Dòng họ Nguyễn Tông tại làng Vị Hạ, xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam có nguồn gốc từ thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh. Cách đây khoảng 500 năm, do tính chất lịch sử lúc bấy giờ, nhiều thành viên của dòng họ Nguyễn Tông đã rời Hà Tĩnh để ra lập nghiệp tại huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Kể từ đó, dòng họ Nguyễn Tông tại Bình Lục, Hà Nam liên tục phát triển và có mặt tại mọi miền của đất nước. Các nhân vật nổi tiếng của dòng họ phải kế đến cụ Thượng Tổ Quang Lượng Hầu, cụ Nguyễn Tông Mại - tiến sỹ đời Hậu Lê, cụ Nguyễn Khuyến - tam nguyên Yên Đổ...

*** Chú thích:

Cụ tổ Quang Lượng hầu làm Đại tướng triều Mạc. Thuở ấy vùng Yên Đổ bị giặc “Cuốc đen” hoành hành, cướp bóc và phá sập cả cầu, ngăn cản sự giao lưu của quan, dân, bao năm ròng cầu không bắc lại được, bởi vậy nên có tên là cầu đổ.
“Bao giờ cầu đổ lại lành
Cho yên con đỏ, cho bình cuốc đen”
Quang Lượng hầu đã có công dẹp giặc cướp, sau đó cụ tử trận và mất tại đây. Ít lâu sau con cháu Quang Lượng hầu từ đất Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) ra thăm mộ tổ và “Chiêm yết truy từ”. Nhân vùng này đất rộng, người thưa, dân tình sùng kính Quang Lượng hầu và đối xử nồng hậu với con cháu, ân nhân của ông, lại vì tình thế loạn ly, đường về quê cũ khó khăn nên đã chọn đất Làng Và ký ngụ (Và: tên một loài cây sống ven sông, hiện có nhiều tại xã Trung Lương - Hồng Lĩnh) những người này là tổ tiên của dòng họ Nguyễn “Hồng Sơn Chi ngoại” mà Nguyễn Khuyến là đời thứ 14, 15 (khoảng 500 năm từ khi rời Hồng Lĩnh ra đi).