MẤY NÉT SƠ LƯỢC HỌ TRẦN ĐẠI TỘC
Thôn Ngọc Giả,xã Trực Đạo, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định
Thời gian trải qua hơn 500 năm tồn tại, nối dõi kế thừa 20 đời có lẻ : họ Trần, họ Cao, học Phạm, họ Lã, họ Lường cùng nhau về nơi đây khai hoang, lấn biển, lập ấp. Đặt tên làng Kim Giả ( nay là thôn Ngọc Giả,xã Trực Đạo, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định ). Thời nhà Trần gọi nơi đây là vùng Hải Ấp tức huyện Hải Hậu, huyện Trực Ninh bây giờ. Ven sông Ninh Cơ ( nhánh của sông Hồng ) để làm ăn sinh sống lập nghiệp. Từ đó ông tổ họ Trần Đình Đại Tộc chính quê Nam Thượng đã cùng các dòng họ trên xây dựng sử dụng từ đường để thờ cúng. Con cháu tiếp nối, giữ gìn mở mang phát triển cho đến ngày nay.
Hiện nay từ đường Trần Đại Tộc tọa lạc ở thôn Ngọc Giả, xã Trực Đạo, huyện Trực Ninh,tỉnh Nam Định với diện tích ... m2 gồm 3 tòa chính : Tiền đường, Trung đường, Hậu đường. Hướng nhà nhìn về phía Nam. Phía đông giáp tiểu lộ ( đường dong ngõ ). Phía trước nhà là sân và ao từ đường. Phía tây giáp đất ở của con cháu trong họ ( ngành 3 ) để tiện việc trông coi, hương khói từ đường qua đời trước tiếp nối đời sau.Phía bắc giáp khu dân cư làng mạc trù phú và các dòng họ cũng tồn tại lâu đời.
Những di tích chính còn lại gồm có : phía trước là 2 cổng ra vào, 2 cột đá được xây dựng thời Đông A ( nhà Trần ), phần tiền đường được tu bỏ tôn tạo thời Nguyễn ( năm 1900 ). Các bức: Tam đại tự,Hoành Phi, Câu đối, Đồ thờ còn ghi lại dấu tích các đời con cháu xây dựng, tiến cúng hiện đang thờ phụng.
Năm 2014, con cháu,chắt,nội ngoại đồng tộc đẳng trong dòng họ tu bổ sửa chữa sạch đẹp, xong việc tu bổ sửa sang khang trang đẹp đẽ hơn cần phải có thời gian và tấm lòng hảo tâm công đức đóng góp của con cháu.
Thời gian dài có nhiều sự đổi thay của lịch sử dựng nước giữ nước, bảo vệ Tổ quốc , lớp lớp con cháu kế tiếp tòng quân tham gia được tổ tiên phù hộ. Duy chỉ có 2 liệt sĩ , 3 thương binh thời chống Pháp, chống Mỹ. Cấp bậc cao nhất của con cháu có người là Đại tá, Giám đốc, Trưởng phòng, Hiệu trưởng ở cơ quan nhà nước, trường học. Ngoài ra còn có các danh nhân, doanh nghiệp, chủ cơ sở sản xuất kinh doanh, thương mại dịch vụ, kinh tế nhiều con cháu khá giả, đời sống ngày một đi lên.
Dòng họ Trần được UBND huyện Trực Ninh tặng bức Trướng và trao bằng " Dòng họ hiếu học ". Hiện tại con cháu trong dòng họ đa số đỗ đạt đại học, cao đẳng, làm công chức, viên chức, doanh nghiệp và sản xuất nông nghiệp góp phần xây dựng quê hương đất nước, dòng họ ngày một ấm no hạnh phúc và thịnh vượng.
Dòng họ duy trì đến nay đã được hơn 20 đời. Từ đời thứ 1 nhất đến đời thứ 9 gia phả các cụ để lại đã bị thất lạc. Dòng họ được phân chia làm 3 ngành ( Nhất Lang, nhị Lang, tam Lang ).
Ngành 1 (Nhất Lang ) bao gồm 3 phái.
- Phái 1 : Con cháu xây dựng từ đường ở thôn Ngọc Đông,xã Trực Thanh, ông Trần Đình Đáp là trưởng phái, trưởng ngành đồng thời là trọng tôn Trần Đại tộc.
- Phái 2 : Con cháu xây dựng từ đường ở thôn Ngọc Giả, xã Trực Đạo, do ông Trần Đình Tân trưởng phái.
- Phái 3 : Con cháu và từ đường xây dựng ở xóm 9 thôn Ngọc Đông, xã Trực Thanh do ông Trần Đình Ngôn chủ trì.
Ngành 2 ( Nhị Lang ) do ông Trần Đình Quát trường ngành ở thôn Ngọc Giả, xã Trực Đạo, Huyện Trực Ninh.
Ngành 3 ( Tam Lang ) con cháu đông đúc cư trú ở rải rác khắp nơi như : tp Hồ Chí Minh, Đăk Lăk, Lâm Đồng, Nam Định,...
Hằng năm họ Trần Đại tộc tổ chức giỗ tổ vào các ngày 21 - 3, 14 - 4, 15 - 7, 15 - 12 âm lịch. Nghi lễ được thực hiện cúng, lễ, tế theo tập quán cổ truyền của dân tộc. Còn lại các ngành 1,2,3 và các phái tổ chức cúng tế các cụ theo phả đồ của ngành, phái mà con cháu đang thờ phụng.
Do gia phả cũ không còn nên các cụ tổ từ đời thứ 1 đến đời thứ 9 có tên trong Phó ý xong con cháu không rõ đời nào ? để xếp thứ tự theo đời. Nên việc cúng tế tùy thuộc vào các ngành, phái cung phụng.
Phần mộ tổ qua các đời đã được xây dựng, bảo quản, tu bổ hằng năm con cháu tề tựu về hương khói vào tiết Thanh Minh, và các tiết cúng tế trong năm.
Năm 2014, ban quản tộc Trần Đại tộc do ông Trần Đình Ban làm trưởng ban đã họp thống nhất thành lập tổ xây dựng phả đồ dòng họ từ đời thứ 10 đến đời thứ 20 và đến nay. Do ông Trần Đình Thỉnh làm tổ trưởng, ông Trần Đình Nga làm thư kí cùng các ông bà cao tuổi, trưởng các ngành, phái trong họ hợp sức cùng nhau xây dựng gia phả dòng họ Trần Đại tộc. Đến nay cơ bản đã hoàn thành.
Trong quá trình xây dựng phả đồ tất nhiên sẽ còn thiếu xót con cháu trong dòng họ gần xa, trong ngoài nước nhận được thông tin này cần bổ sung chỉnh sửa, góp ý để hoàn thiện chính xác hơn xin liên hệ với ông Trần Đình Thỉnh theo số điện thoại 0946401688 hoặc ông Trần Đình Nga số điện thoại 0912208720.
Xin chân thành cảm ơn !!!
Ban quản tộc Trần Đại Tộc.