qu©n ®éi, hiÖn lµ gi¸o viªn khoa qu©n sù t¹i §¹i Häc Su ph¹m I Hµ Néi, n¨m 2008 ®· sinh h¹ hai con trai lµ: §µo Xu©n Kiªn.

2. §Æng Th¸i S¬n: Con Truëng Cô §Æng C«ng An, sinh n¨m 1981, tèt nghiÖp §¹i häc ngµnh Kinh tÕ, lµm viÖc t¹i Ng©n Hµng N«ng nghiÖp NghÖ An.

3. §Æng C«ng Giang: Con Cô §Æng C«ng An, sinh n¨m 1981, ®ang häc §¹i häc C«ng nghÖ th«ng tin

4. §Æng Xu©n Hµo: Con Cô §Æng C«ng An, sinh n¨m 1987, ®ang häc §¹i häc ngµnh Tµi chÝnh - Ng©n hµng.

5. Lª Thanh H¶i: Con Cô §Æng C«ng Minh, sinh n¨m 1988, ®ang häc §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi.

6. Lª ThÞ V©n: Con Cô §Æng C«ng Minh, sinh n¨m 1990, tèt nghiÑp líp 12 truêng chuyªn t¹i TP. Vinh. N¨m 2008 vµo §¹i häc t¹i Häc viÖn Tµi chÝnh Hµ Néi.

7. §Æng TrÇn Nam: Con Cô §Æng C«ng Linh, sinh n¨m 1986, tèt nghiÖp Häc ViÖn Ng©n hµng Hµ Néi n¨m 2008 vµ lµm viÖc t¹i Ng©n hµng Nhµ níc Trung u¬ng.

8. §Æng ThÞ TuyÕt: Con Cô §Æng C«ng Linh, sinh n¨m 1999, tèt nghiÖp líp 12 truêng chuyªn t¹i TP. Vinh. N¨m 2008 vµo §¹i häc KTQD Hµ Néi.

9. §Æng ThÞ Nga: Con Cô §Æng C«ng Lam, sinh n¨m 1991, ®ang häc líp 11 truêng chuyªn t¹i TP. Vinh.

10. §Æng ThÞ Thuû: Con Cô §Æng C«ng Thµnh, sinh n¨m 1994, ®ang häc cÊp II t¹i Quú Hîp.

11.§Æng ThÞ Quúnh: Con Cô §Æng C«ng Thµnh, sinh n¨m 2008 ( N¨m MËu Tý ).

* * *

§êi thø 4 (Nh¸nh II Chi II)

              §Æng C«ng Ho»ng: Lµ con thø 2 cña Cô §Æng C«ng XÝ, n¨m sinh, n¨m mÊt, ngµy giç ®Òu thÊt truyÒn.

            Cô bµ: Tªn, Hä, n¨m sinh, n¨m mÊt, ngµy giç… ®Òu thÊt truyÒn.

            Hai Cô sinh ®uîc 5 nguêi con. Nguêi con ®Çu mÊt sím, ®Õn nay tªn, tuæi ®Òu thÊt truyÒn. Nguêi thø hai 2 lµ §Æng C«ng Kh¬ng. Nguêi thø 3 lµ §Æng ThÞ Tiu, xuÊt gi¸ cïng lµng, thuêng gäi lµ bµ ¦íc. Nguêi thø 4, tªn thËt kh«ng nhí, xuÊt gi¸ vÒ xãm 11 cò (nay lµ xãm 10), cïng x·, thuêng gäi lµ bµ Quý. Nguêi thø 5 tªn lµ §Æng ThÞ TÝch, xuÊt gi¸ vÒ lµng Yªn Thä (truíc ®©y gäi lµ Yªn Ph¸p), x· Hung ThÞnh, thuêng gäi lµ bµ Sen.

* * *

§êi thø 5 (Nh¸nh II Chi II)

            §Æng C«ng Kh¬ng: Con trai Truëng cña Cô Ho»ng, n¨m sinh: 1896 hoÆc 1897.

            - N¨m mÊt: 1982, thä: 86 tuæi, ngµy giç 17/ 11

            VÒ tªn cña Cô, cã «ng NguyÔn §×nh Th¶o, con trai bµ Sen ë Hung ThÞnh (Ch¸u ngo¹i cña Cô) cßn nãi: ¤ng nghe mÑ truyÒn l¹i th× tªn cña «ng Ngo¹i lµ §Æng C«ng D¬n. Nhung qua ®iÒu tra kü th× th«ng tin trªn kh«ng ®uîc x¸c nhËn.

            Cô bµ: Tªn lµ NguyÔn ThÞ Líi, ë X· Hung T©n, Hng Nguyªn.

            - N¨m sinh: 1898 hoÆc 1899

            - N¨m mÊt: 1984, thä 86 tuæi, giç ngµy 13 - 11

            Hai Cô sinh ®îc 4 nguêi con lµ:

            - §Æng C«ng Cß (mÊt sím)

            - §Æng ThÞ Em (Tøc bµ Xan)

            - §Æng C«ng Lu¬ng

            - §Æng ThÞ Xu©n (Tøc bµ L©m)

            V× con ®Çu ®Æt tªn lµ Cß nªn vÒ sau nguêi ta thuêng gäi Cô Kh¬ng lµ Cô Cß. Cô cßn cã tªn kh¸c n÷a lµ §oµn Cß hoÆc Cai §oµn (Cai §oµn lµ mét chøc gièng nh phô tr¸ch tæ An ninh cña Xãm ngµy nay, nhung chØ chuyªn tr¸ch vÒ ®ång ruéng). Cô ®äc th«ng viÕt th¹o ch÷ H¸n. Lóc sinh thêi, Cô thuêng ®äc v¨n cóng mçi khi tÕ Hä.

* * *

§êi thø 6 (Nh¸nh II Chi II)

              1. §Æng C«ng Cß: (MÊt sím).

              Sinh n¨m 1924. N¨m mÊt: kh«ng nhí, chØ nghe truyÒn l¹i lµ lóc cßn trÎ, Cô theo nguêi cËu ®i lµm ¨n ë tËn bªn Lµo råi mÊt ë bªn ®ã. Lóc mÊt kho¶ng 20 tuæi.

              2. §Æng ThÞ Em: N¨m sinh kh«ng nhí, xuÊt gi¸ vÒ Hä TrÇn xãm 14 X· Hung TiÕn.

            - Chång lµ TrÇn V¨n Xan, nªn nguêi ta thuêng gäi Cô lµ bµ Xan.

            Cô sinh h¹ ®îc 5 nguêi con lµ:

            - TrÇn ThÞ H¹nh, lµm Phã gi¸m ®èc Ng©n hµng, nay nghØ hu ë HN

            - TrÇn TuÊn: Lµm ruéng ë quª

            - TrÇn V¨n TuÊt: Lµm viÖc ë ngµnh ThuÕ

            - TrÇn V¨n DÇn: Lµm ruéng ë quª

            - TrÇn ThÞ T©m: Lµm ruéng

              3. §Æng C«ng Lu¬ng: Sinh n¨m1933, ®¶ng viªn §CSVN. Tríc lµm c¸n bé x· Hung Th«ng, sau lµm c¸n bé Liªn §oµn Lao §éng tØnh NghÖ An. NghØ huu t¹i phuêng Truêng Thi, thµnh phè Vinh.

          MÊt n¨m 1998.

          Ngµy giç: 5 th¸ng 10.

          Cô Bµ: Tªn lµ NguyÔn ThÞ Kim Phuîng, ë Phuêng §«ng VÜnh – thµnh phè Vinh, lµm c¸n bé ë C«ng ty VËn t¶i s«ng biÓn NghÖ An. HiÖn nay ®· nghØ huu t¹i thµnh phè Vinh.

            Hai Cô sinh h¹ ®uîc 3 ngêi con lµ:

            - §Æng Quèc Vinh.

            - §Æng ThÞ Kim Hoa.

            - §Æng Quèc HiÓn.

              4. §Æng ThÞ Xu©n: Con g¸i ót cña Cô Kh¬ng, xuÊt gi¸ vÒ Hä Phan.

          Chång tªn lµ Phan L©m lµm nghÒ thî may, gèc quª ë thµnh phè Vinh. Trong Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, s¬ t¸n vÒ Hung Th«ng råi ë ®ã lu«n. Sau khi kÕt h«n, vÒ x· Hung Th¾ng sinh sèng, lµm nghÒ thî may.

            Hai Cô sinh h¹ ®uîc 5 ngêi con gåm 3 trai 2 g¸i. Hai con g¸i ®· lÊy chång, con trai truëng tªn lµ Phó, ë nhµ, con trai thø t vµ thø 5 ®Òu ®i lao ®éng ë Nuíc ngoµi.

§êi thø 7 (Nh¸nh II Chi II)

              1. §Æng Quèc Vinh: Sinh n¨m 1971, con trai truëng Cô §Æng C«ng Lu¬ng. Lµ thî m¸y tµu thuû, ®i lao ®éng ë Hµn Quèc. HiÖn nay, lµ chñ cöa hµng kinh doanh INTERNET t¹i phêng Trêng Thi, TP. Vinh. S¾p sinh con thø 2.

            Vî lµ NguyÔn ThÞ LÖ, nguêi x· Quúnh Long, Quúnh Lu (NghÖ An), lµm nghÒ thî may. §· cã 1 con g¸i tªn lµ §Æng ThÞ Mü HiÒn, sinh n¨m 2003.

              2. §Æng ThÞ Kim Hoa: Sinh n¨m 1974, lµ con g¸i Cô §Æng C«ng Lu¬ng. Tèt nghiÖp §¹i häc KÕ to¸n, lµm viÖc t¹i Nhµ m¸y Bia NghÖ An.

              Chång tªn lµ NguyÔn ViÕt T×nh, quª ë Hung Kh¸nh, Hng Nguyªn, Kü s CÇu ®uêng, ®· cã 1 con g¸i tªn lµ NguyÔn ThÞ H¶i, sinh n¨m 2003.

              3. §Æng Quèc HiÓn: Sinh n¨m 1980, con trai ót Cô lu¬ng, tèt nghiÖp Trung cÊp Tin häc, hiÖn ®ang lµm viÖc t¹i Hµn Quèc.

* * *

§êi thø 8 (Nh¸nh II Chi II)

          1- §Æng ThÞ Mü HiÒn: Con g¸i Cô §Æng Quèc Vinh, sinh n¨m 2003.

§êi thø 4 (Nh¸nh III Chi II)

          Cô §Æng C«ng Khu¬ng: Con trai thø 3 cña Cô §Æng C«ng XÝ.

          - N¨m sinh: Kh«ng nhí.

- MÊt ngµy 20 th¸ng 5 n¨m 1918

          Cô bµ: Ng« ThÞ Ban, ngêi ë L¸ng Th«n

          - N¨m sinh: Kh«ng nhí

          - Ngµy mÊt: 06 th¸ng 11 n¨m 1961

          Hai Cô sinh ®uîc 4 nguêi con, gåm 3 trai 1 g¸i:

          - Con g¸i ®Çu: N¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu thÊt truyÒn. Cô cã xuÊt gi¸ (nhung kh«ng ai nhí vÒ ®©u). Cô sinh ®uîc mét ngêi con g¸i (hiÖn nay gäi lµ Bµ Ban) råi mÊt sím. Cô Ban ph¶i vÒ ë víi CËu (Lµ ¤ng §Æng C«ng Tuêng) tõ nhá.

          - Con thø 2 lµ §Æng C«ng Du¬ng, liÖt sÜ mÊt ngµy 12 - 9 - 1930, t¹i Th¸i L·o - Hung Th¸i.

          - Con thø 3 lµ §Æng C«ng Tuêng.

          - Con thø 4 lµ §Æng C«ng N¨m.

          Cã thÓ lµ Cô sinh ®uîc 5 nguêi con chø kh«ng ph¶i lµ 4, v× ngêi con ót cã tªn lµ N¨m, nhung ngµy nay kh«ng ai nhí ®uîc.

* * *

§êi thø 5 (Nh¸nh III Chi II)

1. §Æng C«ng Du¬ng: N¨m sinh: ThÊt truyÒn.

LiÖt sü, hy sinh trong cuéc Khëi nghÜa ngµy 12/9/1930 t¹i Th¸i L·o (Hung Th¸i, Hng Nguyªn).

2. §Æng C«ng Tuêng: Lµ con trai thø 2 cña Cô Khu¬ng.

- N¨m sinh: 1910 hoÆc 1911.

- N¨m mÊt: 13/1/1996, thä 86 tuæi

Cô lµm nghÒ n«ng lµ chñ yÕu. Ngoµi ra Cô cßn lµm thªm nghÒ thî nÒ.

Cô lµ nguêi phong c¸ch hoµ nh· vµ ®iÒm ®¹m, sèng cã chiÒu s©u.

          Cô bµ: Tªn lµ Cao ThÞ Em, ë xãm Lµng R¶i, x· Hung Th«ng.

- N¨m sinh: 1914 hoÆc 1915.

- Ngµy mÊt: 12/8/2002. Thä 88 tuæi.

Sinh thêi, Cô lµ nguêi vî ®¶m ®ang, nguêi mÑ mÉu mùc.

          Hai Cô sinh h¹ ®uîc 7 nguêi con gåm.

          - §Æng ThÞ Thanh.

          - §Æng ThÞ Minh.

          - §Æng ThÞ Tam.

          - §Æng C«ng Ngä.

          - §Æng ThÞ H¶i.

          - §Æng C«ng Mïi.

          - §Æng C«ng Th©n.

          V× hai Cô cã con trai ®Çu tªn lµ Ngä nªn vÒ sau ngêi ta thuêng gäi lµ «ng bµ Ngä.

3. §Æng C«ng N¨m: Con trai ót cña Cô Khu¬ng.

          - N¨m sinh: 1912 hoÆc 1913

          - MÊt ngµy: 21 th¸ng giªng n¨m 1998. Thä 86 tuæi.

