Theo văn bia tại nhà thờ tổ, họ Hoàng ta là một phái ở quận Giang Hạ (Trung Quốc), đến nay không biết đã trải qua bao nhiêu đời. Theo những điều ghi chép trong gia phả, vì bị mai một lâu ngày nên không còn truyền lại. Bắt đầu từ Tiên Tổ Hoàng Pháp Thắng đặt nền móng nhân nghĩa, gia đình thi lễ, minh đức trường xa. Qua một số đời, họ Hoàng ta ở Ngọc Lâm luôn bị độc đinh và khó phát đạt theo đường khoa cử, nên đã nhờ thầy tướng số xem và chỉ bảo rằng - phải chuyển chỗ ở mới phát được. Sau này  họ Hoàng chuyển từ Làng Ngọc Lâm  (Diễn Thắng+Diễn Lợi, Diễn Châu, NA) về làng Quảng Hà (Diễn Cát, Diễn Châu, NA), mua đất của họ Đàm, đào ao, tôn nền làm nhà thờ và phát triển nên nhánh họ Hoàng Quảng Hà của chúng ta ngày nay.

Khảo luận

Qua gia phả ở Nho Lâm Diễn Thọ và xóm Đầu Cầu Diễn Lợi-Diễn Châu, kết nối chưa chính thống và còn có một số mâu thuẫn chưa xác minh được. Từ ông Pháp Thắng trở lên như sau:

1. Hoàng Đương

2. Hoàng Bá Giao (Hoàng Viết Nghiêu - Liên quan đến một số gia phả Đức Thọ, Hà Tĩnh, Nam Đàn, Hưng Nguyên.. có viết là 3 anh em từ Trung Quốc sang có tên ông này)

3. Hoàng Trục

4. Hoàng Nhạc

5.1 Hoàng Công Cán (Họ Hoàng xóm Đầu Cầu Diễn Lợi phụng tựu)

5.2 Hoàng Công Miễn (sinh ra Hoàng Pháp Thắng)

5.2.1 Hoàng Pháp Thắng (ông tổ họ Hoàng Quảng Hà)

Qua việc di chuyển của dòng họ từ Ngọc Lâm về Quảng Hà cũng có chuyện truyền miệng như sau. Đó là chuyện một anh họ Lê (Lê Quốc Tuy) đi lính sau này thành đạt làm quan, cả làng Ngọc Lâm không chịu đi rước vì xuất thân là anh ta không phải là con nhà gia thế ?-"Muốn làm tướng thì họ Lê, muốn làm quan thì họ Hoàng".  Về đến sông Cấm, Huyện Nghi Lộc-Nghệ An (hoặc bến Kiềng, Diễn Thọ, Diễn Châu, NA))  anh lính nọ mới viết một tờ giấy thề với trời xanh rằng "cầu cho họ Hoàng ở Ngọc Lâm không bao giờ thi đỗ đạt cả". Cầu khấn xong anh ta ném tờ giấy xuống sông. Từ đó họ Hoàng qua một số đời không hiển đạt theo đường khoa cử!

 Có một số điểm cần xác minh lại:

• Việc chuyển toàn bộ dòng họ từ Ngọc Lâm thôn về Quảng Hà thôn có phải từ đời cụ Hoàng Pháp Thắng không hay đời nào. Vì theo các cụ kể lại, khi Cụ Hoàng Viết Học đỗ hiệu sinh, cả hai Làng Ngọc Lâm và Quảng Hà không ở đâu chịu đi rước, vì làng Ngọc Lâm cho rằng cụ đã chuyển về làng Quảng Hà. Ngược lại làng Quảng Hà cho rằng cụ vẫn là người gốc Ngọc Lâm. Cả giận, cụ cầm gia phả dòng họ đi biệt tích. Đến năm chính hòa 19 (1699), dòng họ làm phách thể bằng gỗ dâu, rước và chôn tại Nương Tháng xứ (nay thuộc làng Quảng Hà).
  
• Trong bia đá của nhà thờ tổ ghi là tổ là Hoàng Pháp Thắng còn trước đó thất lạc gia phả chỉ biết dòng họ ta có gốc từ Giang Hạ -Trung Quốc sang. Theo các nhánh họ Hoàng ở Đầu Cầu (Diễn Lợi), Nho Lâm (Diễn Thọ), Kẻ Trùm (Diễn Thắng), cụ Hoàng Nhạc lại là ông của cụ Pháp Thắng. Tiễn sĩ Hoàng Nhạc (1478-??) có nhà thờ tại đền Áo đen (đền Trùm-Diễn Thắng), đỗ tiến sĩ 1502 (Cảnh Thống thứ 6), đi sứ chiêm thành 1502 và Nhà Minh 1507, mất tại Trung Quốc. Vậy tại sao không lấy cụ Hoàng Nhạc hay cụ Hoàng Đương ở Nho Lâm làm ông tổ dòng họ Hoàng Quảng Hà? Phải chăng còn có nhiều nhánh Hoàng khác nhau từ Trung Quốc sang mà cụ Pháp Thắng không phải là nhánh của cụ Hoàng Nhạc?