Thủy tổ Họ Hà là một họ lớn của người châu Á. Có mặt ở Việt Nam và Trung Quốc (Hán tự: 何, Bính âm: He). Trong danh sách Bách gia tính họ Hà đứng thứ 21 trong hàng ngàn họ.Theo một số nhà Sử học của Viện sử học, Cao tổ họ HÀ việt nam là cụ HÀ ĐẮC TRỌNG , có mặt tại Việt nam từ năm 900-910 tại Tuyên Quang. tại đây họ Hà đã trải qua 15 đời làm Châu mục Châu Vị Long (Tương đương tỉnh trưởng Tuyên Quang ngày nay), có 2 đời vua lý ban Phò Mã và Thái Phó, Thái Bảo (3 vị quan lớn nhất triều Lý). Tấm bia cổ của cụ Hà Hưng Tông năm 1107 hiện vẫn còn nguyên tại chùa Bảo Ninh Sùng Phúc - Chiêm Hóa - Tuyên Quang (GS Sử học Nguyễn Minh Tường)Một truyền thuyết khác cho rằng họ Hà Việt nam bắt nguồn từ thời Hùng Vương, hiện nay đền thờ 4 vị Tướng họ Hà vẫn còn bảo tồn tại xã Hiền Quang - Phú Thọ.