          - NghÒ nghiÖp: lµm ruéng lµ chñ yÕu. Cã khi Cô ®i lµm ¨n tËn bªn Lµo, håi ®ã mäi nguêi thuêng gäi lµ ®i "Nguîc", hoÆc cã khi Cô ®i lµm thªm nghÒ ca xÎ gç. Cô lµ nguêi cã søc khoÎ rÊt tèt, t×nh c¶m ch©n thµnh.

          Cô cã 2 nguêi vî:

          - Ngêi vî ®Çu quª ë x· Hung Long, sinh h¹ ®uîc mét con trai tªn lµ §Æng C«ng Kh¶. Sau ®ã hai ngêi ly h«n. Tªn tuæi cña Cô bµ nµy ®Õn nay thÊt truyÒn.

          - Cô bµ thø 2: Ngêi lµng Mü Giang (cßn gäi lµ §« Yªn) x· Hung Mü, tªn lµ NguyÔn ThÞ Em, lµ ngêi cã t×nh c¶m ch©n thµnh.

- N¨m sinh: 1915 hoÆc 1916.

- N¨m mÊt: 23 th¸ng Giªng n¨m 2001. Thä 86 tuæi.

          Cô N¨m cã tÊt c¶ 6 nguêi con gåm:

          - §Æng C«ng Kh¶ (con bµ ®Çu)

          - §Æng ThÞ M¹o.

          - §Æng ThÞ Quý.

          - §Æng ThÞ TuÊt.

          - §Æng ThÞ Nh©m.

          - §Æng C«ng LËp.

          V× cã con ®Çu tªn lµ Kh¶ nªn mäi nguêi thêng gäi hai Cô lµ «ng bµ Kh¶. §Õn khi nguêi con ®Çu mÊt, hai Cô l¹i ®æi tªn gäi lµ «ng bµ §uêng.

§êi thø 6 (Nh¸nh III, Chi II)

1. §Æng ThÞ Thanh: Con g¸i ®Çu cña Cô §Æng C«ng Tuêng, n¨m sinh kh«ng nhí, xuÊt gi¸ vÒ hä Phan, nguêi cïng lµng, lµm nghÒ n«ng nghiÖp.

          Chång tªn lµ Phan §×nh Kú, truíc lµ Bé ®éi, sau lµ C«ng chøc nghØ hu, nay ®· mÊt.

          Hai Cô sinh h¹ ®îc 5 nguêi con gåm.

          - Phan §×nh Th¶o (®· mÊt)

          - Phan §×nh Thµnh, lµm viÖc ë ngµnh C«ng an

          - Phan §×nh Kh¸nh, lµm viÖc ë ngµnh C«ng an

          - Phan ThÞ Oanh, lµm N«ng nghiÖp

          - Phan ThÞ Khanh, lµm Gi¸o viªn

2. §Æng ThÞ Minh: Con g¸i thø 2 cña Cô §Æng C«ng Tuêng, ®¶ng viªn §CSVN.

- N¨m sinh: Kh«ng nhí, xuÊt gi¸ vÒ hä Lª ë x· Hung Xu©n.

          - Chång lµ Lª V¨n §ång, liÖt sü chèng Mü.

          Hai Cô sinh h¹ ®uîc 3 con lµ:

          - Lª V¨n T©m, hiÖn lµ C«ng chøc.

          - Lª V¨n Tr×nh, hiÖn lµ C«ng chøc.

          - Lª ThÞ HiÕu, hiÖn lµ Gi¸o viªn.

3. §Æng ThÞ Tam: Con g¸i thø 3 cña Cô §Æng C«ng Tuêng, ®¶ng viªn §CSVN.

- Sinh n¨m 1944, xuÊt gi¸ vÒ hä NguyÔn ë x· Hung Dòng.

          - Chång lµ NguyÔn Hång S¬n, lµm viÖc ë ngµnh §iÖn lùc, sinh h¹ 3 nguêi con lµ:

          - NguyÔn H÷u Hung, hiÖn lµ C«ng chøc

          - NguyÔn H÷u Thanh, hiÖn lµ C¸n bé Kü thuËt t¹i nhµ m¸y Xi m¨ng Hoµng Mai.

          - NguyÔn ThÞ Lµi, lµm ¨n tù do

4. §Æng C«ng Ngä: Lµ con thø 4, vµ lµ con trai ®Çu cña Cô §Æng C«ng Tuêng, sinh n¨m 1947, ®¶ng viªn §CSVN. LiÖt sü chèng Mü, hy sinh ngµy 24/1/1968 t¹i MÆt trËn §uêng 9 Khe Sanh (tØnh Qu¶ng TrÞ).

5. §Æng ThÞ H¶i: Con thø 5 cña Cô §Æng C«ng Tuêng. Sinh n¨m 1950, xuÊt gi¸ vÒ hä Cao, nguêi cïng x·.

          - Chång lµ Cao V¨n C¶nh, c¸n bé vÒ nghØ hu. MÊt n¨m 2005. Hai Cô kh«ng cã con.

6. §Æng C«ng Mïi: Con thø 6 vµ lµ con trai thø hai cña Cô §Æng C«ng Tuêng. Sinh n¨m 1955, ®¶ng viªn §CSVN, häc §¹i häc An ninh. HiÖn lµ Sü quan cÊp T¸ ngµnh C«ng An, chøc vô: Truëng C«ng An phuêng t¹i ThÞ x· Cöa Lß.

          - Vî lµ NguyÔn ThÞ Cuêng, sinh n¨m 1957, ngêi x· Hung TiÕn, Hng Nguyªn, lµm n«ng nghiÖp.

                    Hai Cô sinh h¹ 4 ngêi con lµ:

          - §Æng ThÞ Dung, sinh n¨m 1980.

          - §Æng C«ng Dòng, sinh n¨m 1982.

          - §Æng C«ng Hµ, sinh n¨m 1983.

          - §Æng C«ng Huy, sinh n¨m 1986.

7. §Æng C«ng Th©n: Con thø 7 cña Cô §Æng C«ng Tuêng. Sinh n¨m 1957, ®¶ng viªn §CSVN. Tèt nghiÖp §¹i häc Su ph¹m, hiÖn lµm HiÖu truëng Trêng Phæ th«ng CÊp 2, cã n¨ng khiÕu lµm th¬ vµ hay lµm th¬.

          - Vî lµ TrÇn ThÞ Khoa, con Cô TrÇn KiÒu ë L¸ng Th«n (nay lµ xãm 5 x· Hung Th«ng). Tèt nghiÖp Cao ®¼ng Su ph¹m, hiÖn lµ Gi¸o viªn truêng cÊp 2.

          Hai Cô sinh h¹ ®uîc 2 nguêi con lµ:

          - §Æng ThÞ Hu¬ng, sinh n¨m 1984.

          - §Æng C«ng Qu©n, sinh n¨m 1986.

8. §Æng C«ng Kh¶: Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng N¨m, sinh n¨m 1941, c«ng nh©n ngµnh x©y dùng, sau bÞ èm nÆng vµ mÊt ngµy 25 th¸ng 3 n¨m 1966.

9. §Æng ThÞ M¹o: Con thø hai cña Cô §Æng C«ng N¨m. Sinh n¨m 1952, lµm KÕ to¸n Hîp t¸c x· vµ lµm c¸n bé x·.

          - Chång lµ Lª V¨n Lý, nguêi cïng x· lµm n«ng nghiÖp.

10. §Æng ThÞ Quý: Con thø 3 cña Cô §Æng C«ng N¨m, sinh n¨m 1956.

          - Chång lµ Lª V¨n H¹nh, nguêi cïng quª, lªn x· Ch©u Quang, huyÖn Quú Hîp, hiÖn nay hai Cô ë xãm Noäng Kh¸ng, x· Ch©u Quang, lµm n«ng nghiÖp, sinh h¹ 3 nguêi con lµ.

          - Lª V¨n Hïng.

          - Lª V¨n Dòng.

          - Lª ThÞ Xu©n.

11. §Æng ThÞ TuÊt: Con thø 4 cña Cô §Æng C«ng N¨m, sinh n¨m 1958. Lµm n«ng nghiÖp.

          - Chång lµ NguyÔn Do·n M¹n, nguêi cïng lµng, lµm n«ng nghiÖp vµ thî nÒ, tÝnh t×nh hiÒn hËu, mÕn kh¸ch.

          Hai Cô sinh h¹ 3 nguêi con lµ:

          - NguyÔn ThÞ Thuû

          - NguyÔn ThÞ Th¶o

          - NguyÔn Do·n NghÜa

12. §Æng ThÞ Nh©m: Con thø 5 cña Cô §Æng C«ng N¨m, sinh n¨m 1962, ®¶ng viªn §CSVN. Häc §¹i häc Su ph¹m, lµm hiÖu truëng cÊp 3 ë huyÖn Hµm ThuËn Nam, tØnh B×nh ThuËn.

          - Chång lµ TrÇn ViÕt §o¸, quª ë huyÖn Do Linh, tØnh Qu¶ng TrÞ lµm c¸n bé HuyÖn t¹i huyÖn Hµm ThuËn Nam.

          Hai Cô ®Þnh cu t¹i thÞ trÊn Hµm ThuËn Nam, tØnh B×nh ThuËn.

          Hai Cô kh«ng cã con, hiÖn t¹i nu«i mét ngêi con nu«i.

13. §Æng C«ng LËp: Lµ con thø 6 cña Cô §Æng C«ng N¨m, sinh n¨m 1973, häc §¹i häc Ph¸p Lý, hiÖn t¹i lµ c¸n bé ViÖn kiÓm s¸t Qu©n sù khu vùc 52 (T¹i huyÖn BiÓn Hå, Gia Lai).

          - Vî lµ NguyÔn ThÞ B×nh, quª ë Phuêng Hång S¬n - TP. Vinh, lµm nghÒ thî may, ®· cã mét con lµ §Æng C«ng TuÊn.

* * *

§êi thø 7 (Nh¸nh III Chi II)

1. §Æng ThÞ Dung. Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng Mïi, sinh n¨m 1980. §¹i häc Su ph¹m, lµm nghÒ Gi¸o viªn.

2. §Æng C«ng Dòng. Con thø 2 cña Cô §Æng C«ng Mïi, sinh n¨m 1982. §¹i Häc Su ph¹m, lµm nghÒ Gi¸o viªn.

3. §Æng C«ng Hµ. Con thø 3 cña Cô §Æng C«ng Mïi, sinh n¨m 1983. c¶nh s¸t, lµm viÖc t¹i C«ng an NghÖ An.

4. §Æng C«ng Huy. Con thø 4 cña Cô §Æng C«ng Mïi, sinh n¨m 1986. ®ang häc §¹i Häc L©m NghiÖp.

5. §Æng ThÞ Hu¬ng. Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng Th©n, sinh n¨m 1984. §¹i Häc su ph¹m. Lµm Gi¸o viªn. Th¸ng 12 n¨m 2008 lÊy chång tªn lµ Phan TiÕn §ång.

6. §Æng C«ng Qu©n. Con thø 2 cña Cô §Æng C«ng Th©n, Häc truêng sü Quan c¶nh s¸t.

7. §Æng C«ng TuÊn. Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng LËp, sinh n¨m 2005 cßn nhá.

3) chi III (nay lµ Chi II)



§êi thø 3 chi III (nay lµ Chi II)

          1- (Chua biÕt tªn): Lµ con thø 3 cña Cô Tiªn Tæ §Æng Quý C«ng Tù C«ng Hång. Tªn, tuæi, n¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu thÊt truyÒn.

          Cô Bµ: ThÊt truyÒn

          Hai Cô sinh h¹ 3 nguêi con. Ngêi con ®Çu cha biÕt tªn. Nguêi thø 2 lµ §Æng C«ng Ên (hoÆc §Æng Hoµnh Nhuêng hoÆc c¶ hai tªn). Nguêi thø 3 lµ §Æng C«ng Trung. Tõ ®©y, chi III chia thµnh 3 nh¸nh.



            §êi thø 4 ( Nh¸nh I Chi III)

            1- (Chua biÕt tªn): Cô lµ con trai ®Çu cña Cô ®êi thø 3. N¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu thÊt truyÒn. Cô sinh ®uîc mét nguêi con trai truyÒn ®êi sau tªn lµ §Æng C«ng Thuý. §ã lµ ®êi thø 5. Cã thÓ tríc Cô Thuý cßn cã nguêi tªn lµ Thuþ nhung mÊt sím, ®Õn nay còng thÊt truyÒn.

            Cô bµ: ThÊt truyÒn

* * *

§êi thø 5 (Nh¸nh I Chi III)

            1- §Æng C«ng Thuý: Lµ con trai cña Cô ®êi thø 4. N¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu thÊt truyÒn. Cô cßn cã tªn kh¸c lµ Cô Giai Thuý.

            Cô bµ: Tªn, Hä, quª qu¸n, n¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu thÊt truyÒn.

            Hai Cô sinh ®uîc 5 nguêi con gåm.

            - §Æng C«ng TrÝ.

            - §Æng C«ng ChÝ (mÊt sím).

            - §Æng C«ng ý.

            - §Æng C«ng Tø (tøc §Æng C«ng Hïng), liÖt sü chèng Ph¸p.

            - §Æng C«ng Ngô (tøc §Æng C«ng Toµn).

* * *

§êi thø 6 (Nh¸nh I Chi III)

            1. §Æng C«ng TrÝ: Con trai ®Çu cña Cô §Æng C«ng Thuý.

            - N¨m sinh: 1919 hoÆc 1920.

            - MÊt ngµy 28 th¸ng 5 n¨m 1991. Thä 72 tuæi.

            Cô cã nhiÒu tªn: Khi sinh con ®Çu ®Æt tªn lµ Lù, nguêi ta gäi lµ Cô Lù. Con ®Çu mÊt, sinh con thø 2 lµ Phóc, nguêi ta l¹i gäi lµ Cô Phóc. Con thø hai mÊt, sinh con thø 3 ®Æt tªn lµ Léc, nguêi ta l¹i gäi lµ Cô Léc. N¨m 1966, Cô ®ua gia ®×nh lªn d¾m d©n ë B¶n Luèm, x· Ch©u Quang, huyÖn Quú Hîp.

            Cô bµ: TrÇn ThÞ Con, nguêi L¸ng Th«n, cïng x·.

            - N¨m sinh: N¨m 1920 hoÆc 1921.

            - MÊt ngµy 20/2/2001, thä 81 tuæi.

            Hai Cô sinh h¹ 7 nguêi con (mÊt 2, cßn 5), gåm:

            - §Æng C«ng Lù (mÊt sím).

            - §Æng C«ng Phóc ( mÊt sím).

            - §Æng C«ng Léc, sinh n¨m:      1949.

            - §Æng C«ng Khang, sinh n¨m: 1952.

            - §Æng C«ng BÝnh, sinh n¨m:     1956.

            - §Æng ThÞ Trung, sinh n¨m:      1958.

            - §Æng ThÞ Thµnh, sinh n¨m:      1965.

            2. §Æng C«ng ChÝ: (mÊt sím). N¨m sinh, n¨m mÊt: ThÊt truyÒn

            3. §Æng C«ng ý: Con thø 3 cña Cô Thuý. N¨m sinh: 1922 hoÆc 1923. MÊt n¨m 1980, thä 58 tuæi.

            Cô bµ: Chu ThÞ Ch¾t ë xãm 11 cïng x·

            Hai Cô lµm n«ng nghiÖp, sinh h¹ 5 nguêi con, mÊt 1, gåm:

            - §Æng ThÞ Th¬, sinh n¨m 1960.

            - §Æng ThÞ Tõ (mÊt tõ nhá).

            - §Æng C«ng B¸o, sinh n¨m 1962.

            - §Æng C«ng Th¸i, sinh n¨m 1967.

            - §Æng C«ng B×nh, sinh n¨m 1969.

            4. §Æng C«ng Tø: (Tøc §Æng Quèc Hïng), liÖt sü chèng Ph¸p.

            Hy sinh ngµy 31/11/1952 t¹i Mai S¬n, S¬n La, Giç ngµy 16/10 ¢L.

            5. §Æng C«ng Ngô: (Tøc §Æng C«ng Toµn)

            - N¨m sinh: 1930 hoÆc 1931.

            - N¨m mÊt: 2005. Thä 75 tuæi

            Cô bµ: Lª ThÞ HuÕ, ë x· Hung Xu©n.

            - Sinh n¨m 1928 hoÆc 1929.

            - MÊt n¨m 1991, thä 63 tuæi.

            Hai Cô sinh h¹ 3 nguêi con:

            - §Æng C«ng Th¾ng.

            - §Æng ThÞ QuyÕt.

            - §Æng ThÞ T©m.

§êi thø 7 (Nh¸nh I Chi III)

            1. §Æng C«ng Lù: Con ®Çu Cô §Æng C«ng TrÝ. MÊt tõ nhá. N¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu kh«ng nhí.

            2. §Æng C«ng Phóc: Con thø 2 cña Cô §Æng C«ng TrÝ. MÊt tõ nhá. N¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu kh«ng nhí.

            3. §Æng C«ng Léc: Con thø 3 cña Cô TrÝ, dv sinh n¨m 1949. Truíc ®i Bé ®éi chèng Mü, sau vÒ lµm n«ng nghiÖp, cïng gia ®×nh lªn d¾m d©n t¹i B¶n Luèm, x· Ch©u Quang, huyÖn Quú Hîp.

            Vî lµ: NguyÔn ThÞ Hång, quª x· Hung T©n, cïng lªn x· Ch©u Quang, Quú Hîp.

            Hai Cô sinh h¹ 3 nguêi con lµ:

            - §Æng C«ng Hµ.

            - §Æng ThÞ Thu¬ng.

            - §Æng C«ng Hu¬ng.

            4. §Æng C«ng Khang: Con thø 4 cña Cô TrÝ. Sinh n¨m 1952, ®¶ng viªn §CSVN. Truíc ®i Bé ®«i chèng Mü, sau vÒ phôc viªn. HiÖn nay, cïng gia ®×nh ®Þnh cu t¹i lµng Luèm x· Ch©u Quang, lµm ruéng.

            Vî lµ: Lª ThÞ Lam, nguêi cïng x·, cïng lªn B¶n Luèm, Ch©u Quang.

            Hai Cô sinh h¹ 3 nguêi con lµ:

            - §Æng C«ng Chung.

            - §Æng ThÞ Thuû.

            - §Æng ThÞ H»ng.

            5. §Æng C«ng BÝnh: Con thø 5 cña Cô TrÝ. Sinh n¨m 1956, ®¶ng viªn §CSVN. Tèt nghiÖp Trung cÊp L©m NghiÖp, hiÖn nay ®Þnh cu t¹i th«n 8, x· P¬ng §rang, huyÖn §a Kr«ng Buk, §¾c L¾c.

            Vî lµ: Vò ThÞ Hµ, quª §«ng Hung, Th¸i B×nh. Sinh h¹ 4 nguêi con:

            - §Æng ThÕ Anh.

            - §Æng ThÞ TuyÕt.

            - §Æng ThÞ Hu¬ng.

            - §Æng Trung HiÕu.

            6. §Æng ThÞ Trung: Con thø 6 cña Cô TrÝ, sinh n¨m 1958, gi¸o viªn tiÓu Häc.

            - Chång lµ M¹nh Träng Ngäc, sinh n¨m 1954, ®¶ng viªn §CSVN, quª ë x· Hung Kh¸nh (Hung Nguyªn), lªn ë lµng Kh¸nh Quang x· Ch©u Quang, HiÖn nghØ mÊt søc bÖnh binh, ®· sinh h¹ 3 con lµ:

            - M¹nh Träng Long, sinh n¨m 1982, c«ng nh©n ngµnh §iÖn lùc

            - M¹nh ThÞ V©n, sinh n¨m 1984, Gi¸o viªn tiÓu Häc

            - M¹nh Träng An, sinh n¨m 1986, lµm thî

            7. §Æng ThÞ Thµnh: Con thø 7 cña Cô TrÝ, sinh n¨m 1965, lµm n«ng nghiÖp.

            - Chång lµ TrÇn V¨n HiÒn, sinh n¨m 1959, ®¶ng viªn §CSVN, cïng quª, lªn d¾m d©n t¹i B¶n Khóa x· Ch©u Lý huyÖn Quú Hîp, lµm c¸n bé x·, sinh h¹ 3 nguêi con lµ:

            - TrÇn V¨n TuÊn, sinh n¨m 1983, Häc truêng Hµnh chÝnh.

            - TrÇn ThÞ Nhung, sinh n¨m 1985, ®ang häc §¹i häc Kinh tÕ Hµ Néi.

            - TrÇn ThÞ Lý, sinh n¨m 1987, ®ang häc §¹i Häc LuËt.

            8. §Æng ThÞ Th¬: Con ®Çu Cô §Æng C«ng ý, sinh n¨m 1960, lµm n«ng nghiÖp.

            - Chång lµ NguyÔn V¨n DÇn, ë x· Hung Xu©n, lµm n«ng nghiÖp.

            9. §Æng ThÞ Tõ: Con thø hai cña Cô §Æng C«ng ý, (mÊt tõ nhá)

            10. §Æng C«ng B¸o: Con thø 3 cña Cô ý, sinh n¨m 1962, lµm c«ng nh©n tµu biÓn.

            - Vî lµ NguyÔn ThÞ HuÖ, quª ë x· Hung T©n, còng lµm c«ng nh©n.

            Gia ®×nh cu tró ë Thµnh phè Vinh, ®· sinh h¹ 2 nguêi con lµ.

            - §Æng ThÞ H»ng, sinh n¨m 2000.

            - §Æng ThÞ HiÒn, sinh n¨m 2003.

            11. §Æng C«ng Th¸i: Con thø tu cña Cô ý, sinh n¨m 1967, ë quª lµm n«ng nghiÖp.

            - Vî lµ Lª ThÞ Minh, nguêi cïng lµng, ®· sinh h¹ 2 con lµ.

            - §Æng C«ng An, sinh n¨m 2000.

            - §Æng ThÞ Nhµn, sinh n¨m 2002.

            12. §Æng C«ng B×nh: Lµ con thø 5 cña Cô ý, sinh n¨m 1969, ë quª, lµm n«ng nghiÖp.

            - Vî lµ Lª ThÞ Hu¬ng, nguêi cïng x·, ®· sinh h¹ ®uîc 2 con lµ:

            - §Æng ThÞ Trang, sinh n¨m 2001.

            - §Æng ThÞ Giang, sinh n¨m 2004.

            13. §Æng C«ng Th¾ng: Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng Ngô (tøc §Æng C«ng Toµn), sinh n¨m 1966, ë quª, lµm n«ng nghiÖp.

            - Vî lµ Hå ThÞ L©n, ë x· Hung T©n, ®· sinh h¹ 3 con (mÊt 1) lµ:

            - §Æng ThÞ Tr©m, sinh n¨m 1992

            - §Æng ThÞ Xu©n (mÊt tõ nhá)

            - §Æng ThÞ Thoa, sinh n¨m 1997

            14. §Æng ThÞ QuyÕt: Con thø 2 cña Cô Ngô, sinh n¨m 1970, ë quª, lµm n«ng nghiÖp.

            - Chång lµ Vâ §×nh Hoa, sinh n¨m 1966, ngêi cïng lµng, lµm n«ng nghiÖp.

            15. §Æng ThÞ T©m: Con thø 3 cña Cô Ngô, sinh n¨m 1974, ë nhµ lµm n«ng nghiÖp.

            - Chång lµ Ph¹m V¨n Hïng, quª ë Nghi Th¸i, Nghi Léc, lªn d¾m d©n ë x· Ch©u Lý, huyÖn Quú Hîp. HiÖn t¹i gia ®×nh ë Ch©u Lý - Quú Hîp.

* * *

§êi thø 8 (Nh¸nh I Chi III)

            1. §Æng C«ng Hµ: Con ®Çu Cô §Æng C«ng Léc, sinh n¨m 1978, ë nhµ lµm n«ng nghiÖp.

            - Vî lµ Vâ ThÞ T×nh, gia ®×nh lªn d¾m d©n t¹i x· Ch©u Lý, huyÖn Quú Hîp, ®· sinh h¹ 2 con lµ:

            - §Æng ThÞ Trang.

            - §Æng ThÞ Giang.

            2. §Æng ThÞ Thu¬ng: Con thø 2 cña Cô Léc, sinh n¨m 1980, ë nhµ lµm n«ng nghiÖp.

            Chång lµ Phan V¨n Bèn, quª ë tØnh Ninh B×nh, ®· sinh h¹ 2 con.

            3. §Æng C«ng Hu¬ng: Con thø 3 cña Cô Léc, sinh n¨m 1982, ë nhµ lµm n«ng nghiÖp.

            4. §Æng C«ng Chung: Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng Khang, sinh n¨m 1981, häc hÕt phæ th«ng, hiÖn lµ thî söa ch÷a xe m¸y.

            5. §Æng ThÞ Thuû: Con thø 2 cña Cô Khang, sinh n¨m1986, ®ang häc Trung cÊp KÕ to¸n.

            6. §Æng ThÞ H»ng: Con thø 3 cña Cô Khang, sinh n¨m 1988, ®ang häc phæ th«ng.

            7. §Æng ThÕ Anh: Lµ con ®Çu cña Cô §Æng C«ng BÝnh, sinh n¨m 1980, ë nhµ cïng gia ®×nh t¹i §¾c L¾c, lµm nghÒ söa ch÷a xe m¸y.

            8. §Æng ThÞ TuyÕt: Con thø 2 cña Cô BÝnh, sinh n¨m 1985, häc Trung cÊp KÕ to¸n - KiÓm to¸n.

            9. §Æng ThÞ Hu¬ng: Con thø 3 cña Cô BÝnh, sinh n¨m 1988, ®ang häc §¹i häc ngµnh KÕ to¸n.

            10. §Æng Trung HiÕu: Con thø 4 cña Cô BÝnh, sinh n¨m 1998, ®ang häc phæ th«ng.

            11. §Æng ThÞ H»ng: Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng B¸o, sinh n¨m 2000, cßn nhá

            12. §Æng ThÞ HiÒn: Con thø 2 cña Cô §Æng C«ng B¸o, sinh n¨m 2003, cßn nhá

          13. §Æng C«ng An: Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng Th¸i, sinh n¨m 2000, cßn nhá

          14. §Æng ThÞ Nhµn: Con thø 2 cña Cô Th¸i, sinh n¨m 2002, cßn nhá.

          15. §Æng ThÞ Trang: Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng B×nh, sinh n¨m 2001, cßn nhá.

         16. §Æng ThÞ Giang: Con thø 2 cña Cô B×nh, sinh n¨m 2004, cßn nhá.

         17. §Æng ThÞ Tr©m: Con ®Çu cña Cô §Æng C«ng Th¾ng, sinh n¨m 1992, ®ang häc phæ th«ng.

        18. §Æng ThÞ Xu©n: Con thø 2 cña Cô Th¾ng, mÊt tõ nhá.

        19. §Æng ThÞ Thoa: Con thø 3 cña Cô Th¾ng, sinh n¨m 1997, ®ang häc phæ th«ng.

* * *

§êi thø 4 (Nh¸nh II Chi III)

------------

          §Æng C«ng Ên (hoÆc §Æng Hoµnh Nhuêng, hoÆc c¶ 2 tªn):

          Nhu trªn ®· nãi, Cô ®êi thø 3 cña Chi III (chua biÕt tªn) sinh ®uîc 3 nguêi con trai truyÒn ®êi thø 4. Nguêi thø nhÊt chua biÕt tªn. Nguêi thø 2 cã tªn lµ §Æng C«ng Ên hoÆc lµ §Æng Hoµnh Nhuêng, hoÆc lµ c¶ 2 tªn trªn.

          V× sao l¹i nãi nhu vËy? V× lµ ch¸u Néi cña Cô lµ Cô §Æng Hung §Ö, ë S¬n La nhí lµ: Khi giç «ng Néi, Cô thêng nghe ®äc tªn «ng Néi lµ §Æng C«ng Ên. Ch¸u rÓ cña Cô lµ Cô Du Huy Tr×nh còng nhí lµ: Truíc ®©y, khi ®i t¶o mé «ng Ngo¹i, Cô thuêng nghe nãi tªn «ng Ngo¹i lµ §Æng C«ng Ên.

          ThÕ nhung nguêi ch¸u Néi kh¸c tªn lµ TrÇn V¨n Xª (tøc lµ §Æng Hung Xª, con Cô §Æng Hung HiÕu) l¹i nãi lµ: Nghe cha (tøc Cô HiÕu) truyÒn l¹i, tªn «ng Néi lµ §Æng Hoµnh Nhuêng vµ bµ Néi lµ Hoµng ThÞ HuÖ. Kh«ng biÕt ë ®©y cã truyÒn nhÇm hoÆc nghe nhÇm gi÷a «ng Néi, bµ Néi cña Cô HiÕu hay «ng Néi, bµ Néi cña Cô Xª ch¨ng?

          V× chua x¸c ®Þnh ch¾c ch¾n ®uîc, nªn ghi vµo ®©y c¶ 2 nguån tin trªn. Do ®ã nãi cã thÓ tªn Cô lµ §Æng C«ng Ên hay §Æng Hoµnh Nhuêng, hoÆc lµ Cô cã c¶ 2 tªn ®ã.

          Nghe truyÒn l¹i, Cô biÕt nhiÒu ch÷ H¸n, ®· cã thêi gian lµm thÇy d¹y häc. ChÝnh cuèn Gia Ph¶ tríc ®©y cña Hä ta lµ do Cô ®i d¹y häc trªn huyÖn Thanh Chu¬ng viÕt vµ ®em vÒ. V× vËy, Cô cßn cã tªn kh¸c lµ Cô Hu¬ng ChÝnh (Hu¬ng lµ chøc Hu¬ng trong lµng, nh c¸n bé th«n ngµy nay, ChÝnh lµ ph¹m vi c«ng viÖc mµ Cô phô tr¸ch).

          VÒ Cô bµ: Cô §Æng Hung §Ö kh«ng nhí, nhung Cô TrÇn V¨n Xª (tøc lµ §Æng Hung Xª) nãi r»ng, nghe Cô HiÕu truyÒn l¹i. Bµ Néi tªn lµ Hoµng ThÞ HuÖ, nhung quª qu¸n kh«ng biÕt ë ®©u (Th«ng tin nµy chua x¸c ®Þnh ®óng hay kh«ng).

          - N¨m sinh, n¨m mÊt cña c¶ Cô «ng vµ Cô bµ ®Òu thÊt truyÒn.

          Hai Cô sinh h¹ ®uîc tÊt c¶ 5 nguêi con.

Ngêi con g¸i ®Çu hiÖn nay kh«ng ai nhí tªn, Cô xuÊt gi¸ vÒ L¸ng Th«n (xãm 9 cò), vµ thuêng gäi lµ bµ K×nh. N¨m sinh, n¨m mÊt kh«ng nhí.

Nguêi con g¸i thø 2, hiÖn nay kh«ng ai nhí tªn, chØ biÕt Cô xuÊt gi¸ vÒ x· Hung ChÝnh (vïng Chî §íc), thuêng gäi Cô lµ bµ HiÓn.

Nguêi thø 3 tªn lµ §Æng C«ng DuËt.

Nguêi thø 4 lµ con g¸i, hiÖn nay kh«ng ai nhí tªn. Còng chØ biÕt Cô xuÊt gi¸ vÒ xãm 4 x· Hung T©n, thuêng gäi lµ bµ QuyÕt. Cô chØ cã mét nguêi con duy nhÊt lµ Ng« Quang QuyÕt, hy sinh trong Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. Cô ®uîc nhµ Nuíc phong tÆng danh hiÖu "Bµ mÑ ViÖt Nam Anh Hïng".

Ngêi thø 5 lµ con trai, tªn lµ §Æng Hung HiÕu.

* * *

§êi thø 5 (Nh¸nh II Chi III)

1. §Æng C«ng DuËt: Lµ con thø ba cña Cô §Æng C«ng Ên (hoÆc §Æng Hoµnh Nhuêng).

          - N¨m sinh, n¨m mÊt, ngµy giç ®Òu thÊt truyÒn.

          Nghe truyÒn l¹i r»ng, lóc sinh thêi, Cô biÕt nhiÒu ch÷ H¸n, vµ thuêng ®i sang bªn Lµo lµm ¨n, thØnh tho¶ng míi vÒ nhµ. T¹i Lµo, Cô lµm Cai Lôc Lé (nhu thÇu c«ng tr×nh giao th«ng hiÖn nay, nªn cßn gäi Cô lµ «ng Cai DuËt). Cô lµm ®uîc nhiÒu tiÒn nªn cuéc sèng cña b¶n th©n vµ c¶ gia ®×nh ë quª rÊt kh¸ gi¶.

          Cô cã 2 nguêi vî, nguêi vî ®Çu quª ë x· Hung Long, sinh cho Cô 3 nguêi con th× mÊt, ®Õn nay hä, tªn, n¨m sinh, n¨m mÊt cña Cô bµ thø nhÊt nµy ®Òu thÊt truyÒn.

          Sau khi nguêi vî ®Çu mÊt, Cô lÊy nguêi vî thø hai quª ë B¾c Bé, Cô bµ nµy sinh h¹ ®uîc 2 nguêi con n÷a. Nhung vµo kho¶ng gÇn n¨m 1945, sau khi Cô DuËt qua ®êi, Cô bµ thø 2 nµy ®em c¶ 2 nguêi con ®i, kh«ng ai biÕt ®i ®©u, ®Õn nay kh«ng cã tung tÝch.

          Cô DuËt cã tÊt c¶ 5 nguêi con:

          - §Æng C«ng Nh©n.

          - §Æng ThÞ Ch©n.

          - §Æng C«ng Long (mÊt tõ nhá).

          - §Æng C«ng Bang.

          - Ngêi con sau cïng (hiÖn nay kh«ng ai biÕt tªn).

2. §Æng Hung HiÕu: Lµ con ót cña Cô Ên (hoÆc Nhuêng), vµ lµ em cña Cô DuËt. Sinh n¨m 1904, mÊt n¨m 1992 t¹i Mü Tho. Thä 88 tuæi, giç ngµy 7 th¸ng 6.

          Cô bµ: Cô HiÕu cã 2 nguêi vî. Nguêi vî ®Çu tªn lµ NguyÔn ThÞ HoÐt, ë Lµng Nam (Hoµng CÇn, x· Hung T©n). Cô bµ nµy sinh ®uîc 2 nguêi con lµ §Æng ThÞ Liªn (Nay lµ Bµ Tr×nh) vµ §Æng Hng §Ö råi mÊt. §Õn nay n¨m sinh, n¨m mÊt cña Cô bµ nµy ®Òu thÊt truyÒn.

Giç ngµy 7 th¸ng 2.

Sau khi nguêi vî ®Çu mÊt, Cô HiÕu ®i lµm ¨n tËn bªn Lµo, råi bÆt lu«n tin tøc. Sau n¨m 1975, ngêi ë Quª vµo Nam gÆp Cô míi biÕt Cô cßn sèng t¹i Mü Tho, lÊy nguêi vî thø 2 vµ sinh thªm 2 nguêi con n÷a.

Nguêi vî thø 2 cña Cô tªn lµ TrÇn ThÞ Kiªn, sinh n¨m 1924, hiÖn cßn sèng t¹i x· B×nh Phôc I, huyÖn Chî G¹o (TiÒn Giang). NghÒ nghiÖp chÝnh cña Cô lµ lµm vên.

Sau khi Cô mÊt, nghe nguêi con trai cña Cô víi nguêi vî thø 2 lµ TrÇn V¨n Xª (Tøc §Æng Hung Xª) cho biÕt Cô cã kÓ víi con ch¸u trong ®ã nhu sau: Vµo kho¶ng n¨m 1939, Cô ®i lµm Phu Truêng tiÒn ë Lµo, råi sang Miªn (Tøc C¨m Pu Chia), sau ®ã vÒ Mü Tho th× gÆp lóc NhËt ®¶o chÝnh Ph¸p nªn bÞ t¾c ®uêng, kh«ng ®i tiÕp ®uîc. ThÕ lµ Cô ë l¹i ®ã, lËp nghiÖp vµ lÊy nguêi vî thø 2. §Õn khi §Êt Nuíc bÞ chia c¾t th× tuyÖt lu«n tin tøc víi quª nhµ. Sau ngµy Thèng nhÊt míi nèi ®uîc th«ng tin víi nhau.

          Cô HiÕu sinh tÊt c¶ lµ 5 nguêi con

          - §Æng ThÞ Liªn (tøc Bµ Tr×nh)

          - §Æng Hung §Ö.

          - TrÇn V¨n Xª (tøc §Æng Hung Xª).

          - §Æng ThÞ Nghi.

          - §Æng ThÞ Th¸i.

* * *

§êi thø 6 (Nh¸nh II Chi III)

1. §Æng C«ng Nh©n: Con ®Çu Cô §Æng C«ng DuËt.

N¨m sinh: Kh«ng nhí, ®· cã vî vµ con ë quª nhung sau ®ã ®ua c¶ vî con sang Lµo, ®Õn nay chua ai biÕt tung tÝch.

2. §Æng ThÞ Ch©n: Lµ con thø 2 cña Cô DuËt, lÊy chång nguêi Hä Bïi quª ë huyÖn Gia ViÔn, tØnh Ninh B×nh, tªn lµ Bïi Nhu Ng·n. N¨m 1945, ®i Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. Sau ®ã vÒ lµm viÖc t¹i truêng §¹i häc ThÓ dôc ThÓ thao Hµ T©y, c¶ gia ®×nh sèng ë Hµ Néi.

          Cô sinh ®îc 8 nguêi con

          - Bïi TuÊn An, sinh n¨m 1942, l¸i xe t¹i nhµ m¸y ®iÖn U«ng BÝ, nay ®· nghØ huu.

          - Bïi Nhu NghÖ, sinh n¨m 1947, lµm c«ng nh©n t¹i má than Vµng Danh

          - Bïi Hång §¹i, sinh n¨m 1950, tríc lµ Bé ®éi, nay lµm viÖc t¹i truêng §¹i häc ThÓ dôc ThÓ thao Hµ T©y.

          - Bïi ThÞ Hång Th¾ng, sinh n¨m 1952, ®· nghØ huu

          - Bïi Hång ThÕ, sinh n¨m 1955, lµm viÖc ë c«ng viªn Lª Nin, Hµ Néi

          - Bïi Hång D©n, sinh 1957, c«ng nh©n C¬ khÝ thuû lîi

          - Bïi Hång Qu©n, sinh n¨m 1959, lµm viÖc ë Phßng Gi¸o dôc quËn Hoµn KiÕm Hµ Néi.

          - Bïi ThÞ Hång Hoa, sinh n¨m 1961, Gi¸o viªn d¹y thÓ dôc thÓ thao ë Truêng Phæ th«ng c¬ së Phong Ch©u, Ch¬ng Mü, Hµ T©y

          Cô Ch©n mÊt vµo th¸ng 10 n¨m 2006 t¹i Hµ T©y

3. §Æng C«ng Long: Con thø 3 cña Cô DuËt. MÊt tõ nhá. N¨m sinh, n¨m mÊt ®Òu kh«ng nhí.

4. §Æng C«ng Bang: Con thø 4 cña Cô DuËt, hiÖn kh«ng cã tung tÝch.

5. Nguêi con thø 5 (chua biÕt tªn): Sau khi Cô DuËt mÊt, nguêi vî thø 2 ®a c¶ §Æng C«ng Bang vµ nguêi con thø 5 nµy ®i, kh«ng ai biÕt ®i ®©u. §Õn nay c¶ 3 mÑ con ®Òu kh«ng cã tung tÝch.

6. §Æng ThÞ Liªn: Con ®Çu cña Cô §Æng Hung HiÕu, sinh n¨m 1929, ®¶ng viªn §CSVN. Cô cßn cã tªn kh¸c lµ Ch¾t, thuêng hay gäi lµ Ch¾t HiÕu. Cô ë nhµ ho¹t ®éng phong trµo, lÊy chång Hä Du ë x· Hung Lam.

          Chång tªn lµ Du Huy Tr×nh, biÕt nhiÒu ch÷ H¸n, gia ®×nh duy tr× ®uîc nÒn nÕp rÊt tèt. §Õn nay, c¶ 3 thÕ hÖ chung sèng mét nhµ, thuËn hoµ, vui vÎ. §ã lµ ®iÒu hiÕm cã ngµy nay.

          Cô sinh ®uîc 2 nguêi con

          - Du §×nh Trung, sinh 1952, c¸n bé qu¶n lý Nhµ m¸y ®êng S«ng Lam NghÖ An.

          - Du ThÞ BÝch H»ng, sinh n¨m 1970, ë nhµ lµm n«ng nghiÖp, lÊy chång nguêi còng x·.

7. §Æng Hung §Ö: Con thø 2 cña Cô §Æng Hung HiÕu, sinh n¨m 1931, ®¶ng viªn §CSVN. Tham gia Bé ®éi chèng Ph¸p, sau ®ã chuyÓn ngµnh vÒ lµm viÖc t¹i Phßng Tµi chÝnh huyÖn S«ng M·, tØnh S¬n La.

          Vî lµ Luu ThÞ Ch©u, sinh n¨m 1936, ®¶ng viªn §CSVN. Gèc lµ nguêi Hä NguyÔn ë x· Xu©n Hoµ huyÖn Nam §µn, lµm con nu«i Cô Luu §øc TrÝ ë x· Hung Lam, Hung Nguyªn.

          §Õn n¨m 1961 Cô §Æng Hung §Ö ®ua c¶ gia ®×nh lªn thÞ trÊn S«ng M· sinh sèng, tuy gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n nhung hai Cô ®· kh«ng ng¹i gian khæ, vuît qua mäi khã kh¨n, võa c«ng t¸c tèt võa ph¸t triÓn gia ®×nh kh¸. HiÖn nay hai Cô nghØ huu ë thÞ trÊn S«ng M· cïng víi con ch¸u.

          Hai Cô sinh ®uîc 5 nguêi con.

          - §Æng ThÞ Tr¨ng, sinh n¨m 1960, mÊt sím

          - §Æng Th¸i N¨ng, sinh n¨m 1962.

          - §Æng ThÞ Khang, sinh n¨m 1965.

          - §Æng Huy Cuêng, sinh n¨m 1970.

          - §Æng ThÞ Phu¬ng, sinh n¨m 1975.

8. TrÇn V¨n Xª (tøc §Æng Hung Xª), con thø 3 cña Cô HiÕu, sinh n¨m 1951, lµm nghÒ kinh doanh ë TP. Hå ChÝ Minh.

          Cô Xª cho biÕt: Së dÜ Cô mang hä TrÇn lµ v×: Khi sinh Cô Xª, do Cô HiÕu kh«ng ë nhµ, nªn kh«ng biÕt v× sao Cô Kiªn l¹i l¹i khai sinh cho Cô Xª theo hä mÑ. Sau v× ®· khai sinh nªn kh«ng ®æi l¹i hä n÷a. V× vËy, Cô vµ c¸c con Cô ®Òu mang hä TrÇn.

          Cô cã 3 nguêi vî vµ 8 nugêi con.

          Nguêi vî thø nhÊt tªn lµ Vâ ThÞ ót, ë TP. Hå ChÝ Minh, lµm nghÒ kinh doanh, sinh ®uîc 3 nguêi con lµ:

          - TrÇn Träng Kh¶i

          - TrÇn H¶o Nhiªn

          - TrÇn §×nh Hu©n

          Nguêi vî thø 2 lµ Du¬ng ThÞ Mai, ë TiÒn Giang, sinh ®uîc 2 nguêi con lµ:

          - TrÇn Thôc Uyªn

          - TrÇn Du¬ng Khang

          Nguêi vî thø 3 lµ TrÇn ThÞ §Ñp, sinh n¨m 1962, ë TP. Hå ChÝ Minh, sinh ®uîc 3 nguêi con lµ:

          - TrÇn ThÞ Quúnh Nhu.

          - TrÇn Thanh Phóc.

          - TrÇn ThÞ B¶o ThÞnh.

          HiÖn t¹i, Cô sèng víi nguêi vî thø 3 nµy t¹i sè nhµ 1520, TØnh lé 10, phuêng T©n T¹o, quËn B×nh T©n, TP. Hå ChÝ Minh.

9. §Æng ThÞ Nghi: Con thø tu cña Cô HiÕu, sinh 1953, lµm viÖc ë C«ng ty ®iÖn ¶nh Mü Tho, nay ®· nghØ huu.

          Chång lµ Vâ V¨n §«ng, sinh n¨m 1953, quª ë x· Duìng §iÒm, huyÖn Ch©u Thµnh, tØnh TiÒn Giang, lµm viÖc ë Thµnh Uû Mü Tho, sinh h¹ ®uîc 2 nguêi con lµ:

          - Vâ ThÞ Hoµng Xu©n, sinh n¨m 1982, tèt nghiÖp §¹i häc C«ng nghÖ th«ng tin.

          - Vâ Hoµng ViÖt, sinh n¨m 1988, ®ang häc §¹i häc C«ng nghiÖp TP. Hå ChÝ Minh.

          Nhµ riªng hiÖn nay t¹i: Sè 83 ®uêng Lª ThÞ Hång GÊm, Phêng 4, thµnh phè Mü Tho (TiÒn Giang).

10. §Æng ThÞ Th¸i: Con thø 5 cña Cô HiÕu, sinh n¨m 1957, lµm nghÒ kinh doanh.

          Chång lµ NguyÔn V¨n S¸u, quª ë Mü TÞnh An, Thanh B×nh, HuyÖn Chî g¹o, TiÒn Giang, lµm nghÒ l¸i xe, sinh h¹ 2 con.

          - NguyÔn ViÖt Thu Anh, sinh n¨m 1984, Häc §¹o diÔn TruyÒn h×nh t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh.

          - NguyÔn ViÖt KiÒu Khanh, sinh n¨m 1988, häc §¹i Häc KiÕn tróc.

* * *

§êi thø 7 (Nh¸nh II Chi III)

1. §Æng ThÞ Tr¨ng: Con ®Çu Cô §Æng Hung §Ö, sinh 1960, mÊt n¨m 1985 do tai n¹n giao th«ng.

2. §Æng Th¸i N¨ng: Con thø 2 cña Cô §Æng Hung §Ö, sinh n¨m 1962, ®¶ng viªn §CSVN. Häc trung cÊp Ng©n hµng, hiÖn lµm viÖc t¹i kho b¹c Nhµ Nuíc TØnh S¬n La.

          - Vî lµ T¹ ThÞ Tuëng, ®¶ng viªn §CSVN, quª ë Duy NhÊt, Vò Thu, Th¸i B×nh. Gi¸o viªn MÇm non, ®· sinh h¹ 2 con lµ:

          - §Æng Th¸i S¬n.

          - §Æng Th¸i Hung.

          HiÖn cu tró t¹i phuêng QuyÕt Th¾ng thÞ x· S¬n La.

3. §Æng ThÞ Khang: Con thø 3 cña Cô §Æng Hung §Ö, sinh n¨m 1965, ®¶ng viªn §CSVN, tèt ngfhiÖp §¹i Häc Ng©n hµng. HiÖn lµm viÖc t¹i Ng©n hµng huyÖn S«ng M·, tØnh S¬n La.

          Chång lµ NguyÔn B¸ ThuÊn, ®¶ng viªn §CSVN, quª ë LÔ X¸, Tiªn L÷, Hng Yªn, lµm Phã Gi¸m ®èc Ng©n hµng huyÖn S«ng M·, ®· sinh h¹ 2 con:

          - NguyÔn ThÞ Hµ, sinh n¨m 1993.

          - NguyÔn B¸ Linh, sinh n¨m 1999.

          Nhµ riªng t¹i thÞ trÊn S«ng M·.

4. §Æng Huy Cuêng, con thø 4 cña Cô §Æng Hung §Ö, sinh n¨m 1970, ®¶ng viªn §CSVN, B¸c Sü.

          - Vî lµ: Mai ThÞ Ngäc Tr©m, ®¶ng viªn §CSVN, B¸c sü, quª ë Liªn Phu¬ng, Tiªn L÷, Hung Yªn, hiÖn t¹i nhµ riªng ë thÞ trÊn S«ng M·, ®· sinh h¹ ®uîc 2 con lµ:

- §Æng ThÞ Mai §iÖp.

- §Æng C«ng Nguyªn - sinh 15/4/2008 tøc 10/3 n¨m MËu Tý.

5. §Æng ThÞ Phu¬ng: Sinh n¨m 1975, lµ con thø 5 cña Cô §Æng Hung §Ö, Häc Cao ®¼ng Su ph¹m, hiÖn lµm nghÒ Gi¸o viªn.

          Chång lµ NguyÔn Trung Phong, ®¶ng viªn §CSVN, qu©n Y sÜ, quª ë Minh T©n, §«ng Hung, Th¸i B×nh, ®· sinh h¹ 1 con g¸i lµ NguyÔn ThÞ Thuý Hu¬ng.

6. TrÇn Träng Kh¶i: Sinh n¨m 1970, lµ con ®Çu Cô TrÇn V¨n Xª vµ bµ Vâ ThÞ ót, lµm nghÒ kinh doanh.

          Vî lµ Lª ThÞ CÈm ¸i, ë TiÒn Giang, lµm nghÒ Kinh doanh, ®· sinh h¹ 1 con g¸i lµ: TrÇn ThÞ Tróc Ng©n.

7. TrÇn H¶o Nhiªn: Sinh n¨m 1975, con thø 2 cña Cô Xª vµ bµ ót, lµm ®¹o diÔn móa.

8. TrÇn §×nh Hu©n: Sinh n¨m 1978, con thø 3 cña Cô Xª vµ bµ ót, lµm nghÒ kinh doanh

          Vî lµ NguyÔn ThÞ CÈm Hång, ë TP. Hå ChÝ Minh ®· sinh h¹ 1 con lµ TrÇn Hu©n Hång Ngäc.

9. TrÇn Thôc Uyªn: Sinh n¨m 1971, con Cô Xª vµ bµ Du¬ng ThÞ Mai, lµm nghÒ kinh doanh.

10. TrÇn Du¬ng Khang: Sinh n¨m 1976, con Cô Xª vµ bµ Mai, lµm thî m¸y.

          Vî lµ NguyÔn ThÞ Hång, ë TiÒn Giang ®· sinh h¹ 1 con lµ TrÇn NguyÔn Quèc An.

11. TrÇn ThÞ Quúnh Nhu: Sinh n¨m 1990, con Cô Xª vµ bµ TrÇn ThÞ ®Ñp, ®ang Häc phæ th«ng.

12. TrÇn Thanh Phóc: Sinh n¨m 1993, con Cô Xª vµ bµ §Ñp, ®ang häc phæ th«ng.

13. TrÇn ThÞ B¶o ThÞnh: Sinh n¨m 1995, con Cô Xª vµ bµ §Ñp, ®ang häc phæ th«ng.

* * *

§êi thø 8 (Nh¸nh II Chi III)

1. §Æng Th¸i S¬n: Sinh 1989, con ®Çu Cô §Æng Th¸i N¨ng. §ang häc phæ th«ng.

2. §Æng Th¸i Hung: Sinh 1993, con thø 2 cña Cô N¨ng, ®ang häc phæ th«ng.

3. §Æng ThÞ Mai §iÖp: Sinh n¨m 1996, con ®Çu Cô §Æng Huy Cuêng, ®ang häc phæ th«ng.

4. TrÇn ThÞ Tróc Ng©n: Sinh n¨m 2006, con ®Çu cña Cô TrÇn Träng Kh¶i, cßn nhá.

5. TrÇn Hu©n Hång Ngäc: Sinh 2005, con ®Çu cña Cô TrÇn §×nh Hu©n, cßn nhá

6. TrÇn NguyÔn Quèc An: Sinh n¨m 2006, con ®Çu cña Cô TrÇn Du¬ng Khang, cßn nhá.

* * *

§êi thø 4 (Nh¸nh III Chi III)

          §Æng C«ng Trung: Lµ con thø 3 cña Cô ®êi thø 3 chua biÕt tªn.

          Cô sinh ngµy 6 th¸ng 7 n¨m Quý Hîi (th¸ng 8/1863), mÊt ngµy 3 th¸ng 9 n¨m Êt Hîi (Th¸ng 10/1915), thä 53 tuæi.

          Cô cßn cã tªn kh¸c n÷a lµ Cô Qu¶n, thuêng gäi lµ Cô Qu¶n Trung. Qu¶n lµ chøc, kh«ng râ lµm g×.

          Cô bµ: Nguêi Hä Cao, ë Th¸i L·o (x· Hung Th¸i) tªn lµ Cao ThÞ To¶n, sinh ngµy 10 th¸ng 8 n¨m Nh©m Th©n (Th¸ng 9/1872). MÊt ngµy 23 th¸ng 6 n¨m §inh Mïi (30/7/1967, thä 96 tuæi.

          Sinh thêi, Cô bµ rÊt mé §¹o PhËt, thuêng xuyªn s¾m lÔ ®i cóng ë Chïa, Cô biÕt tu Ph¸p m«n NiÖm PhËt, nghÜa lµ miÖng lu«n lu«n niÖm PhËt. Sau khi Cô «ng mÊt, Cô vÒ bªn Ngo¹i ë. VÒ giµ, thØnh tho¶ng Cô chèng gËy ®i bé vÒ th¨m vuên cò. Lóc nµy lung ®· cßng, tay chèng gËy, võa ®i bé võa lu«n miÖng niÖm "Nam M« A Di §µ PhËt" theo buíc gËy kh«ng khi nµo nghØ. V× vËy, Cô thä ®uîc 96 tuæi.

          Hai Cô sinh ®uîc 4 nguêi con, 2 trai, 2 g¸i, hai con trai mÊt sím, cßn l¹i 2 con g¸i, gåm:

          - §Æng C«ng ¸i (MÊt sím).

          - §Æng ThÞ NËy (Bµ Phóc).

          - §Æng ThÞ Nhá (Bµ TiÒm).

          - §Æng C«ng Tiu (MÊt sím)

* * *

§êi thø 5 (Nh¸nh III Chi III)

1. §Æng C«ng ¸i: Con ®Çu Cô Trung.

          - Sinh ngµy 2 th¸ng 4 n¨m §inh DËu (th¸ng 5/1897).

          - MÊt ngµy 8 th¸ng 6 n¨m §inh Tþ (th¸ng 7/1917)

          Lóc mÊt Cô míi 21 tuæi, chua lËp gia ®×nh.

2. §Æng ThÞ NËy: Con thø 2 cña Cô Trung.

          - Sinh n¨m 1900, ngµy mÊt: Kh«ng nhí

          - Cô xuÊt gi¸ vÒ hä Hoµng, x· Nghi Truêng, huyÖn Nghi Léc. Chång tªn lµ Hoµng V¨n Phóc nªn cßn gäi lµ Bµ Phóc. Cô sinh h¹ 3 nguêi con lµ:

          - Hoµng ThÞ Miªn: Lµm n«ng nghiÖp, lÊy chång ë x· Nghi Truêng, Nghi Léc.

          - Hoµng Träng ¸ng, Häc §¹i häc Su ph¹m, d¹y CÊp 3 ë Hµ Néi

          - Hoµng ThÞ Sen, lµm n«ng nghiÖp, lÊy chång t¹i x· Nghi Truêng, Nghi Léc.

3. §Æng ThÞ Nhá: Con thø 3 cña Cô Trung.

          - Sinh ngµy 13 th¸ng 4 n¨m Nh©m DÇn (th¸ng 5/1902)

          - MÊt ngµy 26 th¸ng 3 n¨m T©n Söu (th¸ng 5/1961)

          Chång lµ NguyÔn Huy PhiÕn, ë lµng Hoµng CÇn, x· Hung T©n.

          Cô sinh h¹ ®Õn 9 nguêi con.

          - NguyÔn Huy TiÒm, lµm kÕ to¸n Hîp t¸c x· N«ng nghiÖp.

          - NguyÔn Huy ThuÇn, LiÖt sü chèng Ph¸p

          - NguyÔn ThÞ Lu¬ng, lµm n«ng nghiÖp, lÊy chång vµ cïng gia ®×nh di d©n lªn huyÖn Quú Hîp.

          - NguyÔn Huy Thôc, cßn gäi lµ Thanh Tïng, §¹i T¸ Qu©n ®éi

          - NguyÔn ThÞ Du¬ng, mÊt lóc 4 tuæi

          - NguyÔn Huy Uyªn, häc §¹i häc Su ph¹m d¹y CÊp 3, nay nghØ hu t¹i Hng T©n.

          - NguyÔn Huy TuÊn, Truëng phßng C«ng nghiÖp huyÖn ThuËn Ch©u , tØnh S¬n La.

          - NguyÔn Huy Ch©u, mÊt lóc 10 tuæi

          - NguyÔn ThÞ T¸m, Kü su, c«ng t¸c ë Bé X©y Dùng, nay nghØ huu ë Hµ Néi.

4. §Æng C«ng Tiu: Con thø 4 cña Cô Trung

          - Sinh ngµy 5 th¸ng 6 n¨m Êt Tþ (th¸ng 7/1905)

          - MÊt ngµy 15 th¸ng 8 n¨m MËu Ngä (th¸ng 9/1918)

          Huëng du¬ng 14 tuæi.

Lêi S¸m hèi thø 2

                   - KÝnh l¹y Vong Linh c¸c bËc TiÒn Nh©n.

          Con ®uîc vinh dù viÕt cho Chi Hä §Æng C«ng Hung Th«ng cuèn Ph¶ Téc nµy.

          Con cã mét ®iÒu t©m nguyÖn vµ t©m huyÕt muèn gîi ý vµ nh¾n göi tíi c¸c ®êi sau mµ con s¾p viÕt ra sau ®©y, ®ã lµ viÖc muèn rót ra nh÷ng Bµi häc kinh nghiÖm tõ nh÷ng tÊm gu¬ng lµ c¸c bËc TiÒn Nh©n ®Ó lµm tiÒn ®Ò cho con ch¸u c¸c ®êi sau suy ngÉm, ®Ó mong sao c¸c ®êi sau, Hä §Æng chóng ta sÏ cã nhiÒu nguêi tiÕp buíc vµ v¬n lªn h¬n nh÷ng ngêi ®i truíc víi tinh thÇn "Con h¬n cha lµ Hä ta cã phóc".

          Khi viÕt ®iÒu nµy, nghe qua tuëng nhu lµ sù ph¹m Thuîng, lµ sù m¹o muéi ®èi víi c¸c bËc TiÒn Nh©n. Nhung kú thùc kh«ng ph¶i nhu vËy, mµ ®©y lµ sù tham chiÕu so s¸nh víi nh÷ng bËc cao h¬n víi lßng mong muèn nhu trªn. V× vËy, truíc khi viÕt, con cã lêi nµy xin s¸m hèi truíc víi c¸c Vong Linh. KÝnh mong tÊt c¶ Vong Linh c¸c bËc TiÒn Nh©n h·y hoan hû vµ hé tr× cho con thùc hiÖn tèt ý nguyÖn tèt ®Ñp nµy.



                                                          KÝnh xin s¸m hèi.

III. §iÒu t©m huyÕt nh¾n göi tíi

c¸c ®êi sau

* * *



          §äc qua LÞch Sö Hä §Æng Toµn Quèc, mçi chóng ta ®Òu phÊn khëi vµ tù hµo r»ng: Hä §Æng chóng ta cã mét truyÒn thèng vÎ vang vÒ Häc hµnh vµ Khoa cö, lµ mét trong nh÷ng Dßng Hä lín vµ l©u ®êi ë Nuíc ta, vµ ®· cã nh÷ng cèng hiÕn xøng ®¸ng cho LÞch Sö Nuíc nhµ, ®uîc LÞch Sö luu danh.

          Víi truyÒn thèng ®ã, hÇu nhu tÊt c¶ Gia Ph¶ cña c¸c dßng Hä §Æng ®Òu dµnh mét phÇn ®Ó ca ngîi, t¸n th¸n c«ng ®øc vµ gu¬ng s¸ng cña c¸c bËc TiÒn Nh©n.

          NÕu dßng hä nµo chua cã nh÷ng nh©n vËt danh tiÕng ®Ó con ch¸u t¸n th¸n vµ ca ngîi th× Dßng Hä ®ã sÏ rÊt buån v× "Hæ phËn kÐm hÌn" vµ 'Thua chÞ kÐm em" cña Tæ Tiªn nhµ m×nh.

          TÊt c¶ anh em con ch¸u trong Hä chóng ta h·y nªn biÕt nhu vËy, vµ mçi nguêi nªn suy ngÉm thËt kü vµ quyÕt t©m thËt cao, v¬n lªn phÊn ®Êu thµnh nh©n vËt LÞch Sö, cã cèng hiÕn lín cho §Êt Nuíc, ®Ó ®em l¹i niÒm vui vµ r¹ng danh kh«ng chØ cho riªng m×nh, cho gia ®×nh m×nh mµ cßn ®em l¹i niÒm vui vµ lµm r¹ng danh cho Dßng Hä.

          ViÖc ghi chÐp C«ng tÝch vµ ca ngîi, t¸n th¸n C«ng ®øc cña c¸c bËc TiÒn Nh©n ®Ó ®éng viªn vµ khuyÕn khÝch con ch¸u noi theo lµ viÖc lµm ®óng ®¾n vµ rÊt cÇn thiÕt.

          Tuy nhiªn, nÕu chØ dõng l¹i ë viÖc ca ngîi vµ t¸n th¸n, th× tuy ®óng nhung chua ®ñ.

          Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, l·nh tô vÜ ®¹i cña chóng ta lóc sinh thêi cã d¹y mét ®iÒu rÊt chÝ lý lµ:

                                      "Dao cã mµi míi s¾c

                                      Nuíc cã läc míi s¹ch

                                      Vµng cã luyÖn míi trong

                                   Nguêi cã tù phª b×nh míi tiÕn bé".

          Phª b×nh ë ®©y lµ nãi ph¶i biÕt rót ra nh÷ng g× lµ ®óng, nh÷ng g× lµ sai, nh÷ng g× ®· ®ñ, nh÷ng g× cha ®ñ, nh÷ng g× ®· ®îc, nh÷ng g× cha ®îc v.v...Trong nh÷ng viÖc lµm vµ nh÷ng bíc ®êng ®· qua ®Ó bæ sung kinh nghiÖm cho nh÷ng viÖc lµm vµ nh÷ng bíc ®êng s¾p tíi ®uîc tèt h¬n.

          ThÊm nhuÇn tu tuëng ®ã, ë cuèn Ph¶ Téc nµy muèn ®i xa h¬n thuêng lÖ mét bíc lµ muèn rót ra nh÷ng Bµi häc lín qua c¸c tÊm g¬ng cña c¸c bËc TiÒn Nh©n lµ ngêi Hä §Æng trong suèt qu¸ tr×nh LÞch Sö ®Ó nh¾n göi l¹i cho con ch¸u c¸c ®êi sau cã ai cÇn suy ngÉm.

          Cã mét ®iÒu næi bËt mµ ta nh×n thÊy rÊt râ rµng lµ: Trong LÞch Sö, nguêi Hä §Æng chóng ta häc hµnh ®ç ®¹t rÊt nhiÒu. Cã nguuêi th«ng minh xuÊt chóng nh Cô §Æng NghiÔm, ®Ëu b¶ng nh·n lóc 15 tuæi, hoÆc nh Cô §Æng Ma La, ®Ëu Th¸m Hoa lóc 13 tuæi.

          ChØ tÝnh tõ TriÒu Lý ®Õn TriÒu NguyÔn, Hä §Æng ®· cã rÊt nhiÒu ngêi ®Ëu TiÕn Sü, B¶ng Nh·n, Th¸m Hoa, Phã B¶ng v.v... Vµ cã c¶ Tr¹ng Nguyªn n÷a. Cã gia ®×nh ®îc Gia Ph¶ ghi lµ cã ®Õn bèn, n¨m ®êi liªn tiÕp nèi nhau ®Ëu TiÕn Sü, cã gia ®×nh trong mét ®êi cã ®Õn mÊy ngêi cïng chiÕm Khoa b¶ng cao.

          VËy mµ, tõ thuë c¸c Vua Hïng cho ®Õn thêi ®¹i Hå ChÝ Minh, qua mÊy chôc TriÒu ®¹i, ngoµi Cô Trêng Chinh ra, ngêi Hä §Æng cha cã ai lµm §Õ V¬ng, lµm Thñ LÜnh, hoÆc lµm Nguyªn Thñ Quèc Gia. Còng cha cã ai lµm Quan ®Õn bËc §¹i ThÇn c¶.

          Ngêi Hä §Æng chØ lµm ThÇn, lËp c«ng lín vµ ®îc nhµ Vua phong Tuíc, phong HÇu, ban thuëng bæng léc mµ th«i.

          Thèng kª cho biÕt: Tõ sau c¸c Vua Hïng ®Õn hÕt TriÒu NguyÔn, ®· cã ®Õn hµng tr¨m vÞ Thñ LÜnh c¸c phong trµo khëi nghÜa, vµ cã ®Õn hµng tr¨m vÞ Vua. VËy mµ kh«ng cã ai lµ nguêi Hä §Æng c¶.

          Qua ®ã thiÕt nghÜ: Nh÷ng ai lµ nguêi Hä §Æng cã t©m huyÕt, h·y nªn suy ngÉm cho s©u thùc tÕ nµy, ®Ó tr¶ lêi mét c©u hái ®¬n gi¶n lµ "T¹i sao ? !".



          - Ngêi Hä §Æng cßn thiÕu tµi ch¨ng?

          Kh«ng ph¶i nh vËy. V× LÞch Sö ®· cã nh÷ng vÞ Tíng tµi nh §Æng TÊt, §Æng Dung, ®uîc TriÒu §×nh nhµ Lª tÆng 4 ch÷ §¹i Tù "Trung ThÇn HiÕu Tö" vµ ®«i c©u ®èi:

" Quèc SÜ v« song song Quèc SÜ

Anh Hïng v« nhÞ nhÞ Anh Hïng"

          - Nguêi Hä §Æng cßn thiÕu trÝ ch¨ng?

          Kh«ng ph¶i nhu vËy. V× LÞch Sö ®· cã nh÷ng nguêi nhu Cô §Æng NghiÔm, §Æng Ma La ®Ëu B¶ng nh·n, Th¸m hoa, lóc cßn niªn thiÕu.

          - Nguêi Hä §Æng cßn thiÕu Phuíc ch¨ng?

          Nhung Phuíc lµ g×? NÕu cho r»ng Phuíc lµ Trêi cho th× kh«ng ®óng. V× lµm g× cã chuyÖn Trêi cho, hoÆc lµm g× cã chuyÖn Trêi cho kÎ nµy kh«ng cho nguêi kh¸c. Cßn nÕu cho r»ng Phuíc lµ nh÷ng g× do m×nh t¹o ra vµ tÝch l¹i th× cã thÓ ®óng. V× cã thÓ lµ C«ng tr¹ng vµ C«ng ®øc cña ngêi Hä §Æng chóng ta cha ®ñ ®Ó lµm bËc §Õ Vu¬ng. NÕu vËy, th× h·y tÝch cùc lµm ®iÒu thiÖn, vuît qua chÝnh m×nh, kÝnh nguìng c¸c bËc Vü nh©n vµ Th¸nh nh©n, häc tËp nh÷ng dßng hä cã ý chÝ lín vµ thµnh c«ng lín, vµ phÊn ®Êu nhiÒu h¬n n÷a ®Ó tÝch luü thªm Phuíc.

          - Nguêi Hä §Æng cßn thiÕu ý chÝ, thiÕu nghÞ lùc vµ thiÕu nguyÖn lùc ch¨ng?

          Cã lÏ ®óng vËy. V× tôc ng÷ ®· cã c©u:

" Cã cÇu míi ®uîc, cã uíc míi thÊy".

          C¸i "CÇu" vµ c¸i "¦íc" trong c©u tôc ng÷ trªn chÝnh lµ “ChÝ nguyÖn” vµ “NguyÖn lùc” ®Êy.

          Giê ta h·y xem nh÷ng nh©n vËt thµnh c«ng lín, nh÷ng bËc §Õ vu¬ng, nh÷ng bËc VÜ Nh©n vµ Th¸nh nh©n hä "CÇu" vµ Hä "¦íc" nhu thÕ nµo? Tøc lµ xem chÝ nguyÖn vµ nguyÖn lùc cña Hä ra sao?

          * Xa xua nhÊt lµ chÝ nguyÖn cña Hä Thôc.

          - Nhµ Thôc lÊy ®uîc Nuíc V¨n Lang cña Vua Hïng chØ tõ mét sù hiÒm thï ®uîc nung nÊu.

          Sö chÐp r»ng: Vua Hïng thø 18, cã nguêi con g¸i tuyÖt ®Ñp tªn lµ Mþ Nu¬ng. Thôc Vu¬ng cÇu h«n kh«ng ®uîc nªn rÊt tøc giËn. V× vËy, truíc khi mÊt, Thôc Vu¬ng di chóc l¹i cho con r»ng: "ThÕ nµo còng ph¶i lÊy cho ®uîc Nuíc V¨n Lang cña Vua Hïng".

          Lßng hiÒm thï ®ã lu«n lu«n nung nÊu cho nhµ Thôc mét ý tuëng "LÊy Nuíc V¨n Lang". Qu¶ nhiªn, ®Õn ®êi ch¸u cña Thôc Vu¬ng, nh©n khi Vua Hïng cËy cã Tuíng giái vµ søc m¹nh, sinh ra chñ quan. Thôc Ph¸n lùa thêi c¬ ®em qu©n tiÕn ®¸nh, lÊy ®uîc Nuíc V¨n Lang, lªn ng«i Hoµng §Õ, xung lµ Thôc An Du¬ng Vu¬ng.

          ChÝnh do nhê sù nung nÊu chÝ nguyÖn l©u ngµy thµnh nguyÖn lùc m¹nh, ®· gióp nhµ Thôc th¾ng Vua Hïng.

          - L¹i nhu bµ Trung Tr¾c, chØ v× nung nÊu ý chÝ diÖt cho ®uîc T« §Þnh ®Ó tr¶ thï cho chång, vËy lµ Bµ chiªu mé binh sü ®Ó khëi nghÜa. Qu¶ nhiªn, Bµ ®· thµnh c«ng, lËp nªn nghiÖp §Õ.

          ChÝnh v× sù nung nÊu ý chÝ nªn chÝ nguyÖn Êy ®· trë thµnh nguyÖn lùc, cho Bµ søc m¹nh vµ gióp Bµ thµnh c«ng.

          - L¹i nhu TriÖu ThÞ Trinh, nguêi con g¸i 19 tuæi nhng cã chÝ lín, ®· chiªu mé binh sü lµm Thñ LÜnh khëi nghÜa diÖt giÆc. Khi bÞ anh lµ TriÖu Quèc §¹t can ng¨n, bµ ®· kh¶ng kh¸i nãi: "T«i muèn cìi c¬n giã m¹nh, ®¹p con sãng d÷, chÐm c¸ Trµng K×nh ë biÓn §«ng".

          - L¹i nhu TrÇn Thñ §é, lµm Tuíng ë TriÒu Lý nhung lßng lu«n «m Êp méng tuëng dùng nghiÖp §Õ cho Hä TrÇn. Qu¶ nhiªn, nh©n c¬ héi TriÒu Lý suy yÕu, «ng ®· kh«n khÐo ®ua ng«i Vua tõ Hä Lý sang Hä TrÇn mét c¸ch ªm thÊm. Vµ khi giÆc Nguyªn sang x©m l¨ng, Vua TrÇn thÊy thÕ giÆc qu¸ m¹nh, ®Þnh hµng. ¤ng ®· khg¼ng kh¸i nãi: “NÕu BÖ H¹ muèn hµng th× h·y chÐm ®Çu t«i ®i ®·”.

          - L¹i nhu Hå Quý Ly, lµm Quan ë TriÒu TrÇn nhung ®· «m Êp hoµi b·o c¶i c¸ch x· héi vµ chÝnh trÞ, x©y dùng mét nÒn V¨n ho¸ D©n Téc. Qu¶ nhiªn, sau 28 n¨m, nh©n lóc nhµ TrÇn suy yÕu, ®· truÊt ng«i cña TrÇn ThiÕu §Õ, lËp nghiÖp §Õ cho Hä Hå.

          - L¹i nhu Lª Lîi, v× cã chÝ kh«i phôc non s«ng nªn ®· h¹ m×nh t«n nguêi hiÒn tµi, bá tiÒn nu«i binh sü, chiªu n¹p anh hïng hµo kiÖt, yªu thu¬ng d©n chóng, chu cÊp nguêi nghÌo, gióp kÎ ho¹n n¹n, chÞu khã chÞu khæ nÕm mËt n»m gai, c¶ vïng ai ai còng kh©m phôc. Qu¶ nhiªn, khi thêi c¬ ®Õn, «ng ®· khëi nghÜa thµnh c«ng, lËp nªn nghiÖp §Õ cho Hä Lª. Mét Dßng Hä trÞ v× l©u nhÊt trong LÞch Sö §Êt Nuíc.

          - L¹i nhu bµ Hoµng HËu Ph¹m Ngäc TrÇn (vî Lª Lîi) hy sinh th©n m×nh ®Ó lËp nghiÖp §Õ cho con.

          Sö chÐp r»ng: N¨m Êt Tþ (1425), khi Lª Lîi v©y thµnh NghÖ An, ®ªm n»m m¬ thÊy mét vÞ ThÇn ®Õn b¶o r»ng: "Tuíng Qu©n h·y cho t«i mét nguêi ThiÕp, t«i sÏ phï hé Tuíng Qu©n th¾ng giÆc, lµm nªn nghiÖp §Õ".

          Lª Lîi bÌn gäi c¸c bµ vî ®Õn ®Ó bµn vµ hái: "Cã ai chÞu ®i lµm vî cña vÞ ThÇn kh«ng? Sau nµy, khi ta lÊy ®uîc Nuíc, sÏ lËp con cña nguêi Êy lµm Th¸i Tö".

          C¸c bµ vî kh¸c kh«ng ai nãi g×, chØ cã bµ Hä Ph¹m kh¶ng kh¸i quú thua: "NÕu Minh C«ng gi÷ lêi høa, ThiÕp t«i xin nguyÖn x¶ th©n".

          §Õn ngµy 24 th¸ng 3 n¨m Êt Tþ (1425). Lª Lîi dïng bµ lµm lÔ tÕ ThÇn.

          Qu¶ nhiªn, khi Lª Lîi th¾ng giÆc, lªn ng«i Vua, ®· lËp con Bµ lµm Th¸i Tö.

          VÒ sau Bµ còng ®uîc truy t«n lµm Cung Tõ Quèc Th¸i MÉu.

          - L¹i nhu nhµ NguyÔn khëi méng §Õ Vu¬ng, ®· «m Êp méng Êy ®Õn 10 ®êi, nèi nhau chinh chiÕn, tõ NguyÔn Hoµng (1600), qua NguyÔn Phóc Nguyªn, NguyÔn Phóc Lan, NguyÔn Phóc TÇn, NguyÔn Phóc Tr¨n, NguyÔn Phóc Chu, NguyÔn Phóc Chó, NguyÔn Phóc Kho¸t, NguyÔn Phóc ThuÇn råi ®Õn NguyÔn Phóc ¸nh (1802) míi lËp ®uîc nghiÖp §Õ, më ®Çu cho triÒu ®¹i Nhµ NguyÔn. ThËt lµ mét sù nung nÊu kiªn hïng, mét ý chÝ kiªn ®Þnh, chiÕn ®Êu dai d¼ng, kÐo dµi nh÷ng h¬n 200 n¨m. VËy nªn thµnh c«ng lµ ph¶i.

          - Råi ®Õn Chñ TÞch Hå ChÝ Minh:

          Suèt c¶ mét ®êi nguêi chØ «m Êp cã mét chÝ nguyÖn lµ ®¸nh ®uæi Ngo¹i x©m, gi¶i phãng §Êt Nuíc, giµnh l¹i Hoµ b×nh §éc lËp cho D©n Téc ViÖt Nam, ®em l¹i Tù do, Êm no vµ H¹nh phóc cho Nh©n d©n ViÖt Nam. Nhê vËy, Nguêi trë thµnh vÞ L·nh tô VÜ ®¹i cña D©n Téc, ®ång thêi lµ Danh Nh©n V¨n ho¸ ThÕ giíi.

          Cho ®Õn gi©y phót cuèi cña ®êi m×nh, Nguêi vÉn chØ cã mét ham muèn Êy vµ nãi: "C¶ ®êi t«i chØ cã mét ham muèn, ham muèn ®Õn tét bËc lµ: Nuíc ta ®uîc Hoµ b×nh, §éc lËp, d©n ta ®uîc Tù do, §ång bµo ta ai còng cã c¬m ¨n, ¸o mÆc, ai còng ®uîc Häc hµnh. Ngoµi ra, t«i kh«ng cã mét ham muèn nµo kh¸c".

          - Vµ ®Õn Cô §Æng Xu©n Khu (tøc lµ Cô Truêng Chinh) víi bót danh "Sãng Hång", ®· cã mét c©u th¬ næi tiÕng lµ "Dïng c©y bót lµm ®ßn xoay chÕ ®é".

          C©u th¬ ®ã chÝnh lµ chÝ nguyÖn cña Cô, mét chÝ nguyÖn lín lao lµ "xoay chÕ ®é".

          Nhê chÝ nguyÖn lín Êy, ®· nung nÊu thµnh nguyÖn lùc lín, gióp Cô vuît qua tÊt c¶ nguy hiÓm, tï ®µy, khã kh¨n vµ gian khæ, ®a Cô lªn cu¬ng vÞ Tæng BÝ thu §¶ng, vµ vÞ Chñ tÞch Nuíc tµi ba.

          - Cao h¬n n÷a nh §øc PhËt ThÝch Ca. Khi cßn lµ Th¸i Tö, sau mÊy lÇn ra khái Hoµng Thµnh, ®îc thùc chøng c¶nh khæ ®au cña Nh©n thÕ, Ngµi ®· kh«ng cÇm lßng ®uîc vµ thèt lªn víi mäi ngêi r»ng: “TiÕng kªu ®au th¬ng cña ThÕ giíi xÐ r¸ch mµng tai ta. Lßng tõ bi cña ta chØ muèn xo¸ bá nh÷ng c¶nh khæ ®au cña Nh©n lo¹i”.

          Råi Ngµi nãi tiÕp:” SÏ lµ mét thø t×nh yªu gi¶ tr¸ nÕu ta chØ ë bªn c¹nh nh÷ng nguêi th©n ®Ó huëng nh÷ng l¹c thó Ých kû. Ta muèn ®õng bÞn rÞn ®Õn Tæ Quèc nhá hÑp nµy ®Ó ®uîc yªu c¶ Vò trô réng lín”.

          ThÕ råi vµi n¨m sau, Ngµi tõ bá Ngai vµng, Cung ®iÖn, QuyÕn thuéc, Gia ®×nh, Cung tÇn, Mü n÷… mét m×nh lªn ®uêng ®i t×m §¹o cøu khæ.

          Vµo rõng, Ngµi chän mét gèc Bå ®Ò to, so¹n chç ngåi råi ph¸t nguyÖn:”NÕu kh«ng t×m ®uîc §¹o th× ta quyÕt kh«ng rêi chç nµy”.

          Nhê ý chÝ lín lao vµ lßng Tõ bi v« h¹n ®ã, Ngµi ®· chøng Tam Minh, Lôc Th«ng, mêi t¸m PhÐp bÊt céng vµ thµnh PhËt.

          Qua trªn 2.500 n¨m ph¸t triÓn, §¹o cña Ngµi ®· ®uîc truyÒn ra toµn ThÕ giíi ®óng nhu “Së nguyÖn” cña Ngµi.

          §óng lµ mét sù hy sinh to lín, mét quyÕt t©m lín vµ mét ý chÝ trïm Vò trô

          §ã lµ nh÷ng “Së cÇu”, nh÷ng “¦íc muèn”, nh÷ng “ChÝ nguyÖn”, nh÷ng “NguyÖn lùc” cña mét sè nh©n vËt thµnh c«ng lín, cña c¸c bËc §Õ V¬ng, cña mét sè VÜ Nh©n vµ Th¸nh nh©n nay nªu lªn ®©y ®Ó mäi nguêi cïng tham kh¶o.

          B©y giê ta h·y bµn luËn vÒ “Së häc”, “Së cÇu” cña phÇn lín hµng Nho sü, vµ “Së häc”, “Së cÇu” cña con ch¸u chóng ta ngµy nay.

          Trong x· héi xa, nguêi ®uîc häc hµnh rÊt Ýt. ChØ cã nh÷ng nguêi ë bËc §Õ Vu¬ng, hµng Quan l¹i, hoÆc hµng Nho sü míi ®uîc häc thÊu ®¸o. Cßn ®¹i bé phËn lµ líp b×nh d©n th× rÊt Ýt ngêi ®uîc häc. NÕu cã ch¨ng th× còng chØ ®Õn møc viÕt th¹o, ®äc th«ng ®Ó ®äc v¨n cóng lµ chñ yÕu. Cao h¬n chót n÷a th× lµm ®uîc Cô H¬ng hoÆc Cô §å lµng lµ cïng.

          ë tÇng líp cao h¬n, tõ hµng Nho sü trë lªn th× së häc cña hä cã së cÇu râ rµng. §ã lµ häc ®Ó lµm Quan, häc ®Ó ®uîc “Vinh th©n”.

          Hai ch÷ “Vinh th©n” nhu lµ c¸i g× ®ã rÊt s¸ng l¹n, nhu lµ môc tiªu duy nhÊt, l«i cuèn, thu hót hÇu hÕt c¸c v¨n tµi, sü tö cña hµng Nho sü. Cã mét lo¹i thÊp h¬n lµ häc ®Ó cÇu ®uîc "Êm th©n".

          §eo ®uæi môc tiªu ®ã, cã kh«ng Ýt nh÷ng cËu nho nghÌo ®· kh«ng tiÕc thêi gian, tiÒn tµi vµ c«ng søc, ngµy ®ªm nung nÊu, dïi mµi kinh sö ®Ó ®i thi, mong cho ®Ëu ®¹t ®Ó ®uîc c¸i "Vinh th©n".

          Khi thi ®Ëu, ®uîc Vua ban cho "Vinh quy b¸i Tæ", d©n lµng ph¶i ra ®ãn ruíc, Gia téc ph¶i khao mõng. Tõ ®©y lµ trë thµnh «ng NghÌ, «ng Phã, tuú theo Khoa b¶ng vµ s¾c Vua phong. Vµ còng tõ ®©y, cã ¸o mò nghªnh ngang, xe dï vâng läng, kÎ ®ãn nguêi ®ua... ®óng lµ "Vinh th©n" thËt.

          ThÕ råi trong sè ®ã, cã nh÷ng nguêi ®uîc TriÒu §×nh bæ lµm Quan, lµm «ng Tri, «ng Tæng, «ng HuyÖn, «ng TØnh… c¶ Hä th¬m l©y. Song còng cã nguêi tuy ®Ëu ®¹t nhung còng ch¼ng lµm nªn c«ng tÝch g×, chØ suèt ngµy tô tËp ®µm ®¹o vÒ ch÷ nghÜa v¨n ch¬ng, xa rêi thùc tÕ thµnh líp Hñ nho hoÆc vÒ ë Èn. ChØ cã mét sè rÊt Ýt lµm Quan ®Õn bËc §¹i thÇn.

          - V× sao l¹i thÕ ?

          - §¬n gi¶n chØ lµ ë chç "Së CÇu". Tøc lµ ë chç c¸i "CÇu" vµ c¸i "¦íc". cña Hä. Nãi c¸ch kh¸c lµ: Kh¸c nhau ë Môc tiªu vµ Lý tuëng.

          - C¸c bËc §Õ Vu¬ng, v× cã méng §Õ Vu¬ng «m Êp l©u ngµy thµnh nguyÖn lùc m¹nh mµ lµm nªn nghiÖp §Õ. Tuy còng lµ cÇu oai danh nhung lµ c¸i cÇu lín, cßn viÖc cÇu c¸i "Vinh th©n" chØ lµ cÇu c¸i nhá.

          - ë bËc VÜ Nh©n nh Cô Truêng Chinh cÇu "Xoay chÕ ®é", ®ã lµ cÇu c¸i rÊt lín, cßn cÇu lµm Quan lµ cÇu c¸i nhá.

          - Cßn nhu Cô Hå ChÝ Minh l¹i cÇu cho §Êt Nuíc ®uîc Hoµ b×nh, §éc lËp, cÇu cho d©n ®uîc Tù do, §ång bµo ai còng cã c¬m ¨n, ¸o mÆc, ai còng ®uîc häc hµnh. Ngoµi ra kh«ng cã cÇu g× kh¸c. §ã lµ c¸i së cÇu cña bËc §¹i VÜ Nh©n, vµ cña bËc Th¸nh Nh©n.

          Cßn ë bËc Th¸nh nhu §øc PhËt ThÝch Ca th× cã së cÇu lín trïm c¶ Vò trô.

          CÇu lín ®uîc lín, cÇu nhá ®uîc nhá lµ lÏ thuêng t×nh.

          ë bËc lín nµy, tÊt c¶ së cÇu lµ cÇu cho nguêi kh¸c, cÇu cho D©n Téc, cÇu cho Nh©n Lo¹i, cÇu cho tÊt c¶ mäi nguêi chø kh«ng cÇu c¸i g× riªng cho m×nh c¶. Vµ tÊt c¶ cuéc ®êi lµ phôc vô D©n Téc, phôc vô Nh©n Lo¹i, phôc vô tÊt c¶ mäi nguêi, kh«ng cã c¸i vÞ kû, Ých kû cña m×nh.

          Cßn nÕu chØ cÇu c¸i sù "Vinh ThÇn" nh nãi ë trªn lµ cÇu c¸i nhá nhoi, vÞ kû.

          Sù kh¸c nhau lµ nhu vËy.

          Qua ®ã ®ñ biÕt, nguêi ta Häc chØ ®Ó cÇu lµm Quan hoÆc cÇu c¸i "Vinh Th©n" lµ cÇu c¸i nhá, cÇu c¸i vÞ kû, vµ thËt lµ nguy hiÓm. Nã nguy hiÓm lµ v× lµm cho con nguêi ®ã mÊt hÕt chÝ nguyÖn lín, lµm cho toµn bé ho¹t ®éng cña hä kh«ng cßn ý nghÜa g× ngoµi viÖc t«n vinh c¸i th©n cña hä. ThËt lµ Ých kû thay.

          Së cÇu nhu thÕ lµ chua ®ñ.

* * *

          VËy, c¸i së häc vµ c¸i së cÇu cña con ch¸u chóng ta h«m nay th× sao?

          - Ngµy nay, nh©n lo¹i ®· buíc vµo thÕ kû 21, khoa häc ph¸t triÓn nh vò b·o, kinh tÕ ®· héi nhËp toµn cÇu, x· héi biÕn ®æi nhanh nhu lèc, nhu b·o, lµm cho con nguêi còng xoay nhu chong chãng.

          Sèng trong giai ®o¹n x· héi nhu vËy, hÇu hÕt c¸c cËu Tó, c« Tó cña chóng ta còng ®ang l¨n lén häc ngµy häc ®ªm, häc cho ®Õn b¼n tÝnh, häc cho ®Õn mô c¶ ®Çu, häc cho ®Õn kh«ng cßn thêi gian në mét nô cuêi v.v... §Ó mong sao theo kÞp thiªn h¹, ®Ó mong sao khái bÞ ®Èy ra lÒ x· héi, ®Ó mong sao khái bÞ rít l¹i ®»ng sau, vµ ®Ó mong sao cã ®uîc tÊm b»ng mµ kiÕm c«ng ¨n viÖc lµm.

          ¤i, häc ®Õn nhu vËy, lo toan ®Õn nh vËy mµ chung quy còng chØ lµ ®Ó kiÕm c«ng ¨n viÖc lµm th«i (mµ thùc chÊt lµ cÇu ®uîc "Êm c¸i th©n") th× thËt lµ nhá qu¸.

          ¬i c¸c cËu Tó c« Tó, ¬i c¸c bËc Cha MÑ, cã c¸ch nµo ®Ó gióp c¸c C«, c¸c CËu ph¸t triÓn ®uîc chÝ nguyÖn lín h¬n kh«ng?...

* * *

          Qua nh÷ng thùc tÕ ®· rót ra ë trªn, cã thÓ cho ta tham chiÕu vµ kÕt luËn r»ng:

          - Nguêi Hä §Æng chóng ta, tuy th«ng minh, tµi giái, cã §øc - HiÕu - Trung nhung “ý chÝ” chua cao, “chÝ nguyÖn” chua lín vµ “nguyÖn lùc” chua m¹nh, nªn chua cã mÊy ai thµnh ®uîc nghiÖp lín.

          Nãi c¸ch kh¸c: Nguêi Hä §Æng chóng ta chua cã méng lín, chua cã méng §Õ Vu¬ng.

          Trong LÞch Sö, ngêi Hä §Æng míi chØ dõng l¹i ë ch÷ "Phß".

          VÒ ch÷ "Phß" suy cho cïng, thùc chÊt lµ "Nu¬ng bãng Tïng qu©n". Tøc lµ gãp søc gãp c«ng gióp cho nguêi kh¸c dùng nghiÖp, råi sau m×nh nu¬ng vµo ®ã mµ huëng Tuíc, huëng Léc, huëng sù Ban ©n v.v...

          §ã lµ mét kÕt luËn kh«ng mong muèn nhng mµ lµ mét thùc tÕ.

          VËy nh÷ng ai lµ nguêi Hä §Æng muèn cã chÝ nguyÖn lín, muèn cã thµnh c«ng lín, xin h·y dòng c¶m vuît qua chÝnh m×nh nh×n vµo kÕt luËn nµy. §ã míi lµ ®iÒu quý gi¸ gÊp tr¨m ngµn lÇn sù ngîi ca.

* * *

          ViÕt ra nh÷ng ®iÒu nµy, mét lÇn n÷a cói xin Vong Linh c¸c bËc TiÒn Nh©n, xin tÊt c¶ anh em vµ con ch¸u h«m nay cïng c¸c thÕ hÖ mai sau, h·y ®ång c¶m víi kÕt luËn trªn, vµ ®õng cho r»ng bµi viÕt nµy lµ thõa, lµ qu¸, lµ dµi dßng, lµ ®i nguîc dßng, lµ ph¹m Thuîng, lµ m¹o muéi v.v... vµ nhÊt lµ ®õng sî.

          V× thùc ra ë ®©y chØ rót ra mét ®iÒu rÊt thùc, mét thùc tÕ bæ Ých rÊt lín qua c¸i nh×n xuyªn suèt, ®Ó mong cho mai sau, Hä ta sÏ cã nh÷ng ai ®ã ®uäc tíi, råi suy ngÉm vµ lÜnh ngé ®uîc ®iÒu nµy, råi trçi dËy trong m×nh c¸i "Së cÇu" vµ "Së nguyÖn" cña c¸c bËc VÜ Nh©n, råi phÊn ®Êu trë thµnh bËc VÜ Nh©n, muu h¹nh phóc cho D©n Téc hoÆc Nh©n Lo¹i, lµm r¹ng danh h¬n n÷a cho Dßng Hä ta. §uîc vËy th× nguêi viÕt ra ý nµy, dï lµ ë Suèi Vµng, hay ë câi Trêi §©u SuÊt, hay ë TÞnh §é T©y Phu¬ng v.v... còng rÊt vui, v× thÊy m×nh ®· lµm ®uîc mét viÖc tèt.

* * *



ph¶ ký gia téc

nh¸nh i chi ii hä ®Æng c«ng hung th«ng



Lêi nãi ®Çu

          TËp "Ph¶ ký Gia Téc" nµy trÝch tõ cuèn "Ph¶ Téc chi hä §Æng C«ng Hung Th«ng", nay ghi riªng vµo ®©y ®Ó con ch¸u c¸c ®êi sau biÕt c¸c bËc Tiªn Nh©n cña Gia téc m×nh mµ ghi nhí vµ thê phông.

          §êi thø nhÊt cña Ph¶ ký Gia téc nµy tÝnh tõ Cô §Æng C«ng Huúnh (§êi thø IV trong Ph¶ Téc...), bëi Cô lµ nguêi ®øng ®Çu nh¸nh. V× vËy, khi ®äc vµ ®èi chiÕu c¸c ®êi cña tËp "Ph¶ ký Gia téc" nµy víi cuèn "Ph¶ téc..." cã sù kh¸c nhau lµ v× lý do nhu vËy.

          TËp "Ph¶ ký Gia téc" nµy chØ ghi ng¾n gän, ®¬n gi¶n, chñ yÕu lµ mét b¶ng Ph¶ hÖ c¸c ®êi, cßn néi dung tiÕp theo chØ ghi tªn tuæi, vµ bµi vÞ cña mçi nguêi khi qua ®êi ®Ó con ch¸u biÕt mµ lµm giç.

                                                                   VËy nay kÝnh bót.

§êi thø I : §Æng C«ng Huúnh

-------------------------



          - N¨m sinh, n¨m mÊt: ThÊt truyÒn

          - Giç ngµy: 11 th¸ng 11

Bµi vÞ:

HiÓn kh¶o tiÒn Hu¬ng Trung kú l·o,

thä thÊt tuÇn du §Æng M¹nh C«ng, Tù C«ng Huúnh,

HiÖu tõ thuËn phñ qu©n vÞ tiÒn.

Cô bµ:

          - Truëng n÷ Hä Cao

          - N¨m sinh, n¨m mÊt: ThÊt truyÒn

          - Giç ngµy: Mång 2 tÕt

Bµi vÞ:

HiÓn tû tßng phu Hu¬ng Trung kú l·o,

thä b¸t tuÇn du, §Æng ChÝnh ThÊt Cao ThÞ H¹ng NhÊt, huý ThÞ Bµ Huúnh, Tõ thuËn, Nhô nh©n vÞ tiÒn

* * * * *

§êi thø II : §Æng C«ng Tuy

-------------------



          - N¨m sinh: Kh«ng nhí

          - N¨m mÊt: Ngµy 14 th¸ng 3 n¨m Êt Mïi (1955) Thä trªn 70 tuæi

          - Giç ngµy: 14 th¸ng 3

          - Cô cßn cã tªn kh¸c lµ Gi¸p. Tõ tªn lµ Gi¸p vµ tuæi thä ghi trong bµi vÞ, ta cã thÓ ®o¸n cô sinh n¨m Gi¸p Th©n (1884), mÊt n¨m Êt Mïi (1955) Thä 72 tuæi.

Bµi vÞ:

HiÓn kh¶o tiÒn B¶n L©n tri l©n kiªm Kh¸n suÊt, thä thÊt tuÇn du,

§Æng M¹nh C«ng, Tù C«ng Tuy, thuþ ChÊt Ph¸c,

phñ qu©n vÞ tiÒn.

Cô bµ:

          - Truëng n÷ Hä Hoµng, tªn lµ Hoµng ThÞ Loan

          - N¨m sinh, n¨m mÊt: ThÊt truyÒn

          - Giç ngµy 8 th¸ng 5

Bµi vÞ:

HiÓn Tû tßng Phu tiÒn B¶n L©n Tri L©n kiªm Kh¸n suÊt, §Æng ChÝnh ThÊt, Hoµng ThÞ H¹ng NhÊt, huý ThÞ Loan, thuþ ChÊt Trùc Nhô nh©n vÞ tiÒn.

* * * * *